Irak’ta IŞİD’in ortaya çıkması sonrası Musul’u bir günde terk eden Irak ordusu, Kerkük’teki üsleri de boşaltmış, bu üslere ise Peşmerge yerleşmişti. Üç yıl boyunca da kentin kontrolü Peşmerge’de kalmıştı. O dönemi çok iyi hatırlıyorum. Irak’taki otorite boşluğunu fırsat bilen PKK nasıl ki Sincar bölgesine yerleştiyse, ileriye oluşturduğu savunma hattını da sınırlarına dahil etmeyi hedefleyen peşmerge de aynı şeyi yaptı.
IŞİD’i fırsat bilip Kerkük’ü ele geçiren ve daha sonra Kerkük’ü IKBY sınırlarına dahil edip (25 Eylül 2017) bağımsızlık referandumu düzenleyen Barzani yönetimi, 20 gün sonra Irak ordusunun operasyonuyla şehirden çıkarılmıştı. Bu yaşanırken Kerkük’teki KDP binası da Irak ordusunun Kerkük Operasyon merkezi olmuştu. Aslında şu an Kerkük’te yaşanan olayların nedeni de bu; Irak Başbakanı Sudani, Kerkük’teki eski KDP binasını IKBY’ye devretme kararı aldı. Bunun üzerine Türkmenler ve Sünni Arap aşiretler, Kerkük-Erbil yolunu kapatarak tepki gösterirken, karşı gösteride de Barzani destekçisi Kürt gruplar vardı. Bu olaylarda da 3 kişi ölmüş, Irak ordusu olaylara müdahale etmiş, olaylar daha da büyüyünce Kerkük Valisi Cuburi, kararının ertelendiğini ve göstericilerin protestolarına son verildiğini duyurdu. Yani olay şu anlık Türkmenlerin de istediği şekilde sonlandı.
Eski Irak Türkmen Cephesi lideri Erşat Salihi’nin, Türk medyasının Kerkük’te yaşananları ele almadığını öne sürerek çektiği video sonrası genelin dikkati bu yöne kesildi. Şimdi size asıl mevzuyu özetleyeyim.
Hem Irak’ta hem de Türkiye’de olaylara mezhep gözüyle bakıyorlar. Şii Türkmenlerin çok büyük kısmı Haşdi Şabi içerisinde. Sünniler arasında IKBY’de olan da var ama Kerkük çevresinde olanlar Barzani’ye karşı. Şu soru soruluyor: Türkiye, Şii Haşdi Şabi’nin kontrolündeki Kerkük’ü mü ister yoksa Sünni Barzani kontrolündeki Kerkük’ü mü? Bu o kadar haince bir soru ki…
Çoğunluğunu Şiilerin oluşturduğu ve gerçekten sabıkalı geçmişe sahip olan Haşdi Şabi tehlikeli ancak örgüt resmen Irak ordusuna bağlı bir yapı. Hatta Musul’da Türkiye’nin eğittiği Ninova Muhafızları bile Haşdi Şabi’ye bağlı. Bu konuda yapacak bir şey yok. Peşmerge ise Irak’ın kuzeyinde Türk askeri ile yakın temasta ve PKK’ya karşı güçlü bir seçenek. Düşman değil. Ama aynı Peşmerge’nin 6 yıl önce Kerkük’te yaptığı da ortada. İş birlikleri lokal yapılırsa daha gerçekçi olacaktır. Özetle; Irak’ın çoğunluğu da siyaseti de İran etkisinde ve bununla mücadele yöntemi Barzani’ye Kerkük’ü hediye etmek olamaz. Hükümetin geçmiş döneme dair en büyük yanılgısı bu olmuştu.
4 Eylül 2023’te yayınlandı.
E-BÜLTENE ABONE OLUN
Stratejik Ortak yazarlarının makalesi ve haritalar ücretsiz e-postanıza gelsin.
Abone oldunuz, teşekkürler.
Bir şeyler yanlış oldu. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.
