Demokratik Kongo Cumhuriyeti Son Durum Haritası (2025)

Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde (DKC) son dönemde yaşanan gelişmeler, bölgesel istikrarı tehdit eden ciddi endişelere yol açmaktadır. Özellikle M23 isyancı grubunun Goma şehrini ele geçirmesi, bölgedeki güvenlik dinamiklerini önemli ölçüde etkilemiştir.

M23 örgütünün Goma’yı Ele Geçirmesi:

Ocak 2025’te M23 isyancı grubu, DKC’nin doğusundaki stratejik öneme sahip Goma şehrini kontrol altına aldı. Bu hamle, bölgedeki güç dengesini değiştirdi ve insani krizleri derinleştirdi. M23’ün hızlı ilerleyişi, DKC ordusu ve Birleşmiş Milletler barış gücü MONUSCO’nun direnişine rağmen gerçekleşti. Aşağıdaki harita, M23 örgütünün Goma şehrini ele geçirmeden önce kontrol ettiği (kırmızı bölge) alanı gösteriyor. Yazının devamında örgütün ele geçirdiği şehirlerin yıllara göre değişimi yer alıyor.

M23’ün başarısında bölgesel aktörlerin etkisi büyüktür. Özellikle Ruanda’nın M23’e verdiği destek, çatışmanın bölgesel boyutunu artırmaktadır. Ruanda, M23’e askeri ve lojistik destek sağladığı iddialarını reddetse de, uluslararası toplum bu konuda endişelerini dile getirmektedir. Bu durum, DKC ve Ruanda arasındaki diplomatik ilişkileri daha da germiştir.

M23 Örgütü: Kökeni, Yapısı ve Hedefleri

M23 (Mart 23 Hareketi), 2012 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde (DKC) kurulan bir isyancı gruptur. Grup, adını 23 Mart 2009’da DKC hükümeti ile eski isyancılar arasında imzalanan ancak uygulanmadığını iddia ettikleri barış anlaşmasından almaktadır.

M23, eski CNDP (Ulusal Kongre Savunma Halkı) savaşçılarının hükümete karşı yeniden silahlanmasıyla ortaya çıktı. Grup, özellikle DKC’nin doğusunda, Kuzey Kivu bölgesinde faaliyet göstermektedir. 2012’de büyük bir saldırı düzenleyerek Goma’yı kısa süreliğine ele geçirdi, ancak 2013’te DKC ordusu ve BM barış gücü MONUSCO tarafından mağlup edildi.

M23’ün Amacı Nedir?

M23, DKC’deki Tutsi nüfusunun haklarını koruma iddiasında bulunarak hükümetin anlaşmaları ihlal ettiğini öne sürmektedir. Ancak, grup insan hakları ihlalleri ve Ruanda tarafından desteklenmekle suçlanmaktadır.

Ruanda’nın M23’e askeri ve lojistik destek sağladığı iddiaları uzun süredir gündemdedir. Ruanda hükümeti bu iddiaları reddetse de, uluslararası raporlar M23’ün Ruanda topraklarında eğitim aldığını öne sürmektedir.

Örgütün 2022-2025 Yılları Aradında Yeniden Yükselişi

M23, 2022’de yeniden silahlanarak saldırılara başladı ve hızla DKC’nin doğusundaki birçok stratejik noktayı ele geçirdi. 2025 itibarıyla Goma’yı da alarak bölgedeki en güçlü silahlı gruplardan biri haline geldi.

Örgütün, ülkenin güneydoğusundaki ilerleyişinin gösterildiği haritada, şehirleri kontrol ettiği yıllar ve renkler görülüyor. Son olarak Goma şehrinin alınması, örgütün en büyük başarısı oldu.

Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin Zenginliği ve M23 Paralelliği

2025 yılının ilk günlerinden bu yana çatışmaların odak noktası haline gelen Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin (DRC) muazzam doğal zenginlikler bulunuyor. Bu zenginlikler de aslında ağırlıklı olarak M23 örgütünün ele geçirdiği bölgede yer alıyor. Ülkenin, 24 trilyon dolar değerinde işlenmemiş mineral varlığı ile dünyanın en zengin yer altı kaynaklarına sahip bölgelerinden biri olduğu belirtiliyor.

Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin Yeraltı Kaynakları

• Kobalt: DRC, dünya kobalt üretiminin yaklaşık %70’ini karşılıyor. Kobalt, lityum-iyon pillerin üretiminde kritik bir bileşen olup, elektrikli araçlar ve elektronik cihazlar için hayati öneme sahiptir.

• Bakır: Ülke, büyük bakır rezervlerine sahip olup, elektrik kabloları, inşaat ve elektronik sektörlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.

• Elmas: DRC, yüksek kaliteli elmas yataklarına sahip olup, hem endüstriyel hem de mücevherat sektöründe değerlidir.

• Altın: Ülkede önemli altın rezervleri bulunmakta ve madencilik faaliyetleri sürdürülmektedir.

• Koltan (Coltan): Tantal ve niyobyum minerallerini içeren koltan, elektronik devrelerde ve kapasitörlerde kullanılır. DRC, bu mineralin de önemli bir tedarikçisidir.