“Yeni Dünya Düzeni”: Dolar Hegemonyası Yıkılıyor mu?

Doların hegemonyasını yıkmak için harekete geçildi…

Dünyada birçok ürün veya hizmetin değeri dolar üzerinden fiyatlanıyor. Bu nedenle ülkeler dolar rezervleri tutarak Amerikan tahvilleri alıyor. Kurulan sistemde doların rezerv para işlevi görmesi, ABD’nin ambargo uygulamasını da kolay hale getiriyor. 1944’ten sonra altın karşılığı basılan küresel rezerv para birimi olan dolar, 1971’den bu yana karşılıksız basılan kağıt parçası haline gelmişti.

2008’deki kriz sonrası dünya, bir kez daha tek kutuplu sistemindeki dolar hegemonyasının dezavantajı nedeniyle atağa kalktı ama bu iş çok ağır ilerledi. Ancak artan Amerikan ambargoları ve son Ukrayna-Rusya savaşı sonrası birçok şey değişti. Özellikle son bir yılda olanları şöyle yazayım.

İlk kez Çin Yuan’ı Rusya’da ABD dolarını geride bıraktı. Savaştan dolayı demeyin çünkü İsrail bile ilk kez döviz rezervlerine Çin Yuanı’nı dahil etti. Yetmedi, Fransa ile Çin arasında Yuan ile ilk ticaret gerçekleşti. Dünyanın en büyük 6. ekonomisi Hindistan, 18 ülke ile Hint Rupisi ile ticaret yapma kararı aldı. Dünyanın en değerli şirketine (ARAMCO) sahip olan Suudi Arabistan, dolara karşı yerel paralarla petrol satışının önünü açtı. “Dolara ihtiyacımız yok” diyen bir Malezya ortaya çıktı ve Güneydoğu Asya Ülkeler Birliği (ASEAN) yerel para birimleriyle ticarete geçmeye planladıklarını bildirdi.

Türkiye’nin özellikle Rusya ve Çin ile yerel para birimleri ile ticaret yapmak istemesi de böyle okunmalı. Dünya değişiyor.

Bu gelişmeleri mikro olarak görüyorsanız, şimdi de kafamızı kaldırıp geniş resme bakalım. Dolar, dünya rezervlerindeki stoğuyla 27 yılın en düşük seviyesine geriledi. Kadrajı daha da genişletince görüneni söyleyeyim. Asya, Latin Amerika ve Afrika kıtalarının toplam ekonomik büyüklüğü Kuzey Amerika ve Avrupa’yı geçerken; Doğu’nun BRICS ülkelerinin ekonomisi ilk kez Batı’nın G7’sinin ekonomik büyüklüğünü geride bıraktı.

“Yeni Dünya Düzeni” serisinin ilk yazısı: “Putin ve Cinping’in “Yeni Dünya Düzeni”