Amerikan işgali öncesi Ortadoğu’nun en güçlü orduları arasında olan Irak Silahlı Kuvvetleri, işgal sonrasında toparlanıp tekrardan yapılanmaya gidemedi. Bunda ülke içerisinde ortaya çıkan silahlı gruplar, Şii ve Sünni kesimlere yapılan bombalı saldırılar ve yönetimin başarısız politikaları etkili oldu. 10 Haziran 2014 yılında IŞİD, Irak’ın en büyük ikinci şehri Musul’u 800’e yakın militan ile kısa bir sürede ele geçirdi. Amerikan model zırhlı araçlar ve silahlarla donatılmış bölgedeki 30 bin Irak askeri üniformalarını bile giymeden ve neredeyse mermi bile kullanmadan Musul’dan kaçmıştı. Musul halen IŞİD’in elinde. Yine Irak ordusu geçen yıl Ramadi şehrinden IŞİD daha saldırmadan ‘kaçmıştı’. Geçen yılın son günlerinde ise Ramadi şehri IŞİD’den geri alındı.
Nereden nereye diye sayfalarca yazı yazılacak bu konu hakkında ayrıntıya girmeden, Irak son durum haritası hakkında bazı şeyler söylemek gerekiyor. Irak’ta IŞİD gelmeden önce de belli bir düzenin olmadığını herkes biliyordur. Ama IŞİD’den sonra bu durum kendini kaos olarak gösterdi. Çünkü IŞİD kontrol ettiği bölgeler dışında bombalı eylemleriyle de dikkat çekiyor.(stratejikortak.com) Irak’ta yaklaşık 20 bin IŞİD militanı bulunuyor. Merkezi Bağdat hükümetinin asker sayısı ise aktif olarak 200.000 civarında. Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’ndeki silahlı güç olan Peşmerge sayısı ise yaklaşık 80.000-160.000 civarında. Ama peşmergelerin motivasyonu ve eğitimi, Irak askerlerinden daha iyi olduğu söyleniyor.
Irak eski Başbakan Nuri el Maliki tarafından kurulan Haşdi Şabi milisleri, tıpkı Maliki gibi Sünnilere karşı mezhepçi ve radikal söylem ve eylemleri olan bir örgüt. IŞİD’e karşı Iraklı Şiiler’in dini lideri Ayetullah Ali es-Sistani’nin fetvası üzerine kurulan Haşdi Şabi, İran destekli çok sayıda örgütün bir araya gelmesiyle oluştu.
Irak işgali sonrasında kıvılcımların aleve dönüştüğü mezhepsel gerginlik, IŞİD’e karşı mücade içerisinde bile görünüyor. Tikrit kentinin IŞİD’in elinden geri alınması operasyonuna katılan Şii milis güçleri, Sünniler’e ait çok sayıda evin yakılıp-yıkılmasına neden olmuştu. Haşdi Şabi’nin IŞİD’e karşı mücadele adı altında Sünni yerleşim bölgelerini yıkmaya çalışması ve demografisini değiştirmesi bölgedeki halkın tepkisini çekmişti. Tepkiler o kadar büyüdü ki Enbar iline bağlı Ramadi kentinin geri alınması için yapılan operasyona Şii milislerin katılmasına izin verilmedi.
Irak’ta Musul’u IŞİD’den geri almak için Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK)’nın eğittiği milisler, ABD, Peşmerge ve Irak hükümeti büyük bir operasyona girişecek. Irak Hükümeti tarafından Şii milis teşkilatı Heşdi Şabi’den sonra büyük bir kısmı Musullu Sünniler’den oluşan Heşdi Vatani kurulmuştu. Bu örgütü eski Musul valisi Esil Nuceyfi kurdu ve şuan oğlu Abdullah Nuceyfi yönetiyor. Sayıları 6 bin olan örgütün savaşçılarının maaşları son aylarda Türkiye tarafından ödendiği, Irak hükümeti tarafından iddia ediliyor. Irak’ta Musul, Suriye’de IŞİD’in ‘başkenti’ Rakka alındıktan sonra, IŞİD’in gücünden eser kalmayacaktır.
2015 yılında Irak’ın %40’ına sahip olan IŞİD‘in, 2016 Şubat itibariyle Irak’ta ki hakimiyeti %14’lere kadar düşmüştür. IŞİD 2015 yılında Irak’taki topraklarının yüzde 40’ını kaybetmiştir.
Aşağıdaki harita Şubat ayına aittir. Irak’ta son durum hakkında en güncel harita ve gelişmeler için tıklayın. (HAZİRAN 2016)
| IRAK’TA TARAFLARIN VE ÖRGÜTLERİN AYRINTILI HARİTASI |
Irak’taki savaşta IŞİD’e karşı Irak Bölgesel Kürt Yönetimi ve Irak Hükümet güçleri beraber savaşıyor. Irak’ta IŞİD var ama IŞİD ile birlikte onlarca grup ve örgüt var. Aşağıdaki harita, Irak’ta olan grupların nereyi kontrol ettiğini, nerelerde hangi örgütlerin var olduğunu gösteriyor.
Harita ülkeyi yakından takip eden kişilerce çizilmiş. Türkiye sınırıyla birlikte İran sınırındaki bölgelerde PKK’nın kamplarının olması çizgili bir şekilde ifade edilmiş. Haritada Kürt Yönetimi’ndeki Mesud Barzani’nin partisi KDP’ye bağlı peşmergelerle, muhalefetteki Kürdistan Yurtseverler Birliği’ne bağlı peşmergeleri de ayırmış. Kuzey Irak bölgesindeki taraflar hakkında kısa bilgi almak için buraya tıklayabilirsiniz. (Haritadaki İtalya Silahlı Kuvvetleri IŞİD’le mücadele için değil, Musul barajının onarımı ihalesini kazanan İtalyan şirketini ve işçilerini korumak için orada konuşlanmıştır.)
E-BÜLTENE ABONE OLUN
Stratejik Ortak yazarlarının makalesi ve haritalar ücretsiz e-postanıza gelsin.
Abone oldunuz, teşekkürler.
Bir şeyler yanlış oldu. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.
Şu son durum Irak haritasına baktım da, Bu dönemde emperyalist batılı ülkelerin 1 no’lu tetikçisi ve taşeronu olan tarihte tek hakim kültür yani millet olmayı başaramayan ve şimdiki otorite boşluğundan faydalanarak, başta 3. milli grup olan ve 1000 yıl önce bile Selçuklu devletini Irakta başarıyla egemen kılan ve müthiş bir kültür barındıran biz Türkiye Türklerinin en yakın kolu olan Türkmenler ve Türkmeneli, barzo ve etnik çetesinin işgal ve insafına terkedilmiş.. Gerçekten yürek burkan bir durum. Musul merkezin ciddi bir bölümü, Telafer, Mendili, Altınköpru, Erbil, ah ah mum gibi yanan Kerkük, Taze hurmatu,Tavuz, ne zaman Türkmenlerin tam sözü geçecek. Anlayamadığım bir konuda, bu Iraklı kürtler nüfusun %17 si yani azınlık, Suriyede%5 i geçmezler gören duyanda derki, sanki onlardan başkası oralarda kimse yaşamıyor, nasıl oluyor da bu talancılar, atalarının mezar taşlarının bile olmadığı yerler olan kadim Türk yurdu Türkmenelinde, tam bir sessiz ve sinsi işgal yapıyorlar ve Türkiye’miz, Türk dünyası ve sözde medeni dünyadan ses çıkmıyor. Anlaşılan öksüz bırakılmış Türkmenlerin haricinde, 2. israil için herkes çoktan sözleşmiş bile.. İşid boşaltsın, hemen talancı peşmerge yerleşsin sonra burası benim vatanımdı, desin.. vay vay..Türkmeneli vay..