‘Barış Koridoru’ Planı: ABD ve Türkiye’ye Göre Güvenli Bölge Haritası

Amerika Birleşik Devletleri ile Türkiye arasında 5-7 Ağustos tarihlerindeki heyetlerin yaptığı görüşme sonrasında iki ülkenin ‘Barış Koridoru’ bir diğer adıyla ‘Güvenli Bölge’ konusunda anlaşma sağladığı açıklandı. Bu görüşmelerin ardından ortak kara ve hava devriyesinde bulunan iki ülke sahada somut adımlar atmak için harekete geçti. ABD, henüz bölgenin derinliği ile ilgili Türkiye ile aynı fikirde olmasa da Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM Genel Kurulu’nda yaptığı açıklamada Ankara’nın planını harita üzerinden anlattı. Medyaya yansıyan bilgilere göre Türkiye 30 KM derinliğinde bir güvenli bölge planı üzerinde duruyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sunduğu plan kapsamında konut, hastane, polis, hükümet ve okul binaları yapımına başlanacak.

Nüfus: 1 milyon kişi

Bütçe: 27 milyar dolar (152 milyar TL)

Yerleşim Yeri Sayısı: 10 ilçe 140 köy

Toplam Konut: 200.000

Köylerin İmarı:

• Köylerde 2 cami, 2 okul, 1 gençlik merkezi ve bu merkez içerisinde kapalı spor salonu bulunacak. Her haneye arazinin büyüklüğüne göre 1 dönüm tarım yapılması için arazi verilecek.
• Köylerde toplamda 1.000 konut olacak. 350 metrekare parsel büyüklüğüne oturan binalardaki daireler 3+1 evlerden oluşacak. Her apartmanın ahırı bulunacak.

İlçelerin İmarı:

• 3+1 ve 2+1 dairelerden oluşan 6.000 konut, 1 merkez cami, 10 mahalle cami, 8 okul, 1 lise, 5 gençlik merkezi, küçük stad, 4 futbol sahası ve sosyal tesisler olacak. 8 ilçede 10 yataklı, 2 ilçede 200 yataklı hastane yapılacak. Teknik alt yapıya göre üniversite kurulumu da gerçekleşebilir.
• 10 ilçe ve 140 köy oluşturulacak. Köylerin nüfusu 5 bin, ilçeler ise 30 bin kişiden oluşacak.

Güvenli Bölge Planı Proje Görselleri

Ağustos 2019’da Yaşanan ABD-Türkiye Güvenli Bölge Görüşmeleri

Ankara’daki görüşmeler sonrasında Milli Savunma Bakanlığı ‘Güvenli Bölge’ ile ilgili şu detayları paylaştı:

• Türkiye’nin güvenlik endişelerini giderecek tedbirlerin alınması konusunda mutabakat sağlandı.
• Oluşturulması planlanan ‘güvenli bölge’nin yönetimi ve bu kapsamdaki iki ülke arasındaki koordinasyon için Türkiye’nin Şanlıurfa şehrinde ‘Müşterek Harekat Merkezi’nin kurulacağı belirtildi.
• Güvenli bölgenin ‘Barış Koridoru’ olması için çaba sarf edileceği ve Türkiye’deki Suriyelilerin ülkelerine dönmeleri konusunda çalışmaların başlatılacağı bildirildi.

Detaylarda güvenli bölgenin alan uzunluğu ve KM derinliğiyle ilgili herhangi bir bilginin paylaşılmaması ve 3 maddenin de genel niteliklere sahip olması dikkat çekti. Öne çıkan noktalar ‘Barış Koridoru’ kavramı ve Suriyelilerin dönüşleri başlıkları oldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kurban Bayramı için yayımladığı mesajda “İnşallah bu Ağustos’ta da tarihimizin zaferler halkasına bir yenisini daha ekleyeceğiz” dedi. (10 Ağustos)

ABD ile müşterek harekat merkezinin yakın zamanda kurulacağını söyleyen Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, “Herhangi bir aksilik çıktığı zaman bizim kendi planımızı devreye koyacağımızı belirttik. B ya da C planı, kendi faaliyetlerimiz de olacak” dedi. Bu açıklamadan saatler sonra 1’i albay 2’si binbaşının da aralarında olduğu 6 kişilik ABD askeri heyeti, Şanlıurfa’nın Akçale ilçesine geldi.

Türk heyeti ile görüşmelerini sürdüren Amerikan heyetinin derinlik dışında bazı konularda anlaştığı iddia edildi. Onlar ise şöyle:

• Müşterek Harekat Merkezi’nin altyapı kurulum çalışmaları ile kritik fonksiyonlarının tesisi,
• İki ülke askerlerinin yapacakları devriye görevi sırasında kullanacakları güzergahlar,
• Zırhlı araçların Suriye’ye hangi noktalardan gireceği,
• Suriye´nin Ayn-el Arap (Kobani) bölgesinden başlayıp Kamışlı kentine kadar uzanan yüzlerce kilometre uzunluğundaki sınır hattındaki ikmal ve lojistik hatları konusunda görüş birliğine varıldığı iddia edildi.

ABD, bu görüşmeleri sürdürürken Irak’ın kuzeyinden Suriye’deki YPG’nin işgal ettiği bölgelere 70 tırla askeri araç ve lojistik malzemesi sevk etti.

ABD ile Türkiye’nin anlaşamadığı en önemli başlık güvenli bölgenin derinliği konusu. Peki Türkiye ve ABD kaç kilometre derinlik istiyor?

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, TRT Haber’de katıldığı bir programda görüşmelerde tarafların güvenli bölgenin derinliği konusundaki isteklerinden bahsetti.

Türkiye ve ABD’nin İstediği Güvenli Bölge Derinlik Alanı

Türkiye: Fırat’ın doğusunda yer alan Türkiye sınırının 30-40 kilometre derinliğinde bir alan oluşturmak istiyor. Bu alan, YPG’den ve onun en önemli müttefiki ABD’nin terör örgütüne verdiği ağır silahlardan arındırılmış olacak. Türk Silahlı Kuvvetleri personelleri ve TSK’nın eğittiği muhalif gruplar, tıpkı Fırat Kakanı ve Zeytin Dalı Harekatı’nda olduğu gibi bu bölgede güvenliği sağlacak.

ABD: 2014’te Suriye’ye ‘IŞİD ile mücadele’ amacıyla müdahale eden ABD, 10-15 kilometrelik bir derinlik istiyor.

• ABD, Türk heyeti ile görüşmeden önce 140 kilometre uzunluğunda 14 kilometre derinlikte bir alan teklifinde bulundu. Daha sonra Türkiye’nin harekat konusunda kararlılığını fark etmiş olacak ki bu isteklerini 140 kilometre yerine “Fırat’ın doğusunun tamamı” olarak değiştirmeyi kabul ettiği belirtildi. Ancak derinlik konusunda pek bir değişiklik olmasını istemediği bildirildi.

[irp posts=”18764″ name=”Fırat’ın Doğusunun Haritası ve Kronolojisi”]

5+9+4 KM’lik Güvenli Bölge Haritası

Habertürk’ten Muharrem Sarıkaya’nın haberine göre ABD, 5+9+4 KM’lik bir alanın ‘güvenli bölge’ olmasını istediği, bu 9+4 KM’lik alanda sadece Amerikan askerlerinin devriye gezeceği, Türk ordusunun kontrolündeki 5 kilometrelik alanda yer alan ilçe merkezlerinde Türk askerinin olmamasını talep etti. Kobani, Tel Abyad, Resulayn, Kamışlı gibi ilçelerin merkezlerinde Türk askerinin çıkmasını istediği kişi veya teröristler çıkarılacak ancak yönetimler sivil konseylere bırakılacak.

5 KM’lik alan: Amerikan ve Türk ordusu devriye gezecek.

9 KM’lik alan: Toplam 14 KM’lik alanda ağır silahlar bulunmayacak ancak bu 9 KM’lik alanda YPG’liler yer alabilecek.

4 KM’lik alan: Toplam 18 KM derinlikteki alan Türk İHA’ları tarafından kontrol edilebilecek.

Sözcü gazetesinde yer alan habere göre TSK Fırat’ın doğusunda Ayn-el Arap, Telabyad, Rasulayn, Kamışlı, Derbesiye, Amude başta olmak üzere (tahminen kırsal alanda) 10 askeri üs kurup, Türkiye’deki Suriyelilerin ülkelerine dönüşü için çalışmaları hızlandıracak.

Ocak ayında ABD Başkanı Donald Trump, “20 millik (32 km) güvenli bölge kuracağız.” ifadesini kullanmıştı. Bu alan Türkiye’nin de beklentisi olarak biliniyor.

[irp posts=”19473″ name=”Trump’ın Güvenli Bölge Açıklaması Öncesi Suriye’de Neler Oldu?”]

Öte yandan terör örgütü YPG’nin üst düzey yetkilileri çok küçük bir alan içerisinde güvenli bölgenin kurulmasını isterken, Washington Post’ta yer alan iddiada ise güvenli bölge Muharrem Sarıkaya’nın haberindeki gibi 15 KM derinliğinde ancak tüm sınır boyunca değildi.

3 Beklentiye Göre Güvenli Bölge Haritası

Türkiye ile ABD arasında yapılan görüşmeler uzmanlar tarafından ABD’nin yeni bir ‘oyalama stratejisi’ olarak yorumlanırken, Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu konuyla ilgili, “Suriye’de Amerika ile güvenli bölge oluşturmak için çalışıyoruz. Ama bu çalışma süreci Münbiç gibi olmayacak. Bir oyalama sürecine kesinlikle müsaade etmeyiz.” dedi. Bu açıklamadan iki gün sonra da Çavuşoğlu, “Nasıl Afrin’den temizlendiyse, nasıl Cerablus’tan DEAŞ’lılar temizlendiyse Fırat’ın doğusundan da YPG, PKK’yı temizleyeceğiz. Ne pahasına olursa olsun temizlenecektir. Burada kararlılığımızda hiçbir şekilde değişiklik yoktur.” ifadelerini kullandı.

Güvenli Bölge’nin derinliği konusunda henüz kesin açıklamalar yapılmazken, yeni gelişmeleri ve ortaya atılan haritaları bu başlık altında sizlerle paylaşacağız.

[irp posts=”20090″ name=”Suriye Son Durum Haritası (Mayıs 2019)”]