ABD-Vietnam İlişkilerinin Kronolojik Tarihi

Son yıllarda Çin’e yeni bir çevreleme politikası izlediği düşünülen ABD’nin Vietnam ile ilişkileri her geçen yıl daha da gelişmeye başlıyor. Geçtiğimiz ay Vietnam’a 50 yıldır süren silah ambargosunun kaldırıldığını açıklayan Başkan Obama, ilişkilerin gelişmesinin iki ülke yararına olduğunun altını çizmişti. Başkanlık konusunda sayılı günleri kalan Obama’nın dış politikadaki en belirgin hamleleri Doğu Asya ve Çin üzerine oldu. Çin tarafından bu yakınlaşma sonrasında ”ABD ile Vietnam arasındaki bağların güçlenmesinin Asya’daki barış ve istikrarı bozmaması gerekiyor. Vietnam’ın ABD de dahil başka bir ülkeyle ilişkilerini geliştirmesi sevindirici. Ancak ABD bu tür bir yakınlaşmayı üçüncü bir ülkenin stratejik çıkarlarını tehdit etmek ya da onlara zarar vermek için kullanmamalı” açıklaması gelmişti.

Güney Çin Denizi’nde Vietnam ile birlikte Filipinler, Brunei, Vietnam, Malezya ve Tayvan da Çin ile bazı sorunlar yaşıyor. Enerji zengini ve 5 trilyon dolarlık deniz ticareti hacmine sahip Güney Çin Denizi’nde hakların tümünde hak iddia eden Çin yönetimi, bu ülkelerle ilişkileri güçlendirmeye çalışsa da, Güney Çin Denizi sorunu bu ülkelerin yakınlaşmasına engel oluyor.

ABD-Vietnam İlişkilerinin Kronolojik Tarihçesi

1884 – Fransa, Vietnam’ın Fransız Hindiçini’nin bir parçası olduğunu kabul etti.

1950 – ABD, Fransız yönetiminde bulunmasına karşı Vietnam’la diplomatik ilişki kurmaya başladı.

1954 – Vietnam 1954 yılına kadar Fransa yönetiminde kaldı.

Ho Chi Minh liderliğindeki komünist güçler, başlattıkları bağımsızlık savaşında Fransız egemenliğine son verdi. Vietnam Cenevre anlaşmasıyla kuzey ve güney diye ikiye bölündü. Komünist rejimi tanımayan ABD, Komünist Kuzeye karşı güneydeki hükümete destek verdi.

1955 – 1973 yılında başlayan Vietnam Savaşı, 27 Ocak 1973 Paris anlaşmasıyla son buldu. Savaşta 58 bin ABD askeri öldü ve yaklaşık 2 bin 400 ABD askeri de kayboldu. Savaşın ABD’ye ekonomik maliyeti 140 milyar doları buldu.

1973 – Martta Kuzey ve Güney Vietnam’ın ateşkes yapmasıyla ABD ülkedeki askerlerini geri çekti.

1975 – Güney Vietnam’ı gele geçiren Kuzey Vietnam, iki ülkenin komünist rejim altında birleştiğini açıkladı.

1978 – ABD’yi ziyaret eden Vietnam Dışişleri Bakanı Nguyen Co Thach ile ABD hükümeti, ilişkilerin normalleşmesi için prensipte anlaştı ancak Vietnam’ın Kamboçya’yı işgal etmesi, ABD ile ilişkileri yeniden kesintiye uğrattı.

1985 – Vietnam, bir ABD savaş uçağının düştüğü yeri bulabilmesi için ABD’li heyete izin verdi. 1985-1987 yılları arasında çok sayıda ABD askerinin kalıntılarını iade etmesi, ikili ilişkileri tekrardan canlandırdı.

1987 – ABD Başkanı Reagan özel elçisini Vietnam’a gönderdi.

1994 – ABD, Vietnam’a uyguladığı ambargo kısmen kaldırdı.

1995 – 11 Temmuz’da ABD, Vietnam ile ilişkilerin tekrardan kurulduğunu açıkladı. Ağustos ayında iki ülke karşılıklı büyükelçiliklerini yeniden açtı.

2000 – Clinton’un Vietnam ziyaretiyle iki ülke arasında ‘İkili Ticaret Anlaşması’ imzalandı.

2013 – ABD Başkanı Obama ve Vietnam’ın eski Devlet Başkanı Sang, ABD-Vietnam Kapsamlı Ortaklık Belgesi’ne imza attı.

2014 – Silah ambargosu kısmen kaldırıldı.

2016 – ABD Başkanı Obama, Vietnam’a uyguladığı ziyarette Vietnam’a uyguladıkları silah ambargosunu tamamen kaldırdıklarını açıkladı.

http://aa.com.tr/tr/dunya/abd-vietnam-iliskilerinde-yeni-donem-/577122

http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/05/160520_obama_vietnam