Orta Asya ve Kafkasya Ülkelerinde 2016

Rusya, Ukrayna, Azerbaycan, Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan ve Gürcistan’ın 2016 gündeminin kısa özetleri…

Rusya

Rusya ile Türkiye, gösterilen karşılıklı çabalarla bozulan ilişkilerini yılın ikinci yarısında yeniden onardı. Moskova yönetimi, Şam rejimine destek için Suriye’de kalıcı olacağını açıklarken, ülkedeki üslerini genişletti. Rusya’nın işgal ettiği Kırım’da ise ‘Kırım Tatar Milli Meclisi’nin faaliyetlerini durdurdu. Kırım Tatarları hemen tedbir alarak iki gün sonra Kırım Tatar Milli Meclisi’nin yeni merkezini Kiev olarak ilan etti. Ukrayna’dan dolayı AB ile ilişkileri bozuk olan Rusya’ya AB’nin yaptırımı devam ediyor.

Ukrayna

Ukrayna’nın 2016’sında Rusya ile her alanda mücadele ve doğu bölgelerindeki Rus ayrılıkçılarla çatışmalar vardı. Ülke ayrıca AB ile olan ilişkilerini daha da güçlendirirken, Türkiye ile olan askeri ittifakını çeşitli alanlarda arttırma kararı alarak çeşitli anlaşmalar imzaladı. Ayrıca 30 Mayıs’ta Ukrayna Savunma Bakanı, Kırım’da Rusya’ya ait yaklaşık 24 bin asker, 613 tank, yaklaşık 100 savaş uçağı, 56 helikopter, 16 kıyı füze sistemi, 30 muharebe gemisi ve 4 denizaltı bulunduğu bildirildi.

Gürcistan

2008’de Rusya’nın işgal etiği Gürcistan bu yıl çok önemli gelişmelere şahit olmadı. Ülke genel olarak AB’den gelecek “vize serbestisi” kararını bekleyerek 2016’yı geçirdi.

Azerbaycan

Azerbaycan yılın ilk yarısında Ermenistan’ın işgali altında bulunan Dağlık Karabağ bölgesinde yaşanan çatışmalar sonucu stratejik bazı bölgeleri Ermeni ordusundan geri aldı. Azerbaycan Savunma Bakanlığı çatışmalarda, 31 Azerbaycan askeri şehit olduğunu, 240 Ermenistan askerinin öldürüldüğünü  duyururken, Rusya’nın araya girmesiyle 5 Nisan’da taraflar saldırıların durdurulması konusunda anlaştı. Aliyev yönetimindeki ülkede anayasa değişikliği konusunda referandum yapıldı ve yüzde 86.6 ‘Evet’ ile anayasa değişti.

Özbekistan

Özbekistan’da 27 yıl boyunca ülkeyi yöneten Birinci Cumhurbaşkanı İslam Kerimov, 2 Eylül’de hayatını kaybetti. Kerimov döneminde genel olarak Türk-Özbek ilişkileri sıkıntılı geçerken, yerine gelen Cumhurbaşkanı Vekili ve Kerimov dönemi Başbakanı Şavkat Mirziyoyev görevdeyken(18 Kasım) Cumhurbaşkanı Erdoğan 13 yılın ardından Özbekistan’ı ziyaret etti.

Kazakistan

Kazakistan 2016’da en çok Almatı ve Aktöbe şehirlerine düzenlenen terör saldırılarıyla yıkıldı. Cumhubaşkanı Nursultan Nazarbayev, din perdesi altına saklanan teröristlerin yurt dışından talimat aldıklarını açıkladı.

Kırgızistan

Kırgız parlamentosu, Rusya ile olan enerji alanındaki işbirliği anlaşmasını, karşı tarafın mali taahhütlerini yerine getirmediği gerekçesiyle iptal etti. Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev de parlamentonun kararını onayladı. Rusya ile Özbekistan arasındaki önemli bir kriz olarak görülen bu olay, dünyadada büyük etki yarattı. Ayrıca Özbekistan sınır muhafız birliklerinin Kırgızistan sınırına askeri yığınak yapması iki ülke arasında gerginliğe neden oldu. Daha sonra Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) müzakereleriyle sınırdaki tartışmalı bölgeden Özbek askerleri geri çekildi.