Geçtiğimiz hafta sonu Çin’de ortaya çıkan yeni “gizemli virüsün” Wohan şehrinden diğer büyük şehirlere dağılmasıyla birlikte etkilenenlerin sayısı üç katına çıktı. Şu ana kadar (çoğu Wohan’da olmak üzere) vaka sayısının 440’a çıktığı belirtilirken, uzmanlar sayının 1700 kişi civarında olabileceğini söylüyor.
Koronavirüsler (corona virus) Çin’in diğer şehirleri Pekin, Şangay ve Şenzen’de görüldü. 9 kişinin yaşamını yitirdiği virüsün Japonya, Tayland ve Güney Kore’nin ardından şimdi de ABD’de görülmesi milyonlarca insanda korku yarattı.
Çin, bir çeşit zatürreyi tetikleyen ve sürekli gelişen koronavirüsün insandan insana bulaşabildiğini açıkladı.
Bu virüs üzerinde araştırma yapan ekibin başındaki solunum uzmanı Zhong Nanşan, hastaları tedavi ederken virüse kapılan 14 sağlık elemanının olduğunu belirtti. Virüsün Çinlilerin yılbaşı hazırlığı sırasında ortaya çıktığı, ana kaynağının bir marketten yayıldığı ancak devlet yetkilileri ve bilim adamlarının virüsün nasıl yayıldığını kesinleştirmek için araştırmayı sürdürdüğünü söylendi.
Kaygılı Olmalı mıyız?
Bu koronavirüs tipi hastalığın sonuçları, hafif bir zatürreden ölüme giden aralıkta olabiliyor. Virüsün etkisinin bu aralığın ortalarında olduğu tespit edildi.
Edinburgh Üniversitesinden Prof. Woolhouse:
“Yeni bir koronavirüs ortaya çıktığında, bilmek istediğimiz şey belirtilerin ne kadar ağır olduğudur. Bu virüsün belirtileri bir zatüredeki belirtilerden daha ciddi, bu kaygıya yol açar. Ancak 2000’lerde aynı bölgede ortaya çıkan “Sars” virüsü (Sars virüsü, Güneydoğu Asya’da yaklaşık 1500 kişinin ölümüne yol açmıştı) kadar etkili değil, olması da beklenmiyor.”
Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization, WHO), Ebola virüsünde yaptığı gibi bu virüs içinde uluslararası bir acil sağlık planı çıkarmayı düşünüyor.
Virüsün Kaynağı Ne?
Professör Jonathan Ball’a göre, “bir koronavirüsten bahsettiğimizde her zaman mutlaka virüsün bir hayvandan yayılmış olması gerekir.”
Öyle ki yayılmanın başladığı markette de deniz hayvanları satılıyordu. Özellikle virüs taşıyabilen Beluga balinalarından şüpheleniliyor.
Virüs Nasıl Bulaşıyor?
Bu konuda kesin bir yorum yapmak henüz güç. Çinli yetkililerin hastalara bakan sağlık elemanlarının da etkilenmesi konusundaki açıklamalarına bakarsak, henüz sadece konu hakkında kafamızda bir ön yargı oluşturabiliriz. Zatürre belirtisini de göz önünde bulundurarak, öksürük veya hapşırmadan da yayılabileceği kuvvetle muhtemel. Yakında kaç insanın etkilenebileceği konusunda resmi tahminler kamuoyuna sunulacak.
Virüs Şu Ana Kadar Hangi Ülkelerde Görüldü?
Salgının kısıtlı olduğu zannedilirken Aralık ayından itibaren yeni şikayetler ortaya çıktı. Salgının Wohan merkezli olmasına rağmen Tayland, ABD, Japonya ve Güney Kore’de de tespit edildiği belirtiliyor. Bu ülkelerdeki insanlar yakın zamanda Wohan üzerinden seyahat yapmışlar. Uzmanlar henüz tespit edilmeyen vakaların da olabileceğini söylüyor. Londra merkezli önemli üniversite sağlık kuruluşları da bu varsayımı doğrular nitelikte açıklamalar yaptı.
Prof. Woolhouse, virüsün Çin’den yayılmasının nedeninin nüfus büyüklüğü ve yoğunluk olduğunu söylüyor. Özellikle yerli Çinlilerin virüs taşıyabilen hayvanlarla yakın teması önemli bir faktör: “Doğrusu hiç kimse yeni virüs salgınının Çin’de veya o (Uzak Doğu) bölgede baş göstermesine şaşırmadı.”
Kaygılar, Çin’deki yeni yıl kutlamalarına katılmaya giden yolcuların bu virüsü taşıması ve bulaştırması yönünde. Bu yüzden Çin, Singapor, Hong Kong ve ABD yönetimleri, havalimanlarında Wohan’dan gelen yolculara özel beden ısısına yönelik tarama uygulamaları başlattı.
Önemli olan bir başka detay ise şudur ki, koronavirüsler her zaman bir çeşit ve bir bölgeye özel hayvanda başlar. Beluga balinalarının Türkiye etrafında gezmediği mâlum. Burada tek bir kaygı kalıyor, o da insanlar aracılığıyla yayılması. Çin’e yeni yıl kutlamaları için gideniniz yoktur umarım. Gitmeyi planlayan varsa da bu planlarını ertelese iyi olur zira orada virüse kapılma riski çok büyük olacaktır. Birinin bu virüsü Türkiye’ye getirmesi demek, virüsün ülke geneline yayılması anlamına geliyor. Ayrıca Wohan veya Wuhan şehri, önemli bir aktarma yeridir. Uzak Doğu’ya uçuşlarınızı mümkünse Wuhan üzerinden planlamayın.
E-BÜLTENE ABONE OLUN
Stratejik Ortak yazarlarının makalesi ve haritalar ücretsiz e-postanıza gelsin.
Abone oldunuz, teşekkürler.
Bir şeyler yanlış oldu. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.
