İran’ın dış operasyonlarından sorumlu, doğrudan dini lider Ali Hamaney’e bağlı, yüz binlerce Şii milisin kontrolünü sağlayan, Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü komutanı Kasım Süleymani, ABD’nin Uluslararası Bağdat Havalimanı’ndaki konvoya düzenlediği saldırı hayatını kaybetti. Süleymani ile birlikte Haşdi Şabi’nin Komutan Yardımcısı Mehdi el-Mühendis, örgütün havalimanı protokol görevlisi Muhammed Rıza olmak üzere 7 kişi öldü.
Peki yakın tarihin en beklenmedik ve şaşkınlık yaratan saldırısında öldürülen Kasım Süleymani kimdir?
1.) 11 Mart 1957’de Afganistan sınırına yakın Kirman’da dünyaya geldi. Fakir bir çiftçi ailenin çocuğu olarak küçük yaşlardan itibaren inşaatlarda çalıştı. İlkokulu bitirmeden okuldan ayrıldı ve henüz 19 yaşındayken ilk devrim sohbetlerine gitti.
2.) İslam Devrimi sonrası birçok rejim karşıtı gösteriyi bastırmak için faaliyet gösterdi. Diğer Devrim Muhafızı komutanları gibi İran-Irak Savaşı‘nda kendini göstererek öne çıktı.
3.) 40 yaşında doğrudan dini lider Hamaney tarafından Kudüs Gücü’nün Komutanı olarak atandıktan sonra komutanlığı İran dışındaki operasyon, suikast ve istihbarat birimi haline getirdi.
Kudüs Gücü’nün merkez binası, İslam Devrimi sırasında İranlı öğrencilerin 444 gün işgal ettiği ABD Büyükelçiliği. Amerikan istihbarat bilgileri bile Kudüs Gücü’nün kaç kişiden oluştuğu konusunda tahmin yürütmekten öteye gidemiyor.
4.) ABD’nin 2001’deki Afganistan işgali öncesinde ülkeyi en iyi bilen İranlı komutanlardan olduğu için ülkedeki Taliban ve diğer milis gruplarının üs ve diğer bilgilerini Amerikan yetkilere sundu.
5.) 2003’deki Irak işgali ile Saddam’ı devirmek için yurt dışındaki Şii liderlerin ülkeye dönerek organize olmasını sağladı. ABD ile ortak çalışmalar yürüttü.
6.) Öte yandan 2006’da “33 Günlük Temmuz Savaşı”nda İsrail’e karşı Hizbullah’ı silahlandırdı.
7.) Lübnan’da Hizbullah üzerinde büyük etki kuran ve Tahran’ın silah desteğini devam ettiren, Yemen’de iç savaş başlamadan öncesi ve sonrasında Husiler’in desteklenmesini sürdüren, Irak ve Afganistan’da Amerikan işgallerinde Washington yönetimi ile dolaylı diplomatik ilişkileri sürdüren isimdi. Öyle ki Türkiye dahil bölge ülkelerinin de olduğu masada Irak’ta Maliki’nin başbakan olması için baskı yaptı ve dediği de oldu. Hatta konuyla ilgili Amerikalı komutan David Petraeus 2010’daki bir konuşmasında Süleymani ile ilgili şunları söylemişti:.
“Herhangi bir ülkeyle ilişkileri diplomasinin geleneksel muhatabı olan Dışişleri Bakanlığı ile yürütmüyorsanız, işiniz zor demektir. Bizim Irak’ta yaşadığımız sorun, muhatabımızın geleneksel bir muhatap olmamasıydı. Muhatabımız bir güvenlik aparatıydı”
8.) ABD’nin eski Irak elçisi Zalmay Halilzad, Amerikan basınına Bush hükümetinin 2006 yılının bahar aylarında Kasım Süleymani ile işbirliği yaparak o dönemki Irak Başbakanı İbrahim el-Caferi’nin koltuğundan indirilmesini sağladığını söyledi.
9.) Irak’ta IŞİD’in Musul’u işgal edip Irak topraklarının üçte birini kontrol etmesinin ardından örgüte yönelik başlayan operasyonları koordine etmek için Irak’a geldi ve birçok kez sahadaki görüntüleri basına yansıdı.
ABD Başkanı Trump’ın, 2016 seçimlerinden önce söylediği ‘Obama Irak’ı İran’a teslim etti’ açıklamasına paralel bir şekilde Obama döneminde Ortadoğu’nun özellikle Irak’ın kapılarının Süleymani’ye açıldığını ifade ediliyor.
10.) Ortadoğu’da İran’ın en önemli müttefiklerinden Suriye’de iç savaş çıktı. Esad rejimine destek olmak amacıyla Suriye’ye gitti, çünkü ona göre Tahran’ın güvenliği Şam’dan geçiyordu. Mart 2011’de başlayan Suriye İç Savaşı’nda Ocak 2012 itibariyle İran’ın Esad’a ilave askeri sağlayacağını duyurdu.
11.) İç savaşta muhalif unsurların ilerleyişini durduramayınca Süleymani ilk olarak 24-26 Haziran 2015 Moskova’ya giderek Rusya Savunma Bakanı Sergei Şoygu ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldi.
12.) Rusya’nın 30 Eylül 2015’te Suriye’deki hava saldırılarına başlamadan 2 ay önce de Süleymani’nin Rusya’ya gittiği ve Rusya Devlet Başkanı Putin’i müdahale için ikna ettiği iddia edildi. Yine iddialara göre İranlılar tarafından Putin’e, “Esad’ın kurtulması için bir şans var” açıklaması yapıldı ve Putin’in “O halde bana Kasım Süleymani’yi yollayın” dediği belirtildi.
Rusya Dişleri Bakanı Lavrov, “Rusya Suriye’ye müdahil olduğunda, Şam 2 ya da 3 haftada düşecek durumdaydı” dedi.
13.) Rus saldırılarından 2 ay sonra resmi olarak BM’nin seyahat yasaklıları listesindeki Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Süleymani’nin Putin’le Moskova’da bir araya geldiği duyuruldu. Günler önce de Kasım Süleymani’nin yardımcısı Hüseyin Hemedani, Halep’te IŞİD tarafından öldürüldü.
14.) Ortadoğu’dan Afrika’ya İran’ın tüm dış askeri operasyonlarını yürüten Süleymani o kadar büyük bir Şii milis gücünü kontrol ediyor ki sayılarının 150 bini geçtiği öne sürülüyor.
15.) Süleymani’nin ABD Başkanı Trump ile İran arasında yaşanan gerginlik ile ilgili ilk ve tek konuşması şu şekilde olmuştu: ‘Savaşı başlatan taraf sen olursun ama ne zaman biteceğine biz karar veririz. Ruhani’yi değil beni tehdit et’
Son Bir Hafta:
28 Aralık: Irak’ta da Şii milislerden oluşan çatı örgüt Haşdi Şabi’nin Kerkük’teki Amerikan üssüne yaptığı roketli saldırıda 1 sözleşmeli sivil personel öldü, birçok Amerikalı ve Iraklı asker yaralandı. Bunun öncesinde de saldırılar oldu ancak ölen kimse olmamıştı.
24 saat geçmişti ki Irak’ın batısındaki Enbar vilayetinde konuşlanan Haşdi Şabi üssüne yapılan Amerikan hava saldırısında 25 milis öldü, 51 milis yaralandı.
2019’un son günü ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği, Haşdi Şabi taraftarları tarafından basıldı. Binanın girişi ateşe verilirken, Irak ordusu teyakkuza geçti. Washington yönetimi takviye birlik gönderildiğini duyurdu.
Binanın duvarına yazılan yazı olacakların habercisiydi: “Liderimiz Süleymani”
Ve tarih 3 Ocak’a geldiğinde gece saatlerinde ABD, Uluslararası Bağdat Havalimanı’ndaki Haşdi Şabi konvoyuna üç füzeyle saldırı düzenlendi. İran’ın 22 yıldır dış operasyonlarını yöneten Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Örgütü Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi El ile birlikte (aralarında üst düzey Haşdi Şabi lideri dahil) 7 kişinin öldüğü duyuruldu.
Süleymani’nin olay yerindeki cansız bedenindeki yüzük dikkat çekti.
İran, olaya çok büyük karşılık verileceğini açıklarken ABD Başkanı Trump saldırı ile ilgili sadece ‘Amerikan bayrağı’ paylaşarak cevap verdi.
Pentagon’dan yapılan yazılı açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“ABD ordusu, Başkan’ın talimatı ile, ABD tarafından yabancı terör örgütü olarak tanınan İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü’nün Komutanı Kasım Süleymani’yi öldürerek (bölgedeki) ABD personelini korumak için kararlı ve savunma amaçlı bir adım atmıştır. Süleymani, Irak ve Amerikan vatandaşlarının ölmesine ve yaralanmasına yol açan 27 Aralık’taki saldırı dahil son birkaç ay boyunca Irak’taki koalisyon üslerine düzenlenen saldırıları azmettirmişti. General Süleymani, bu hafta ABD’nin Bağdat’taki Büyükelçiliğine yönelik saldırıları da onaylamıştı. Bu saldırı İran’ın gelecekteki saldırılarını caydırma amacıyla düzenlendi. ABD, dünyadaki vatandaşlarımızı ve menfaatlerimizi korumak için gerekli tüm adımları atacaktır.”
Kaynak: StratejikOrtak.com
[irp posts=”22694″ name=”Pentagon İlk Kez Yayınladı: 7 Maddede ‘İran’ın Askeri Gücü'”]
[irp posts=”22659″ name=”İran’daki Gösterilerin İnteraktif Haritası”]
E-BÜLTENE ABONE OLUN
Stratejik Ortak yazarlarının makalesi ve haritalar ücretsiz e-postanıza gelsin.
Abone oldunuz, teşekkürler.
Bir şeyler yanlış oldu. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.
Guzel analiz