Zengezur Koridoru’nun adı ‘Trump Rotası’ oldu. Şaka gibi ama ticaretin yönetimi de 99 yıllığına Amerikan şirketlerine verildi. Bölgedeki altyapı ve işletim Amerikan şirketlerinde olacak. Peki bu ne anlama geliyor?
Öncelikle Azerbaycan bu koridoru, Türkiye sınırındaki Nahçıvan ile Azerbaycan anakarası bağlantısı için istiyordu. Bu bağlantı sağlanmış olacak. Ayrıca koridor ile birlikte Türkiye’nin Orta Asya’daki Türk Cumhuriyetleri ile bağlantısı kurulacak. Aslında Karabağ Savaşı sonrası bu koridor zaten açılacaktı ancak Ermenistan’ın direnmesi, ileride Azerbaycan’ın saldırma ihtimali nedeniyle çekinceliydi. Paşinyan, farklı farklı ‘Barış Kavşağı’ gibi projeler bile sundu. Gün sonunda durum bu.
Azerbaycan ve Ermenistan, Rusya’nın bölgedeki etkisini kırmak istiyordu ama bu sefer de ABD’yi getirdi. Azerbaycan, anlaşma karşılığında 1995’te ABD’nin Azerbaycan’a yönelik kısıtlamalarının kalkmasını sağladı ve Nahçıvan ile Bakü’nün kara yolunu oluşturdu. Ayrıca ABD ile ilişkilerde yeni dönemi açmış oldu. Paşinyan ise Ermenistan’ın Batı’ya yöneliminin arkasına ABD’yi aldı ve bir nevi Azerbaycan ile olası çatışmada kendisini güvence altına aldı. Ayrıca koridorda Ermeni yasaları geçerli olacak, zaten resmi olarak da Ermenistan toprağı.
Azerbaycan için başarılı bir anlaşma. Ermenistan zaten anlaşmayı imzalamak zorundaydı. ABD’nin kontrolü Erivan’ın işine geldi düşüncesindeyim. Bu anlaşma dolaylı olarak Azerbaycan’ın en yakın müttefiki İsrail’in de işine yaradı. Çünkü…
ABD’nin bölgeye gelmesiyle, koridora en fazla karşı çıkan İran ile Ermenistan bağlantısı kesildi. Yani İran’ın kuzeyine ABD yerleşmiş oldu. İleride Ermenistan’da Amerikan üssü açılırsa şaşırmam. Türkiye açısından ise genel tablo iyi. Sonuç olarak Türkiye de istediğine ulaştı ama koridorun kontrolünün ABD’nin elinde olması, Orta Asya’daki Türk Cumhuriyetleri ile Türkiye’nin ticaret ve siyasi bağını olumsuz etkileyebilir. Kontrol ABD’deyse, olası kriz anlarında Türk araçlarına engel olabilir. Bu kötü senaryolar tabi.
