Yerli Üretim Hava Savunma Sistemleri: Hisar Ailesi

Türkiye, son yıllarda bölgesinde artan tehditlere karşı ülke savunmasını arttırmak amacıyla birçok askeri projeyi başlattı. Bunun yanında dış alımlar ile de bazı sistemler TSK bünyesine entegre edildi-edilmeye devam ediliyor. Özellikle de ‘Yerli Üretim Hava Savunma Füze Sistemleri’ konusunda ciddi çalışmalar yapılmaktadır. Daha önce yazmış olduğum makalemde belirttiğim üzere  “Envanterde bulunan hava savunma sistemleri“  hem ömür olarak, hem de teknoloji olarak ihtiyaçları karşılamaktan uzaktır. Bunun neticesinde Rusya’dan S-400 Yüksek İrtifa HSS alımı yapıldığı gibi yerli üretim olarak Hisar-A, Hisar-O ve Siper HSS (Hisar-U) sistemleri geliştirilmektedir.

Ülkeler hava savunma sistemleri katman katman oluştururlar ve bu sistemler birbiri ile koordineli olarak çalışmaktadır. Bu sistemler Alçak, Orta ve Yüksek İrtifa olarak dizayn edilirler. Örneğin ülkenize yönelen bir balistik füze Yüksek İrtifa Hava Savunma Sistemi tarafından engellenemez ise devreye Orta ve Alçak İrtifa sistemleri devreye girmektedir. Bir nevi son umut olarak bu sistemleri de kullanmak gerekmektedir. 

Rusya’dan alınan S-400 HSS, yüksek irtifa sınıfına girmektedir. Yerli üretim Hisar-A alçak irtifa, Hisar-O orta irtifa ve Siper (Hisar-U) ise yüksek irtifa sınıfına girmektedir.

Türkiye’nin Alçak ve Orta İrtifa Hava Savunma ihtiyacını karşılamak için 20 Haziran 2011 tarihinde Savunma  Sanayi Başkanlığı tarafından Aselsan ve Roketsan ile anlaşma imzalanarak, Hisar-A ve Hisar-O projesine başlanıldı. Bu projenin ilk basamağını oluşturan Hisar-A’nın ilk atış denemeleri ise 2013 yılında gerçekleştirildi. HİSAR-A Projesi’nde, radar, komuta kontrol ve atış kontrol sistemleri ASELSAN tarafından, füze sistemleri ise ROKETSAN tarafından geliştirilmektedir. Proje’de ayrıca çok sayıda yurt içi sanayi kuruluşu da görev almaktadır. Örneğin Hisar-A,   FNSS savunma şirketi tarafından üretilen AKINCI ZPTP üzerine monte edilmiştir.  

Yukarıda da belirttiğimiz üzere ülkeler hava savunma sistemlerini katman katman yani Alçak-Orta-Yüksek olarak olarak dizayn ederler. Hisar-A alçak irtifa hava savunma sistemi, belirli bir alanı (hareket halindeki askeri birlik, vs.) korumak için dizayn edilirken, Hisar-O ise daha geniş bir alanı korumak için (askeri üs, meclis vs.) üretilmektedir. Siper  Yüksek İrtifa Hava Savunma Sistemi ise ülke savunması için dizayn edilmektedir.

Üretilen-Üretilecek bu sistemlerin birçok bileşeni(Radar, Atış Kontrol Merkezi vs.) yerli imkanlar kullanılarak üretilecektir.

HİSAR- A ALÇAK İRTİFA HAVA SAVUNMA SİSTEMİ

HİSAR-A, sabit ve hareket halindeki birliklerin; Savaş Uçakları, Helikopterler, İnsansız Hava Araçları, Seyir Füzeleri, Havadan-Karaya Füzelere karşı korumak için dizayn edilmiştir.

HİSAR-A, Füze Fırlatma Sistemi (FFS), Alçak İrtifa Füzesi ve Füze Taşıma ve Yükleme Sisteminden oluşuyor. HİSAR-A , dost düşman tanıma sistemi (IFF), çoklu angajman ve ardışık ateşleme, takım halinde görev yapabilme ve komuta kontrol, üst komuta kontrol unsurları koordinasyonunda görev yapabilme, gece/gündüz ve kötü hava koşullarında görev yapabilme, konumlama ve yön bulma sistemi, zırhlı mekanize birlikler ile hareket kabiliyeti nükleer, biyolojik ve kimyasal koruma, balistik koruma özelliklerine de içerisinde barındırmaktadır. 2019 Mart ayında yapılan bir testte sistem hareket halindeki uçağı başarılı bir şekilde imha etmiştir. Ekim 2019’da yapılan testlerin nihayete ermesiyle sistem seri üretime girmiştir. Hisar projesiyle Türkiye’nin alçak irtifa hava savunması sağlanmış olacaktır.

Teknik Özellikler

• Savaş Uçağı Takip Menzili : > 25 km
• Hedef Önleme Menzili : 15 km
• Atışa Hazır Füze : 4
• Azami Hız : 65km/h
• Dik Meyil Tırmanma : %60
• Yan Meyilde Hareket : %30

HİSAR- O ORTA İRTİFA HAVA SAVUNMA SİSTEMİ

Türkiye’nin orta irtifa hava savunma ihtiyaçlarını karşılamak üzere dizayn edilen hava savunma sistemidir. Hisar-A sisteminden geliştirilmektedir.

HİSAR-O, 25 km bir menzil ve 15 kilometre irtifaya sahiptir. Aynı anda 60’a yakın hedefi takip ederken, savaş uçağı tespit/takip menzili ise 40-60 kilometre arasındadır.

HİSAR-O, Atış Kontrol Merkezi,FFS (Füze Fırlatma Sistemi), Orta İrtifa Füzesi, Orta İrtifa Hava Savunma Radarı (100 km menzilli Kalkan Radarı), Elektro-Optik Sistem(EOS), Erken İhbar Merkezleri Arayüzü Link-16 Sistemi(Emiray) ve Füze Taşıma ve Yükleme Sisteminden oluşmaktadır.

Hisar-O sistemi, ilk uçuşlu testini 23 Temmuz 2014 tarihinde, Aksaray’da başarıyla gerçekleştirerek hedefine kararlı bir şekilde ulaşmıştır. Sistemin ilk uluslararası satışı Bangladeş’e yapılacaktır.

Teknik Özellikler
• Sistem Önleme Menzili : 25 km
• Atışa Hazır Füze: :≥ 18 (Batarya Seviyesi)  ≥ 54 (Tabur Seviyesi)
• Savaş Uçağı Tespit&Takip Menzili : 40-60 km
• Takip Edilebilen Hedef Sayısı : > 60 hedef

Genel Özellikler
• Batarya ve Tabur seviyesinde hava savunma görev planlaması
• Komuta Kontrol enformasyonunun yönetimi ve dağıtımı
• Entegre hava resmi üretimi
• Çoklu angajman ve ardışık ateşleme
• Veri bağı ile ara safha güdüm
• Gündüz, gece ve kötü hava koşullarında görev yapabilme
• Konumlama ve yön bulma
• Uzaktan komuta
• Telli/Telsiz haberleşme
• Link 1/Link 11B/Link 16 taktik data link ve JREAP üzerinden,
Türk Hava/Kara/Deniz Kuvvetleri komuta kontrol unsurları ile
koordinasyon içinde çalışma
• Elektro-Optik sensörler üzerinden otomatik hedef takip
• Dost Düşman Tanıma (IFF)
• Tehdit değerlendirme ve silah tahsis
• Çoklu-Hedef Çoklu-Radar füzyonu
• Gömülü simülasyon
• Cihaz İçi Test
• Etkin lojistik destek ve bakım

HİSAR- U (SİPER) YÜKSEK İRTİFA HAVA SAVUNMA SİSTEMİ

Hisar ailesinin son üyesi olacak sistemdir. Sistem hakkında resmi bir açıklama olmamakla birlikte Türkiye’nin Yüksek İrtifa Hava Savunma ihtiyacının giderilmesi için üretilecektir. Gayri resmi bilgilere göre 70-90 km etkili menzile sahip olması bekleniyor. Sistemin hava soluyan bütün hedeflere karşı etkili olacağı, ancak balistik füzelere karşı etkili olmayacağı dile getiriliyor.(Eski Milli Savunma Bakanı Nurettin Canik’nin açıklaması). Sistemin prototip çalışması  2022’de, envantere girmesi ise 2025-2026 yılında tamamlanması bekleniyor.

Siper HSS, Kara platformlarında radar olarak 600-700 km tespit menzile sahip Erken İhbar Radar sistemi (EİRS)‘yi , Deniz platformlarında ise  450 km menzile sahip Çok Amaçlı Faz Dizinli Radar (ÇAFRAD)‘ı kullanacaktır.

KAYNAKLAR:

Aselsan, Roketsan, FNSS Savunma, Savunma Sanayi Başkanlığı, TRT, Kokpit, Aero

[irp posts=”13304″ name=”Türkiye’deki Hava Savunma Sistemleri”]