Kanada Başbakanı’nın Rolü Nedir?

Kanada veya resmî adıyla Kanada Dominyonu, Kuzey Amerika kıtasının en kuzeyindeki ülkedir. Büyüklüğü, Büyük Okyanustan, Kuzey Arktik denizine kadar 9.98 milyon kilometre karedir. Bu özelliğiyle, yüzölçümü bakımından dünyanın en büyük 2. ülkesidir.

Kanada, parlamenter demokrasi ve anayasal monarşi ile yönetilen bir federasyondur. Devlet Başkanı ve hükümdarı “Kanada Kraliçesi” sıfatı ile Kraliçe II. Elizabeth‘dir. Kraliçe’nin Kanada’daki temsilcisi Genel Vali’dir ve genellikle emekli olmuş eski politikacılar veya diğer seçkin Kanadalılar arasından Kanada başbakanının önerisiyle Kraliçe II. Elizabeth tarafından atanır. Peki Kanada başbakanının rolü tam olarak nedir? Birlikte inceleyelim.

Kanada’da hükümetin başı başbakandır. Kanada başbakanı genellikle genel seçimde Avam Kamarası’nda en çok sandalye kazanan siyasi partinin lideridir. Başbakan çoğunluk hükümetine veya bir azınlık hükümetine liderlik edebilir. Kanada’da başbakanın rolü herhangi bir yasa veya anayasal belge ile tanımlanmasa da Kanada siyasetindeki en güçlü roldür.

Kanada başbakanı, Kanada Federal Hükümeti’nin yürütme organının başkanıdır. Kanada başbakanı; başbakanın seçtiği kabine, başbakanın siyasi personel ofisi (PMO) ve Kanada kamu hizmetlerinde önemli roller alan partili olmayan kamu görevlilerinin özel konsey ofisinin (PCO) desteğiyle hükümete liderlik eder.

Kanada hükümetinde kabine, karar vermede önemli bir yere sahiptir. Kanada başbakanı kabinenin büyüklüğüne karar verir. Başbakan, kabine bakanlarını seçer ve bu bakanlar genellikle parlemento üyeleri ve bazen de senatörlerdir. Başbakan, bakanlıkların sorumluluklarını ve portföylerini atar. Başbakan kabine üyelerini seçerken, Kanada’nın bölgesel çıkarlarını dengelemeye çalışır. Hem İngilizce hem de Fransızca konuşabilen bir ekip ortaya çıkarmaya önem verir. Kadınların ve etnik azınlıkların haklarının temsil edildiğinden emin olur. Başbakan, kabine toplantılarına başkanlık eder ve gündemi kontrol eder.

Başbakan bir siyasi partinin lideridir ve iktidarının gücü buradan gelir. Bu yüzden partilerinin ulusal ve bölgesel yöneticilerine ve partinin taban destekçilerine her zaman duyarlı olmalıdır.

Parti lideri olarak başbakan, parti politikalarını ve programlarını açıklayabilmeli ve bunları yürürlüğe koyabilmelidir. Kanada seçimlerinde seçmenler, bir siyasi partinin politikalarını o partinin liderinin algısıyla tanımlamaktadır, bu nedenle başbakan sürekli olarak çok sayıda seçmene hitap etmeye çalışmalıdır.

Senatörler, hakimler, büyükelçiler ve komisyon üyeleri gibi siyasi atamalar genellikle Kanada başbakanları tarafından partiye sadık olanları ödüllendirmek için kullanılır.

Başbakan ve kabine üyelerinin Kanada Parlamentosu’nda sandalyeleri vardır ve parlamentonun faaliyetlerini ve yasama gündemini yönetirler. Kanada başbakanı Avam Kamarası’ndaki üyelerin çoğunluğunun güvenini elinde tutmalı veya parlamentoyu dağıtıp, istifa edip yeni bir seçimle tartışmayı sonlandırmalıdır.

Zaman kısıtlamaları nedeniyle, başbakan Avam Kamarası’nda sadece çok önemli olaylara katılmaktadır. Ancak başbakan, Avam Kamarası’ndaki soruları cevaplar, hükümeti ve politikalarını savunur.

Justin Trudeau, Kanada’nın 23. ve şimdiki başbakanıdır. 2015 seçimlerinde elde ettiği zaferle Trudeau, 29. Kanada Bakanlığı’nı kurmaya hak kazanmıştır. Resmi olarak 4 Kasım 2015 tarihinde göreve başlayan Trudeau, 2019 seçimlerini de kazanmıştır ve şu an görevine devam etmektedir.