Münih Güvenlik Konferansı’nda tarihe geçecek, tarihi değiştirecek gelişmeler oldu. Konferans Başkanı Christoph Heusgen, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance’ın Avrupa’yı eleştiren hatta yerden yere vuran sözleri nedeniyle gözyaşlarına boğuldu ve şu cümleyi kurdu: “Ortak değer temelimizin artık o kadar da yaygın olmadığından korkmalıyız.”
Öncelikle Münih Güvenlik Konferansı’ndan bahsedeyim. Bu konferans, uluslararası sistemin güvenliğini sağlamak adına devletlerin istişarelerde bulunduğu önemli bir platform. Bağlayıcılığı yok ancak dünyanın geleceği hakkında önemli ipuçları verir. Mesela 2007 Münih Güvenlik Konferansı’nda, henüz Gürcistan’ı bile işgal etmemiş olan Rusya lideri Putin, ABD ve NATO’yu eleştirerek “Günümüz dünyasında, tek kutuplu dünyanın kabul edilemez olmasının yanı sıra, aynı zamanda imkansız olduğu kanaatindeyim” ifadesini kullanmış, dünyanın artık çok kutupluluğa evrildiğini söylemişti.
O zaman alaycı eleştirilere maruz kalan ancak değişim sinyali olan bu konuşmanın üzerinden 18 yıl geçti ve konferansın 2025 raporu, günümüzün uluslararası sistemini “tek kutupluluk, iki kutupluluk, çok kutupluluk ve kutupsuzluk” şeklinde tanımladı.
Bunlar kitap metni gibi geliyor olabilir size ama dünyayı iyi okumak lazım. Konferans raporunda başrol ‘küresel düzeni şekillendirme çabası içerisinde olan’ Çin ve Trump sonrası yeni Amerikan politikası.
Rapora göre ekonomik gücünün yanında askeri kapasitesini de “dünyanın en büyük deniz savaş gücü” haline getiren Çin’in, gemi inşa kapasitesinin ABD’den 230 kat fazla olduğu, sadece bir tersanesinin ABD’nin tüm tersanelerinin toplamından fazla gemi üretebildiği gerçeği… Barbaros Hayrettin Paşa’nın “Denizlere hâkim olan, cihana hâkim olur” sözü, bir dünya gerçeği.
Trump sonrası ABD dış politikası, değişen çok kutuplu dünyada en çok Avrupa ülkelerini zorda bırakacak. Konferans Başkanı Alman Heusgen’in ağlamasının sebebi de bu. Şu anda Avrupa silkelenip güçlü bir ittifak ile bu değişimde yer edinmezse, ağlamaya devam edecek. Hatta daha da ileriye gideyim, fillerin tepişmesinde ezilen çimen olacak.
Dünya siyasetinde bir dönüşüm var ve bunun kansız olacağının garantisi yok.
E-BÜLTENE ABONE OLUN
Stratejik Ortak yazarlarının makalesi ve haritalar ücretsiz e-postanıza gelsin.
Abone oldunuz, teşekkürler.
Bir şeyler yanlış oldu. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.
