Bir Portre: Mauricio Macri

2010 yılında dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Latin Amerika ülkelerini ziyaret ediyordu. Seyahat planı içerisinde hem Arjantin’e resmi ziyaret gerçekleştirmek, hem de Buenos Aires’teki bir parkta Atatürk büstü açılışı yapmak vardı. Büstün açılışına Buenos Aires belediye başkanı izin vermedi. İki ülke arasında ilk kez siyasi gerilim yaşanmasıyla Arjantin devlet başkanı Cristina Fernandez De Kirchner belediye başkanıyla görüştüyse de onu ikna edemedi. Bunun üzerine Erdoğan Arjantin gezisini iptal etti. Arjantin’in kilit isimlerinden biri olan Macri, o dönemde devlet başkanın talebini geri çeviren belediye başkanıydı.

Günümüzde Arjantin siyasi yaşamında derin etkileri olmaya başlayan Macri, 1959 yılında Buenos Aires eyaletinin Tandil şehrinde varlıklı bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Arjantin Katolik üniversitesinde inşaat mühendisi olarak mezuniyetinden sonra ABD’ye giderek Kolombiya üniversitesinde işletme okudu. Daha sonra ailesi gibi iş hayatına atılsa bile onu bekleyen farklı bir hikaye vardı. Macri’nin hayatını incelendiğimizde 3 noktanın dikkat çektiği görülmektedir. Birincisi Macri, zengin bir aileden gelir. Bu ailenin iş çevreleri Avrupa’da bağlantıları bulunmaktadır. Macri hayatı boyunca Avrupa ve Amerika ile ilişkileri üst düzey seviyede geçirmesini bu noktadan okumak gerekir.

Önemli Olan Diğer Bir Nokta: Futbol 

Arjantin’de insan kaçırıp fidye almak sıkça işlenen suçlardan birisidir (Jenkins, Johnson, 1976). 1991 yılında Macri kaçırıldı. 12 gün esir tutulduktan sonra 6 milyon dolarlık fidye karşılığında serbest bırakıldı. Kurtulduktan kısa süre sonra Macri yüzünü toplumsal yaşama döndü. 1995 yılında tutkulu şekilde desteklediği Arjantin toplumunun önemli bir simgesi olan Boca Juniors kulübünün başkanlık koltuğuna oturdu. Çok geniş çevrelerden taraftarı bulunan bu takımın bir özelliği de -River Plate gibi zengin takıma karşı- yoksul Arjantinlileri temsil etmesiydi.

Yeni başkan Carlos Tevez, Gago ve Riquelme gibi sonradan dünyaca ünlü olacak futbolcuları takıma katarak kulüpte işleri yoluna koydu. Boca takımıyla birçok şampiyonluk kazanarak takımın en başarılı başkanlarından biri oldu. Fakat bu dönemde Macri’yi sarsan ikinci bir kaçırma vakası yaşandı. Kardeşi Florencia Macri kaçırılarak 1.5 milyon dolar fidye istendi (Hürriyet, 2003). Bu olayla birlikte Arjantin sosyal yaşamında birbiriyle iç içe geçmiş -para, futbol, siyaset- üçüncü noktanın kapıları Macri’ye aralanıyordu: Politika.

Macri, yakın dönemde Amerika’da sıkça gördüğümüz zengin iş insanı-devlet başkanı geleneğinin başlatıcısı olmuş, daha sonra onu Trump ve Şili başkanı Sebastián Piñera örnekleri takip etmiştir.

Macri, yeni bir fidye olayından sonra Arjantin’deki bazı şeyleri değiştirmek, özellikle de güvenliği tesis etmek niyetiyle siyaset yaşamına atıldı. İlk olarak Ulusal Kongre’de Buenos Aires şehrini temsil etti. Daha sonra seçimleri kazanarak Buenos Aires başkanı oldu. 2007-2015 yılları arasında belediye başkanlığı yapan Macri, siyasi cephesini de giderek büyütmekteydi.

2010 yılında Cumhuriyetçi Teklif (PRO) partisini kurarak Arjantin merkez sağ’ının önemli bir aktörü oldu. Daha sonra diğer partileri de bünyesine katarak Juntos por el Cambio (Değişim için birlikte) ittifakını meydana getirdi. Bu ittifakla birlikte 2015 Arjantin başkanlık seçimine girdi. 22 Kasım’da yapılan seçimde Peronist aday Daniel Scioli’ye karşı oyların %51.34’ünü alarak devlet başkanı oldu. Bu seçimle birlikte Arjantin’de 1916 yılından itibaren Peronist veya Radikal grupta bulunmayıp da seçilen ilk kişi olmuştur (Los Andes, 2015).

Başkanlık Döneminde Güvenlik Olgusu

Başkanlık döneminin en önemli gündemlerinden birisi güvenlikti. Polis sayısının arttırılması, mobese sisteminin geliştirilmesi gibi birçok proje ortaya çıkarıldı. Uluslararası sisteme Arjantin’in daha fazla entegre olmasını (integración de Argentina al mundo) istiyordu (Casa Rosada, 2019).

Başkanlığı dönemindeki en önemli olaylardan birisi Venezuella krizinde Madoura yerine Juan Guaido’yu tanımasıdır. G-20 zirvesinin bir dönem başkanlığını yürütürken OECD’ye girmek için müzakere sürecini başlattı. Brezilya ile ilişkileri sıkı tutarken, AB, ABD ve IMF ile sıkı ilişkiler sürdürdü.

2018 yılında Arjantin ekonomisi yeni bir kabusla karşılaştı. Peso, Amerikan doları karşısında %40’a yakın değer kaybetti. Kriz çanları çalmak üzereyken IMF ile 57 milyar dolar civarında rekor anlaşma imzaladı.

Sonuç

Macri, 2019 yılında başkanlık seçimini kaybetti. Görevini Alberto Fernandez’e devretti. Fakat Macri’nin dönemi kapanmadı, ülkenin kalbi olan Buenos Aires şehri onun partisinde kaldı. Üstelik Macri’nin gücü ve bağlantıları ulusal düzeyi aşmaya başladı. Belediye başkanıyken Buenos Aires başpiskoposu Jorge Mario Bergoglio 2013 yılında Papa oldu. Başkanlık koltuğundan indikten sonra FİFA vakfının yönetim kurulu başkanı oldu. Ayrıca başkanlığı döneminde Latin Amerika’daki tüm sağ cepheyi içine alan bir organizasyonun temeli atıldı: PROSUR. Günümüzde bu organizasyon belirli aralıkta diğer ülke devlet başkanlarıyla bir araya gelmekte, Arjantin’i Macri temsil etmektedir.

2021 yılında yapılan ön seçimde Macri neredeyse tüm Arajntin’deki eyaletlerde öne geçti (Canik, 2021). Bu sonuçlar, 2023 yılındaki seçimlere önemli bir öngörü oluşturuyor. Yani sansasyonel bir durum olmazsa 2023 yılında Macri’nin tekrar devlet başkanı olması ve Arjantin için başlattığı yeni hareketin daha da kökleşmesi bekleniyor. Hakkında ortaya çıkan birçok yolsuzluk suçlamaları nedeniyle hakim karşısına çıkan Macri, Arjantin toplumunun kendisine güvensizliğine rağmen Peronist ideolojiye karşı tek alternatif olması onu siyasi yaşamda güçlü kılmaktadır.

[irp posts=”26118″ name=”Yakın Dönem Arjantin ve Türkiye Üzerine Karşılaştırma – 1″]