Fransa Cumhurbaşkanı Macron, “geleceğin kıtası” olarak tanımladığı Afrika’dan atılıyor mu? Batılı devletlerin 100 yıldır sömürgesi ile karşı karşıya kalan Afrika, son günlerde “uranyum” haberleriyle gündeme geliyor. Şu meseleyi bir özetleyeyim.
Dünyanın en büyük dördüncü uranyum rezervine sahip, en büyük de 7. tedarikçisi Nijer’de, tıpkı komşu ülkelerde olduğu gibi darbe yaşandı. Tüm darbeciler de Rusya yanlısı hareket ederek Fransa’yı topraklarından çıkarmaya odaklandı. Fransa’nın üçüncü en büyük uranyum tedarikçisi olan Nijer, yılda 2020 metrik ton uranyum üretiyor. Elektrik üretiminin yüzde 80 gibi büyük bir oranını nükleer enerjiden elde eden Fransa, yılda 7.800 ton uranyuma muhtaç. Keşke sadece elektrik olsa ama değil. Fransa, dünyada en fazla nükleer silaha sahip olan dördüncü ülke. Bu silahlar ve hidrojen bombası gibi bombalarda, nükleer denizaltı yapımlarında, askeri zırh kaplamaları, gemi ve uçak yapımı… Her alanda uranyum şart.
Bu nedenle Fransa, şirketlerini Afrika’ya salmış durumda. Nijer çevresindeki ülkelerdeki uranyum madenlerinde de söz sahibi olan iki büyük Fransız şirketi, yılda 8000 ton doğal uranyum arzı sağlıyor. Uranyum Fransa için hem ticari hem askeri hem de milli güvenlik sorunu.
1972’de Gabon’da bulunan “doğal işlenmiş çıkarılan uranyum rezervi”, Fransız şirketlerce tüketilince, Paris yönetimi için Nijer uranyumu çok daha fazla kıymete bindi. 2010’da Nijer’deki Fransız uranyum şirketi çalışanları kaçırılıp, madenler taciz edilince, Fransız askerlerine gün doğmuş ve Nijer’e konuşlanmıştı. Hatta eski Nijer lideri Issoufou, bu saldırılar nedeniyle Fransız askerlerine kapılarını açmıştı. Fransa gerekirse müdahale eder mi?
En fazla uranyum tedarik eden ülkeler sırayla; Kazakistan, Kanada, Namibya, Avustralya, Özbekistan, Rusya, Nijer, Çin ve Hindistan’dır. Bu ülkelerin çoğu ise Fransa ile sorun yaşıyor. Sizce Fransa ucuz ve kolay erişilebilir en iyi tedarikçisini kaybeder mi? Bence kendi doğrudan müdahale etmez ama Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) aracılığıyla müdahale edebilir. Çünkü Nijer Paris için kırmızı çizginin aşılması olarak yorumlanabilir.
E-BÜLTENE ABONE OLUN
Stratejik Ortak yazarlarının makalesi ve haritalar ücretsiz e-postanıza gelsin.
Abone oldunuz, teşekkürler.
Bir şeyler yanlış oldu. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.
