Dünyadaki Türk askeri üsleri, yani Türkiye’nin yurt dışındaki askeri varlığı en merak edilen başlıklar arasında. Fakat bu konuda medyada bazı yanlış bilgiler yer alıyor. Türkiye, sınırları dışında bazı ülkelere askeri üs kuruyor bazı ülkelerde ise barış harekatları kapsamında eğitim amacıyla asker bulunduruyor. ABD’den sonra yurt dışında en aktif ikinci ordu olan* TSK’nın toplamda 10 ülkede askeri varlığı konuşlanmış durumda. İşte o ülkeler ve Türk askerlerinin sayıları…

Bosna Hersek

Türkiye, ülkenin 6 farklı noktasında güvenlik güçlerinin eğitimi için 250 asker bulunduruyor. Barışı destekleme harekatı kapsamında 23 ülkenin askerinin bulunduğu Bosna Hersek’te Avusturya’dan sonra en çok katkı yapan ikinci ülke konumunda Türkiye.

250 Türk askeri bir motorlu piyade bölüğü ve irtibat/izleme timlerinden oluşuyor. Öte yandan Türk askerleri sosyal dayanışma kapsamında yerel halk ile iç içe görevlerini sürdürüyor.

Somali

Türkiye’nin yurt dışındaki en büyük askeri üssü Somali’de yer alıyor. Başkent Mogadişu’daki üste 200 Türk askeri konuşlanmış durumda. 400 dönümlük arazi üzerine kurulu olan üste 3 askeri okul bulunuyor. Ağustos 2018’de 37’si kara, 5’i deniz, 5’i de hava kuvvetlerinden 47 Somalili astsubay, Türk askerlerinin eğitimleri sonunda mezun olmuştu.

Yılda 1500 Somali askerine eğitim verileceği belirtilen ‘Afrika Boynuzu’ndaki üs; ABD, Çin, Fransa, Japonya ve İtalya’nın askeri üslerinin bulunduğu Cibuti’ye komşu. (Üssün fotoğraflarını buradan inceleyebilirsiniz.)

Kosova

2008’de bağımsızlığını ilan eden ve 113 BM ülkesi tarafından tanınan Kosova, güvenlik güçlerinin Kosova Silahlı Kuvvetleri’ne dönüştürmek için çalışmalar yürütüyor. 1999 tarihinden itibaren BM Güvenlik Konseyi tarafından verilen izinle Uluslararası Barış Gücü’nün konuşlandığı Kosova’da, 31 ülkenin askeri bulunuyor. Bu ülkelerden biri de Türkiye.

Bosna Hersek’teki gibi bir motorlu piyade bölüğü ve irtibat/izleme timleri ile konuşlanan TSK, ülkede 400 asker bulunduruyor.

Suriye

Fırat Kalkanı Harekatı ve Zeytin Dalı Harekatı kapsamında Suriye sınırını terör örgütü YPG ve IŞİD’den temizleyen TSK, Afrin, El Bab ve Cerablus gibi bölgelerde yaklaşık 5 bin asker bulunduruyor. Türkiye, terörden arındırılan Suriye topraklarında yerel halka hastane, okul ve posta hizmetleri de sunuyor. Bununla birlikte Türk askeri ülkenin İdlib şehrini çevreleyen 12 gözlem noktası kurdu ve burada muhaliflerle rejim güçleri arasında çatışmaları izliyor.

Arnavutluk

20 yıl önce deniz üssü ile Arnavutluk’a konumlanan Türkiye, 24’ü deniz üssünde olmak üzere 100 asker ile barışı koruma görevini sürdürüyor. Paşalimanı Deniz Üssü’nde 24 askeri bulunan Türkiye’nin NATO Görev Kuvveti kapsamında TCG “Sokullu Mehmet Paşa” ve TCG “Akçakoca” isimli gemileri Arnavutluk’un ikinci en büyük liman kenti Avlonya’ya bulunuyor.

Sudan

Afrikan’nın Hac kapısı olarak bilinen Kızıldeniz’e kıyısı olan Sevakin Adası, yüzyıllardır hem Müslümanlar için hem de bölge ticareti için önemli. Sudan yönetimi, adayı imarı için Türkiye’ye tahsis etti. Türkiye’nin Sudan’da herhangi bir askeri birliği yok ancak uzmanlar Türkiye’nin ileride bu limanın güvenliği ve Hartum yönetiminin kararı ile bölgeye yeni bir askeri üs kurabileceğini söylüyor. Adanın Türkiye’ye verilmesi Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin tepkisini çekmişti.

Irak

1994’ten bu yana PKK ile mücadele kapsamında Irak’ın kuzey bölgesinde 10 farklı bölgedeki karakollarda asker bulunduran Türkiye,  şu anda Kandil Dağı’nın kuzeybatısında güvenli bir hat oluşturarak üs bölgelerini birbirine bağlayıp, teröristlerin ikmal yollarını kesmeyi hedefliyor.

Türkiye’nin yurt dışında en fazla asker bulundurduğu ülke olan Irak’ta, Türk ordusu IŞİD’le mücadele amacıyla askeri üs kurmuş ve burada askeri eğitim vermekte. Geçmiş yıllarda IŞİD’li teröristlerin yer yer küçük saldırılarda da bulunduğu üs, Musul’un 20 KM kuzeyinde bulunuyor. Irak’ta büyük bir kısmı özel kuuvetler olmak üzere 2.500 Türk askeri görev yapıyor.

Katar

Son yıllarda Türkiye’nin Körfez’deki en önemli müttefiki haline gelen Katar’da da Türkiye’nin askeri üssü bulunuyor. Denizden ve havadan lojistik desteğe müsait olan 3 bin kişi kapasiteli El Rayyan Üssü’nde 300’e yakın Türk askeri konuşlandı. Her geçen gün asker sayısının arttığı üsse, obüs ve zırhlı araç sevkiyatının yapıldığı da biliniyor. Türkiye’nin Doha Büyükelçisi Fikret Özer, Türkiye’nin Katar’da kara gücüne ek olarak deniz ve hava gücü mevzilendireceğini açıklamıştı.

Türkiye, ABD ve Birleşik Krallık’ın ardından Katar’da askeri üs kuran üçüncü ülke.

Azerbaycan

Azerbaycan ordusunda görevli askerlere eğitim amacıyla ülkede 70 TSK personeli bulunuyor. Türkiye, Bakü yönetiminin izniyle 1999’dan bu yana Bakü askeri havalimanını dinlenme noktası olarak kullanıyor.

Her yıl ortak askeri tatbikatların yapıldığı kardeş ülke Azerbaycan ile birçok askeri anlaşma da yapılıyor. 2010 yılında Türkiye ile Azerbaycan arasında imzalanan Stratejik Ortaklık ve Karşılıklı Yardım Anlaşması’nın ikinci maddesinde, iki ülkeden birisine üçüncü bir ülke tarafından saldırı olması durumunda ortak bir güvenlik ve savunma perspektifi oluşturulacağı belirtiliyor. Maddenin ucu açık bırakılması iki ülkenin olası bir savaş durumunda ortak bir tepki verebileceği şeklinde yorumlanıyor.

Afganistan

Milli Mücadele döneminde Anadolu hükümetini tanıyan ve Ankara’ya ilk diplomatik temsilci gönderen ülke olan Afganistan’da, barışın tesisi için ISAF kapsamında 2000 askerin bulunduğu iddia edilse de resmi kaynaklara göre NATO bünyesinde 563 askerimiz göre yapıyor.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)

Doğu Akdeniz’in en stratejik bölgesinde bulunan, 1974’te barışın tahsis edildiği KKTC’de, 50 binden fazla Türk askerinin görev yaptığı biliniyor.  Geçtiğimiz günlerde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın Dışişleri Bakanlığına sunduğu öneride KKTC’de deniz üssü açılması gerektiği vurgulanmıştı. TSK, sadece Kara Kuvvetleri olarak adadaki garantörlüğünü sürdürüyor. İlginçtir, 1974’ten bu yana herhangi deniz ve hava üssü kurulmadı.

21 Ocak 1997’de Bülent Ecevit, Türk askerinin KKTC’de kalmasının önemini şu şekilde vurgulamıştı:

“…. Sözlerimi bitirirken şunu hatırlatmak isterim: Sayın Denktaş, Türkiye’ye Kıbrıs Türklerinin şükran duygularını her zaman cömertçe ifade eder; fakat, aslında, sadece Türkiye Kıbrıs Türkleri için bir güvence değildir; aynı zamanda, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti de Türkiye için büyük bir güvencedir. Kuzey Kıbrıs’ın Türkiye için ne kadar büyük bir güvence olduğunu algılayabilmek, idrak edebilmek için strateji uzmanı olmaya gerek yoktur. Bir ortaokul haritasını açıp bakan herkes Kıbrıs’ın Türkiye için stratejik açıdan ne kadar önemli bir yer tuttuğunu gözleriyle görebilir. Güney kıyılarımızın güvenliği; İskenderun, Mersin Limanlarının güvenliği; petrol boru hatlarının ve ileride yapılacak petrol ve doğalgaz boru hatlarının güvenliği bakımından, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde Türk askerî varlığının sürmesi, evvela o cumhuriyetin sürmesi ve -o cumhuriyet ebediyen yaşayacaktır inşallah- o cumhuriyette de Türk askerî varlığının ebediyen kalması -her şeyden önce Türkiye’nin kendi güvenliği için- koşuldur.“

Ek bilgi: Türk askeri daha önce Lübnan ve Makedonya’da da görev yapmıştı.

* IŞİD ile mücadele kapsamında yurt dışındaki asker sayısını arttıran Türkiye, İngiltere merkezli Pricewaterhouse Coopers’un (PwC) yayınladığı ‘Küresel Savunma Perspektifleri 2017’ adlı rapora göre ABD’den sonra yurt dışında en aktif olan ikinci ordu. Aynı raporda TSK’nın 2014’te mevcut personelinin yüzde 8.6’sı, 2016’da ise askeri personelinin yüzde 13.2’sini yurt dışında görev aldığı belirtildi. Bu sayının Zeytin Dalı Harekatı, Katar ve Somali’deki askeri üslere yapılan takviye ile daha da arttığı belirtiliyor.

Şu anda 50 bine yakın Türk askerinin ülke dışında görev yaptığı tahmin ediliyor.

Kaynak: StratejikOrtak.com