İran-Suudi Arabistan Krizi ve Sonrasında Neler Oldu?

Her şey Suudi Arabistan’da ki Şii Din aliminin idamı sonrasında başladı. Suud yönetiminin bu kararı sonrası ülkedeki hatta bölgedeki Şiiler gösteriler düzenlemeye başladı ve Şii ülkelerin ‘lideri’ sayılan İran sert bit şekilde ‘Suudi yönetimi izlediği bu politika için ağır bedel ödeyecek’ dedi. Ardından Tahran’daki Suudi Arabistan konsolosluğu ateşe verildi. Bunların üzerine de Suudi Arabistan İran ile tüm diplomatik ilişkilerini kestiğini açıkladı ve İran’lı diplomatların 48 saat içinde ülkeyi terk etmesini istedi.

Şii-Sünni ayrışmasının iki lider ülkesi arasındaki bu kriz bölge ülkeleri için de önemliydi. Çoğu ülke ilk günden tarafını belli etti. Ürdün, Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi İran’ı kınarken, Kuveyt Tahran’daki büyükelçisini geri çekme kararı aldı. Bu üç ülke de Suudi Arabistan’ın yanında olduklarını açıkladı. Birleşik Arap Emirlikleri ise İran ile ilişkileri maslahatgüzar seviyesine çekti. Yani büyükelçi yerine sıradan bir diplomat ile ilişkiler sürecek. Suudi Arabistan’ın himayesindeki Bahreyn’de İran ile diplomatik ilişkilerini kestiğini ve diplomatların ülkeden ayrılması için 48 saat süre tanındığını açıkladı. Bunların yanında Sudan da, İran büyükelçisini sınır dışı ederek İran’daki büyükelçisini geri çekti.

İran ile Suudi Arabistan arasındaki bu kriz öncelikle ABD ve Rusya’nın, hatta İsrail’in bile politikalarına fayda sağlayacaktır. Neden diye sorarsanız da Şii veya Sünni fark etmez. Müslüman coğrafyası diye adlandırılan bölgede bölgesel güçlerin ve ‘yancılarının’ kutuplaşması, her zaman küresel güçlerin faydasına olacaktır(Daha fazla silah satmak vs.). Müslüman dünyasına zerre kadar hayrı dokunmayan İran ve Suudi Arabistan arasındaki bu zıtlaşmanın hangi boyutlara geleceğini tahmin etmesi çok güç. Bu zıtlaşma savaşa götürür mü diye sorarsanız da, sanmıyorum. Ama bölgedeki silahlı güçler vasıtasıyla vekalet savaşı sertleşebilir. Şayet iki ülke arasında doğrudan bir savaş çıkarsa da, İran’ın askeri gücü Suudi Arabistan ve diğer bölge ülkelerini al aşağı edecek boyutta olduğunu söylemek gerekir.

İki ülke arasındaki krizi daha iyi analiz etmek için Suudi Arabistan ile İran arasındaki çekişmenin temel sebepleri adlı yazıyı okuyabilirsiniz.