İran’ın 15 Temmuz’daki Tavri ve Türkiye İle Yakınlaşma Süreci

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı iktidardan düşürmeyi amaçlayan 15 Temmuz darbe girişiminin önlenmesinin üzerinden bugün tam bir yıl geçti. Türkiye için tarihi bir dönüm noktası olan bu süreçte, İran’ın Erdoğan’ı neden destekledi?

Türkiye için tarihi bir önem taşıyan 1. yıl dönümü öncesinde, Türkiye’nin Tahran Büyükelçisi Rıza Hakan Tekin, 15 Temmuz’un yıldönümü dolayısıyla geniş bir basın toplantısı düzenledi. Darbe girişimi gecesinde Türkiye’ye desteğini açıklayan İran’a teşekkür eden Büyükelçi Tekin, dostlukların zor dönemlerde ortaya çıktığını belirtti. Tekin, Türkiye’nin de zor zamanlarında İran’ın yanında olduğunu hatırlatarak, “Bu nedenle İranlı dostlarımızın desteği bizi şaşırtmadı” dedi.

İRAN-TÜRKİYE İLİŞKİLERİ 15 TEMMUZ’DA DEĞİŞTİ

Ankara ile Tahran arasındaki ilişkilerde, 15 Temmuz gecesine kadar özellikler Suriye krizi konusundaki pozisyonların farklı olması nedeniyle ciddi bir gerginlik söz konusuydu. Ancak o gece her şey değişti.

Sputnik’e konuşan bağımsız Ortadoğu uzmanı Farzad Ramazani Bonesh, “İran Türkiye’yi desteklemeseydi, ülkede büyük bir kriz patlayacaktı ve bu kriz tüm bölgeyi tehlikeye sokmuş olacaktı ve Tahran bunun önüne geçti” ifadelerini kullandı. İranlı uzman şöyle konuştu: “Türkiye ile İran’ın son 2 yılki ilişkilerini ele alacak olursak, ilişkilerde olumlu gelişmelerin gözlendiğini söyleyebiliriz. Daha önce, Suriye krizinin çözümü başta olmak üzere bazı dış konularda ilişkiler gerilmişti. Şimdi gerçek bir entegrasyon ve temas edilecek noktaların çoğaldığı görülüyor.”

‘TAHRAN, GELECEĞE DÖNÜK BÜYÜK BİR ADIM ATTI’

İran’ın güvenlik bakımından Türkiye’de geçen yılki darbe girişiminin başarılı olması durumunda bölgenin karşı karşıya kalacağı riskleri ve ciddi sonuçları hesapladığını ifade eden Bonesh, “Türkiye ile dış siyaset alanında yaşadığı birçok ciddi ihtilafa rağmen İran, Türkiye’nin seçilmiş hükümetine ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a desteğini ifade eden ilk ülkelerden biriydi. Tahran böylelikle geleceğe dönük büyük bir adım atmış oldu. Elbette ki Türkler bu tutuma değer verdi, bu durumu hatırlıyor ve bugün teşekkür ediyor” şeklinde konuştu.

‘BAZI KONULARDA İHTİLAFLAR DEVAM ETSE DE, KATAR KRİZİ’NDE AYNI TARAFTA YER ALDILAR’

İran ile Türkiye arasındaki ilişkilerin başarısız darbe girişiminin ardından düzeldiğini kaydeden Bonesh, “İran, bu yönde ilk adımı atmış oldu. (Baraj kurma ve nehirleri kurutma gibi) Diğer bazı konularda ihtilaflar ve tartışmalar devam etse de İran’ın desteği, iki ülkeyi birçok jeopolitik bölgesel konuda yakınlaştırdı. Bir zamanlar İran ile Türkiye’nin farklı pozisyonlarının bulunduğu konularda şimdi aynı tarafta olduklarını görüyoruz. Katar krizi buna örnek olarak verilebilir” ifadelerini kullandı.

‘ERDOĞAN, KOMŞULARIYLA ZITLAŞMAMASI GEREKTİĞİNİ ANLADI’

Bonesh, Erdoğan’ın taraftarlarının verdiği desteğin, Türkiye’yi birçok konudaki tutumunu gözden geçirmesini sağladığını, çıkmaz bir duruma giren Erdoğan’ın bazı siyasi taktiklerden vazgeçip, komşularıyla zıtlaşmaması gerektiğini anlamış olduğunu aktardı. İranlı uzman, “Erdoğan, birçok ülkenin (özellikle de Arap ülkelerinin) bu darbeye destek verebileceklerinin ve Türkiye’yi sadece kendi çıkarları doğrultusunda kullandıklarının, oysa daha önce Türk liderinin zıtlaştığı İran ve Rusya’nın şaşırtıcı bir şekilde darbe girişimini kınadıklarının ve kendisine destek verdiklerinin farkına vardı. Rusya ve İran’ın gösterdiği çabalar, Suriye krizi ve Irak’ın iç işlerine müdahale etme konusunda Türkiye’nin geri adım atmasına ve agresif dış politikalarını gözden geçirmesine neden oldu.”

‘TÜRKİYE, ASTANA’DA ARTIK ESKİ SALDIRGANLIĞINI GÖSTERMİYOR’

İranlı uzman, sözlerini şöyle tamamladı: “Sonuçta bu durum, Tahran, Ankara ve Moskova’nın ileride bölgede işbirliği yapmalarını sağladı. Bu işbirliğinin olumlu sonuçlarından bir tanesini Astana sürecinde gördük. Astana’da artık Türkiye, eskiden gösterdiği saldırganlığı artık göstermiyor.”

Kaynak: Sputnik