Hint-Pakistan Çatışması: Bangladeş’in Kuruluşu

Pakistan’da darbe ile başkanlığa gelen Yahya Han ülke içerindeki sorunları yönetmekte zorluk çekiyordu. Bir yanda iki kutuplu uluslararası sistemde kendine yer etmeye çalışan, kendi iç sorunlarıyla uğraşan ve hala kanayan bir yara olarak Keşmir sorunuyla karşı karşıya olan bir Pakistan vardı.

Pakistan’da Şeyh Mucibürrahman’ın Avami Birliği ile Zülfikar Ali Bhutto’nun Pakistan Halk Partisi arasındaki siyasi kriz her gün derinleşiyor, bir anlaşmadan gittikçe uzaklaşılıyordu. Durum General Yahya Han’ın askeri rejiminin kararsız hareket etmesiyle daha da kötüleşiyordu. Batı Pakistan ve Doğu Pakistan arasındaki olaylarda Hintliler Doğu Pakistanlılar’ı silahlandırdılar, eğittiler ve eyalet şiddete gömüldü.

Sovyet Rusya Hindistan’ın arkasında yer alıyordu, Çin de Pakistan’ın yanında yer aldı. O kadar ki, Çin Nisan ayında yaptığı açıklamada, Hindistan Pakistan’a saldıracak olursa, Pakistan’a her türlü yardımı yapacağını bildirdi. Çin’den sonra Amerika da Pakistan’ı destekledi. Bu sırada Amerika ile Çin’in münasebetleri bir düzelme ve yumuşama içine girmişti. Tam bugünlerdedir ki, Amerikan masa tenisi takımının Çin’e davet edildiğini unutmayalım. İç savaş Kasım ayından itibaren, Hindistan ile Pakistan arasında sınır çatışmalarına dönüşmeye başladı.

Bunlar olurken 1970 yılı içinde Pakistan’da yapılan genel seçimlerde, Doğu Pakistan’daki(Şuanki Bangladeş) Avami Birliği Partisi büyük bir başarı sağlayarak Doğu Pakistan’a ayrılan 169 sandalyenin 167’sini kazanarak 313 sandalyelik Federal Mecliste çoğunluğu elde etmişti. Batı Pakistan’da ise, oylar çeşitli partiler arasında paylaşılırken en çok oyu alan Zülfikar Ali Butto‘nun Pakistan Halk Partisi (PPP) 81 sandalyede kalmıştı.

Pakistan Cumhurbaşkanı Yahya Han’ın seçimleri ertelemek istemesiyle başlayan olaylar, 1971 Martında Dakka Üniversitesi’nin kampüsündeki sivil halka ateş açılmasıyla daha da tırmandı. Doğu Pakistan kuvvetlerinin ve Doğu Pakistan polisinin ayrılıkçıları desteklemesiyle şiddet tüm yurda yayıldı. Eyalette bulunan Pakistan ordusunun Avami Birliği’nin merkezini kapatarak Mucibürrahman’ı tutuklaması şiddet olaylarını daha da tırmandırdı. Bu arada halk, olayların etkisiyle Hindistan’a sığınmaya başlamıştı. Fakat 3 Aralık 1971 günü Pakistan uçaklarının Batı Hindistan’daki bazı havaalanlarını bombardıman etmesi üzerine, Hint-Pakistan çatışması açık savaş haline geldi ve Hindistan ordusu Doğu Pakistan’a girmeye başladı. Doğu Pakistan’daki Pakistan kuvvetleri Hint kuvvetleri karşısında fazla dayanamadı ve teslim oldu . Çatışmalar 15 Aralık 1971’de ateşkes ilanıyla sona ererken, 15 milyon nüfusuyla 26 Mart 1971 Bangladeş Cumhuriyeti kurulmuş ve Mucibürrahman ilk başbakan olmuştur.