Doğu-Batı Ekseninde Hakimiyet Mücadelesi: İtalya, Çin ve Rusya

Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkıp tüm dünyaya yayılan Covid-19 yani yeni tip Koronavirüs salgını, Avrupa kıtasının tüm ülkelerinde görüldü. Son olarak Karadağ’da da görülmesi üzerine virüs görülmeyen Avrupa ülkesi kalmadı. Bu kıtada durum o hale geldi ki, virüsün merkez üssü Avrupa kıtası ilan edildi. Çünkü Asya’dan sonra en çok vaka burada ortaya çıktı. Kıta ülkeleri arasında başı İtalya çekiyor. Vaka sayısı 60 bini ölüm ise 6 bini geçmiş durumda. Hal böyle olunca birçok Avrupa ülkesinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Avrupa’da İtalya’dan sonra İspanya ve Almanya geliyor.

Avrupa’daki gelişmeler herkesin malûmu. Tek tek tekrardan anlatmaya hacet yok. Ben bugün sizlere konuyu başka bir açıdan anlatacağım. İtalya’ya giden yardımlar… Önce Çin yardım gönderdi sonra da Rusya’dan hamle geldi. Türkiye’nin de bu yönde adım atması gerektiği konuşulan konular arasında. Neden sorusunun cevabını aramadan önce sizlere biraz bu yardımlardan bahsetmek istiyorum.

Kendi birliği tarafından reddedilen İtalya’ya yardım eli Çin’den uzandı. Çin, 1,8 milyon maskeyi Avrupa’ya gönderdiğini duyurdu. Bu maskeler, Avrupa Birliği’nin (AB) yardım etmediği İtalya ve İspanya için idi. Bu sayıyı AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen 2 milyonun üzerinde olarak belirtmişti. Öte yandan Çin devletinin yanı sıra, Çin menşeili bir şirket olan Alibaba Grup da İtalya ve Fransa’ya koruyucu maskeler gönderdiğini açıkladı.

İtalya’ya yardım gönderen Sadece Çin değil. Rusya’nın da bu bağlamda somut adımları var. Bizzat İtalya Başbakanı Conte ile konuşan Putin, yardım göndermeye hazır olduklarını belirtti. Putin, savunma bakanı Şoygu’ya talimat vererek ekipman ve uzmanların hazırlanmasını istedi. İtalya’nın kabul etmesi durumunda 9 adet IL-76 nakliye uçağı İtalya’ya hareket edecek.

Avrupa…

Kendinden olana bile çıkarı olmasa yardım etmeyecek kadar bencil bir birlik. Öyle ki birliklerinden olan bir ülkenin yardım ihtiyaçlarını bile karşılamıyorlar ya da karşılayamıyorlar. İtalya, AB’den virüsle mücadele konusunda yardımlar istemesine rağmen bu isteği AB tarafından reddedildi. Tabii İtalya’nın bu durumunu fırsat bilen ülkeler olmadı değil. İtalya salgının bitmesinin ardında AB’yi sorgulayacaktır. Brexit tarzı bir şey bekleyebiliriz. Yani İtalya bunu unutmayacaktır.

İşte tam bu noktada çöken Avrupa’yı İtalya üzerinden etkisi altına almak isteyen Doğu bloku devreye girdi. Tüm Avrupa’yı etkilemek tabii ki imkânsız denebilir. Kendi içindeki virüsü temizledikten sonra dışarıya yardım göndermeye başlayan Çin, İtalya’ya ilk yardım gönderen ülkeler arasında. Çin’in bu tavrı Çizme’de büyük sevgiyle karşılandı. İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, yayınladığı videoda, yardımlar inerken “Bu akşam İtalya yalnız değil. Dünyadaki pek çok insan bizi destekliyor” açıklamasında bulundu. Çin, bu hamlesiyle AB’ye dargın olan İtalya’yı kendisine borçlu hale getiriyor. Salgından sonra bu yardımların aslında karşılıksız olmadığını İtalya anlayacaktır. Nitekim devletler arasında dostluk olmaz. Her devlet kendi çıkarını düşünür. Bu virüs Çin merkezli Doğu blokunun atağa geçmesine vesile olacak gibi.

Doğu bloku demişken Rusya’yı geçmek olmaz. Bu blokun merkezini oluşturmak için Rusya, Çin’den altta kalmayacaktır. Kalmadı da… 9 adet nakliye uçağını hazır hale getiren Rusya bugün itibariyle (25 Mart) İtalya’ya Bergamo şehrinden giriş yapıp Roma’ya geçti. Rusya’nın giriş yapmasının ardından aynı gün (25 Mart) internette bir video yayıldı. İtalya’da bir adam AB bayrağını kaldırıp yerine Rusya bayrağı koydu. Yıllar sonra Rusya, askerî araçlarıyla Avrupa sokaklarında bulunuyordu. Çin’in hamlesinden sonra Rusya da zayıflayan Avrupa üzerinde etkin olmak istiyor.

Bu salgın günlerinde İtalyan halkı, yapılan bu yardımlardan duygusal açıdan oldukça etkilenmiş olmalı ve bu durum İtalya’nın da İngiltere gibi AB’den kopmasına sebebiyet verebilir. Bu kopmayı sağlayacak fitili yakan ülke Çin mi Rusya mı olacak? Dengelerin yeniden kurulduğu dünyada, bu yeni maceranın içinde Türkiye’yi de görecek miyiz? Doğu’da bölgesel güç olan ülkemiz Batı’da da bu etkinliğini sürdürmek isteyecek mi?

Bu çıkar dünyasında neler olacağını ileriki zamanlarda hep birlikte görüp öğreneceğiz illa ki. Her şeyden önce şu virüsün ülkemizden ve tüm dünyadan bir an evvel temizlenmesi dileğiyle…

Uğurcan Şiyhan

Stratejik Ortak Misafir Yazar