F-16 ile F-35 Kıyaslaması: Hangisi Daha İyi?

General Dynamics tarafından üretilen F-16 Fighting Falcon, geniş kullanım alanı ve üstün manevra kabiliyeti sayesinde dünyada en çok kullanılan savaş uçaklarından birisidir. Hali hazırda 4000’den fazla F-16 üretilmiştir. Bu kadar fazla talep edilmesinin arkasında av ve bombalama görevlerini beraber yürütebilen nadir uçaklardan olmasıdır. Bu özelliği sayesinde de Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından da en çok kullanılan uçak konumunda. Türkiye, hava ateş gücünün büyük çoğunluğunu elindeki F-16’lardan alıyor. 1980’lerin başından beri alınan F-16’lardan Türk Silahlı Kuvvetleri envanterinde 200’ün üzerinde var. Yurt içi ve yurt dışında hem eğitim hem önleme hem de avcı olarak yıllardır başarıyla görevdeler.

Savaşla dolu bir coğrafyada mükemmel bir denge politikası uygulayan Türkiye, silahlı kuvvetlerinin gücünü kullanmaktan asla çekinmediği bu süreçte hava gücünü de modernize etme planları kurdu. ABD tarafından yeni bir (tıpkı F-16 gibi) genel maksat avcı-bombardıman uçağı olarak üretilen F-35’lerden satın almak için süren müzakereler esnasında yaşanan politik krizler bu süreci bozdu. Sonuç olarak ABD parasını peşin verdiğimiz uçakları bize vermeme kararı aldı.

Şimdi ise medya ve halkın gündeminde bu iki uçak var. En güçlü silahımız F-16’lar ve F-16’ların en yeni varisi F-35’ler. Ben de bu yazıda bu iki önemli hava gücünün bir karşılaştırmasını yapacağım. Zira her ne kadar kullanım alanları benzer olsa da bu iki uçak birbirinden oldukça farklı. Dünya’nın hemen her köşesinde asker ve ekipman bulunduran ABD ürettiği en yeni çok yönlü savaş uçağı F-35’in yine en büyük kullanıcısı olarak göze çarpıyor. Her ne kadar ABD hava kuvvetleri envanterinde çeşitli uçaklar olsa da bunları genel maksatlı bir uçakla destekleme planı oldukça anlaşılabilir. Kullanım alanına göre düşünürsek bu planın F-16’ların emekliliği üzerine kurulduğu gayet açık. Daha en baştan çok daha gıcır, güçlü aviyoniklere ve hayalet özelliklere sahip ve taktik kabiliyeti en üst düzeyde olan F-35’lerin F-16’lardan iyi bir uçak olduğunu söylemek işten değil. Yine de siz F-16’yı kesinlikle hafife almayın.

F-16’ya Genel Bakış

F-16 Fighting Falcon modernizasyon seviyesine göre değişen tek veya çift pilotlu çok yönlü av-bombardıman uçağıdır. Yüksek manevra kabiliyeti, havadan yere saldırı gücü ve diğer avcılara karşı harekat kabiliyeti en güçlü özellikleri. Yüksek verimlilik / düşük maliyet dengesi sayesinde birçok farklı ülkenin envanterlerinde bulunuyor. O kadar popüler ki (Mig-21 ve F-4’lerin arkasından) dünyada en çok üretilen üçüncü jet motorlu uçak konumunda. İlk F-16A 1979 yılında Utah Hill Hava Üssü’ndeki Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri 388. Taktik Savaşçı Kolu’na teslim edildi. O tarihten bu yana uçaklara düzinelerce özel görev modifiyesi yapıldı. Birçok yeni varyasyon F-16 ortaya çıkarıldı (F-16 A, B, C, D, E, F ve V). Üretim sırasında eklenen yapısal değişiklikler, elektrik sistemlerindeki yenilikler, sistem mimarisi değişiklikleri gibi modernizasyonlar sayesinde 1981’den beri F-16’ların birçok özelliği (ilk saldırıyı yapabilme, gece saldırıları, ufuk ötesi angaje kabiliyeti…) gelişti ve çok yönlülüğü arttı.1991 Körfez Savaşı’nda F-16’lar diğer tüm uçaklardan daha fazla kullanıldı. Bu uçaklar hava alanlarına, askeri üretim tesislerine, Scud füzelerine ve farklı birçok çeşit hedefe başarılı saldırılar düzenledi. Yine bu uçaklar hava önleme, hava saldırı üstünlüğü, hava sahası koruma ve yakın hava desteği gibi birçok görevi icra ettiler.

F-35’e Genel Bakış

ABD’nin en yeni 5. nesil savaş uçağı F-35’lerin ilki Temmuz 2011’de Florida’daki Eglin Hava Üssü’ne teslim edildi. Bu gelişmiş uçağın üç ayrı varyantı var: F-35A, F-35B ve F-35C. F-35A geleneksel iniş-kalkış yapabilen, F-35B kısa kalkış ve dikey iniş yapabilen, F-35C ise uçak gemileri için özelleştirilmiş varyant olarak karşımıza çıkıyor.

F-16 gibi tek pilotlu ve çok yönlü bir savaş uçağı olan F-35 aerodinamik performansı ve gelişmiş dahili aviyonikleri ile en gelişmiş hayalet özellikleri, üstün alan-durum farkındalığı sağlar. Bu farkındalık uçağın en yüksek tehlike seviyelerine sahip alanlarda bile görevini sürdürebilmesini mümkün kılıyor. Esasen bu durum F-35 ile F-16 arasındaki temel farkı oluşturur. F-16 yakın çatışmalar ve it dalaşı için yeteneklidir, F-35 ise düşman hava güçleri ile yakın temastan kaçınır. Bu iki uçak arasında en çok tartışılan konu olan it dalaşı mevzusunu bu noktada irdelemekte fayda var. Tartışmanın temelinde 2015’te savunma sanayii haberlerine bomba gibi düşen “F-35 İt Dalaşında F-16’ya Yenildi” haberleri yatıyor.

F-16 İt Dalaşında F-35’i Yendi mi?

2015’te çıkan habere göre ABD ordusu iki uçağı bir tatbikat senaryosunda çarpıştırmış, iki adet dolu yakıt tankına rağmen F-16 galip gelmişti. Haber doğru olsa da bunu tartışırken dikkat etmemiz gereken çok fazla nüans var. Birincisi, hem teknolojisi hem pilotu hem de motoru yeni olan bir ürün F-35. Bu haberlerden sonra tüm bu bileşenler kat kat gelişti. ABD Generallerinin açık söylemlerinden ise bu olayda F-35’i kontrol eden pilotun diğer daha eski uçakları uçurmak için eğitilmiş olduğunu çıkarıyoruz. Yani pilot henüz F-35’in tam kapasitesini kullanabilme yetkinliğinde değildi. Daha sonra eğitilen pilotlarda bu fark kapatılmış olmalı.

İkincisi, F-35 üretimden itibaren F-16 gibi it dalaşında üstün gelmesi amacıyla üretilmedi. F-16 üstün bir it dalaşı sağlamak için her şeye sahip. F-35 ise hassas sensörleri, tespit ve saldırı sistemleri, hayalet özelliği, uzun menzilli sistemleri sayesinde düşman daha kendisini farkedemeden ufuk ötesinden düşmanı yok edebilme kabiliyetine sahip. General Mike Hostage bu konuda “Bir F-35 pilotu düşmanın kendisine it dalaşına girecek kadar yaklaşmasına izin verdiyse ya çok şanssızdır ya da çok büyük hata yapmıştır.” Teknik olarak F-35 rakibine göre daha az itki/kütle oranına sahip (1.07 vs 1.11). Ek olarak yakın mesafe silahlarının kabiliyetlerine baktığımızda F-16 gözle görülür bir üstünlüğe sahip. Buna rağmen ABD Hava Kuvvetleri yetkililerinin genel görüşüne göre it dalaşı devri artık bitti. Onlara göre artık hava savaşları ufuk ötesi uzun mesafeli sistemler ile yapılıyor ve F-16’nın aksine F-35’ler modern savaşlar için gereken tüm kabiliyete sahip.

Özetle bu iki savaş uçağı görev tanımı olarak birbirlerine benzeseler de görevlerini yapma yöntemleri oldukça farklı. F-16 görev esnasında hedefe oldukça yakın ve tüm düşman dikkatini üzerine çeken bir stil benimsese de bu dezavantajları yüksek manevra ve caydırıcı çarpışma gücüyle dengeliyor. Bunun tersine F-35 düşmanlarını daha hiçbir şeyden habersizken yok etme kabiliyetine sahip. Düşük radar izi ve ufuk ötesi radar/silah sistemleri onu ulaşılamaz bir avcı haline getiriyor.