ABD ile İade Anlaşması Olmayan Ülkeler (Harita)

Editör
-
0
ABD ile İade Anlaşması Olmayan Ülkeler (Harita)

Uluslararası hukukta ülkeler arasında yapılan iade anlaşmaları (extradition treaties), suçluların adaletten kaçmasının önüne geçmeyi amaçlayan temel işbirliği mekanizmalarından biridir. Ancak her ülke bu tür anlaşmalara taraf değildir. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri gibi küresel yargı etkisine sahip ülkelerle iade anlaşması yapmamış olan ülkeler, zaman zaman uluslararası suçlular için güvenli limanlar haline gelebilmektedir.

2024 tarihli bu harita, ABD ile iade anlaşması bulunmayan ülkeleri (bordo renkte) ve anlaşması olanları (yeşil renkte) göstermektedir. Haritadan açıkça görüldüğü üzere, Afrika, Asya ve bazı Latin Amerika ülkeleri, ABD ile resmi iade ilişkisi kurmamıştır. Bu durum, sadece hukukî değil; aynı zamanda siyasi, diplomatik ve güvenlik boyutları olan bir meseledir. Öncelikle iade anlaşmasının ne demek olduğundan bahsedelim.

İade Anlaşması Nedir?

İade anlaşması (extradition treaty), bir ülkede suç işleyip başka ülkeye kaçan kişilerin, suçun işlendiği ülkeye teslim edilmesini mümkün kılan hukuki çerçevedir. Bu tür anlaşmalar:

• İki ülke arasında karşılıklı olur.

• Suçun türüne göre farklılık gösterebilir.

• İnsani nedenler, siyasi suçlar ya da ölüm cezası gibi durumlarda uygulanmayabilir.

ABD, birçok ülke ile bu tür anlaşmalar yapmış olsa da; bazı ülkeler, siyasi ya da egemenlik gerekçeleriyle bu tür iş birliklerinden uzak durur.

ABD ile İade Anlaşması Olmayan Ülkeler (Harita)
ABD ile İade Anlaşması Olmayan Ülkeler (Harita)

ABD ile İade Anlaşması Olmayan Ülkeler

Afrika:

• Cezayir

• Libya

• Sudan

• Eritre

• Etiyopya

• Somali

• Orta Afrika Cumhuriyeti

• Çad

• Nijer

• Mali

• Burkina Faso

• Gine

• Liberya

• Sierra Leone

• Fildişi Sahili

• Togo

• Benin

• Kamerun

• Ekvator Ginesi

• Gabon

• Kongo DC ve Kongo Cumhuriyeti

• Angola

• Zimbabve

• Zambiya

• Tanzanya

• Mozambik

• Malavi

• Madagaskar

Asya & Orta Doğu:

• Çin

• Rusya

• Belarus

• Kazakistan

• Özbekistan

• Tacikistan

• Türkmenistan

• İran

• Irak

• Suriye

• Lübnan

• Yemen

• Afganistan

• Pakistan

• Nepal

• Kuzey Kore

• Myanmar

• Laos

• Kamboçya

• Vietnam

Avrupa:

• Belarus

• Rusya

Latin Amerika:

• Küba

• Bolivya

• Venezuela

Pasifik:

• Papua Yeni Gine

• Solomon Adaları

Neden İade Anlaşması Yapılmaz?

Bu tür anlaşmaların eksik olmasının birçok nedeni olabilir:

• Siyasi Gerilimler: ABD ile diplomatik ilişkileri zayıf olan ülkeler (örneğin İran, Kuzey Kore, Venezuela) iade anlaşması yapmamaktadır.

• Hukuk Sistemindeki Farklılıklar: Bazı ülkeler ABD’nin uyguladığı cezaları veya yargılama yöntemlerini kabul etmemektedir.

• İnsan Hakları Kaygıları: Ölüm cezası gibi uygulamalardan dolayı bazı ülkeler iade işlemlerine sıcak bakmaz.

• Egemenlik ve Güvenlik Gerekçeleri: Ülke içindeki siyasi muhaliflerin, “suçlu” sıfatıyla iadesini engellemek amacıyla anlaşma yapılmaz.

Kaçış Noktaları mı?

Birçok film, dizi ya da uluslararası davada sıkça duyduğumuz bir durum: “ABD vatandaşı X, iade anlaşması olmayan Y ülkesine kaçtı.” Bu ülkeler bazen gerçek anlamda “kaçış rotası” olarak görülse de, yerel hukuk sistemlerinin de sanılan kadar esnek olmadığını unutmamak gerekir. Ayrıca her iade anlaşması olmaması, otomatik olarak “güvenli sığınak” anlamına gelmez. Zira birçok ülke, kendi iç hukukuna dayanarak yabancı suçluları sınır dışı edebilir.

Özetle;

ABD ile iade anlaşması bulunmayan ülkeler listesi, uluslararası hukukun siyasetle ne kadar iç içe olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor. Suçun, adaletin ve uluslararası ilişkilerin kesiştiği bu hassas noktada, iade anlaşmaları birer diplomatik araç olarak kullanılmaya devam edecek gibi görünüyor.

Dilersen bu içeriği iade anlaşması olan ülkelerin listesiyle ya da dikkat çekici davaların örnekleriyle genişletebilirim. Yardımcı olmamı ister misin?

Jamaika Diasporası: Dünya Ülkelerindeki Jamaikalıların Sayısı

Editör
-
0
Jamaika Diasporası: Dünya Ülkelerindeki Jamaikalıların Sayısı

Karayipler’in renkli kültürüyle bilinen ada ülkesi Jamaika, sadece müziği ve mutfağıyla değil; dünya çapındaki göçmen topluluklarıyla da dikkat çekiyor. 3 milyonun biraz üzerindeki nüfusa sahip olan Jamaika, tarihsel olarak büyük bir diasporaya sahiptir. Özellikle 20. yüzyılda artan işsizlik, ekonomik dalgalanmalar ve daha iyi yaşam koşullarına duyulan ihtiyaç, Jamaikalıların yurt dışına göç etmesini tetiklemiştir.

Bugün Jamaika diasporası, Kuzey Amerika’dan Avrupa’ya, Avustralya’dan Karayipler’deki komşu adalara kadar geniş bir coğrafyaya yayılmış durumda. Bu diaspora yalnızca sayısal olarak değil, kültürel etkisiyle de güçlü bir iz bırakmaktadır.

Dünyada En Fazla Jamaikalının Yaşadığı Ülkeler

• Amerika Birleşik Devletleri (ABD): 1.100.000

• Birleşik Krallık (İngiltere): 400.000

• Kanada: 300.000

• Cayman Adaları: 22.000

• Trinidad ve Tobago: 15.000

• Antigua ve Barbuda: 12.000

• Bahamalar: 6.000

• Avustralya: 4.000

• Almanya: 4.000

• Hollanda: 2.000

• Japonya: 1.000

• Brezilya: 800

Dünyada En Fazla Jamaikalının Yaşadığı Ülkeler
Dünyada En Fazla Jamaikalının Yaşadığı Ülkeler

Diasporanın Etkileri

Jamaika diasporası, gittikleri ülkelerde reggae kültürü, mutfağı, dans tarzları ve özellikle de dil ve aksanlarıyla farklılık yaratmıştır. İngiltere’de “Windrush Kuşağı” olarak bilinen Jamaikalı göçmenler, Karayip kültürünün Britanya kültürüyle harmanlanmasında büyük rol oynamıştır. Kanada’da ise Toronto gibi büyük şehirlerde Jamaika kökenli topluluklar, sosyal ve politik arenada aktif rol almaktadır.

Jamaika diasporası, göçün sadece bir fiziksel hareket değil; aynı zamanda kültür, müzik, kimlik ve direnişin küresel dolaşımı olduğunu bize gösteriyor. ABD, İngiltere ve Kanada başta olmak üzere birçok ülkede Jamaikalılar, ikinci vatanlarını inşa ederken ana vatanlarını da unutmuyorlar. Bu topluluklar, ekonomik katkılarının yanı sıra kültürel etkileriyle de dünyanın dört bir yanında iz bırakıyor.

İzlanda Diasporası: Dünyadaki En Yoğun İzlandalı Nüfusa Sahip Ülkeler

Editör
-
0
İzlanda Diasporası: Dünyadaki En Yoğun İzlandalı Nüfusa Sahip Ülkeler

İzlanda, Atlantik Okyanusu’nun kuzeyinde yer alan küçük ama güçlü bir ülkedir. Nüfusu yaklaşık 400.000 civarında olan bu ada ülkesi, doğası, refah seviyesi ve sosyal yapısıyla dikkat çeker. Ancak bu küçük nüfusa rağmen, İzlanda diasporası sanıldığından daha geniş bir coğrafyaya yayılmıştır.

Tarihi boyunca İzlandalılar, özellikle 19. ve 20. yüzyıllarda çeşitli sebeplerle göç etmişlerdir. Zorlu iklim koşulları, ekonomik nedenler ve yeni yaşam fırsatları arayışıyla İzlandalı göçmenler, başta Kuzey Amerika olmak üzere dünyanın farklı bölgelerine yerleşmiştir. Bugün Kanada’dan Avustralya’ya kadar pek çok ülkede İzlanda kökenli topluluklara rastlamak mümkündür.

Dünyadaki En Yüksek İzlandalı Nüfusa Sahip Ülkeler

• Kanada: 102.000

• ABD: 43.000

• Danimarka: 12.000

• Norveç: 10.000

• İsveç: 9.000

• Birleşik Krallık: 2.500

• Almanya: 2.000

• Fransa: 1.500

• İspanya: 1.200

• Brezilya: 1.100

• Avustralya: 1.000

• Polonya: 500

İzlanda Diasporası: Dünyadaki En Yoğun İzlandalı Nüfusa Sahip Ülkeler

Haritada görüldüğü gibi, İzlandalı diasporanın en yoğun olduğu ülke Kanada. Bu da büyük ölçüde tarihi göç dalgalarına ve Kanada’nın göçmen politikalarına dayanıyor. Amerika Birleşik Devletleri de güçlü bir İzlanda topluluğuna ev sahipliği yapıyor. İskandinav ülkeleri ise hem coğrafi yakınlık hem de kültürel bağlar sayesinde İzlandalıların ikinci evi konumunda.

Bu diaspora ağı, İzlanda’nın dünya ile kurduğu bağları güçlendiriyor ve kültürel etkisinin sınırlarını genişletiyor. Dilersen bu yazıya göç tarihçesi, örnek kişilikler ya da İzlandalıların kurduğu dernekler gibi detaylar da ekleyebilirim. Yardımcı olayım mı?

Papa Francis’in 12 Yılda Ziyaret Ettiği Ülkeler (Harita)

Editör
-
0
Papa Francis’in 12 Yılda Ziyaret Ettiği Ülkeler (Harita)

2013 yılından bu yana bu makamda olan Papa Francesco, 88 yaşında hayatını kaybetti. 1000 yılı aşkın süredir Vatikan’ın başına Avrupa dışından seçilen ilk lider ve ilk Latin Amerikalı olan Papa Francis, görevi boyunca birçok yurt dışı ziyaret gerçekleştirdi. Gerçekleştirdiği yurt dışı pastoral ziyaretler, Katolik dünyası kadar uluslararası diplomasi açısından da büyük yankı uyandırdı.

2013 yılında göreve gelen Papa, barış, yoksulluk, iklim krizi, göç ve dinler arası diyalog gibi konulara odaklandı. Bu kapsamda onlarca ülkeye yaptığı ziyaretlerde sadece Katolik topluluklarla değil, farklı inançlardan ve kültürlerden insanlarla da bir araya geldi. Aşağıdaki harita, Papa Francis’in İtalya dışındaki ziyaretlerini ülke bazlı olarak gruplandırıyor: tek, iki veya üç kez ziyaret ettiği ülkeler ayrıntılı şekilde gösterilmiş.

Papa Francis’in 12 Yılda Ziyaret Ettiği Ülkeler (Harita) ​
Papa Francis’in 12 Yılda Ziyaret Ettiği Ülkeler (Harita)

(Aşağıdaki listede bazı ülkeler yer almamaktadır ancak harita üzerinde tam konumlandırma yer almaktadır.)

Papa Francis’in 1 Kez Ziyaret Ettiği Ülkeler (Açık Mavi)

1. Arnavutluk

2. Ermenistan

3. Azerbaycan

4. Bangladeş

5. Bulgaristan

6. Kanada

7. Kolombiya

8. Kongo Demokratik Cumhuriyeti

9. Küba

10. Çekya

11. Mısır

12. Estonya

13. Fas

14. Gürcistan

15. Yunanistan

16. Macaristan

17. Irak

18. İrlanda

19. İsrail

20. Japonya

21. Kenya

22. Güney Kore

23. Kosova

24. Letonya

25. Litvanya

26. Kuzey Makedonya

27. Meksika

28. Moğolistan

29. Myanmar

30. Panama

31. Peru

32. Polonya

33. Portekiz

34. Romanya

35. Ruanda

36. Slovakya

37. Slovenya

38. Sri Lanka

39. Sudan

40. İsveç

41. Tayland

42. Tunus

43. Türkiye

44. Uganda

45. Birleşik Arap Emirlikleri

46. Ukrayna

47. Venezuela

48. Zimbabve

49. Mozambik

50. Bahreyn

51. Malta

52. Güney Sudan

Papa Francis’in 2’den Fazla Ziyaret Ettiği Ülkeler

1. Amerika Birleşik Devletleri

2. Brezilya

3. Şili

4. Filipinler

5. Polonya

6. İspanya

7. Fransa

8. Hırvatistan

Papa Francis’in pastoral ziyaretleri, dünya genelinde Katolik kilisesinin evrenselliğini vurgularken, aynı zamanda küresel meselelerde Vatikan’ın ahlaki bir aktör olarak konumlanmasına da katkı sağladı. Bugün Papa’nın ölüm haberiyle birlikte, bu etkileyici seyahat haritası da bir dönemin diplomatik ve ruhani izlerini belgeleyen bir hafıza niteliğinde.

Türkiye ve Yunanistan’ın Deniz Mekansal Planlama Haritası

Editör
-
0
Türkiye ve Yunanistan’ın Deniz Mekansal Planlama Haritası

Ankara Üniversitesi Deniz Hukuku Ulusal Araştırma Merkezi (DEHUKAM), Türkiye’nin çevre denizlerinden azami yararlanmasını hedefleyen Deniz Mekansal Planlaması (DMP) kapsamında ilk akademik çalışmayı yayımladı. Bu çalışma, Türkiye’nin deniz yetki alanlarında ekonomik, bilimsel ve askeri faaliyetlerin planlanmasını ve çevresel etkilerin değerlendirilmesini amaçlıyor. Ayrıca, Avrupa Birliği müktesebatıyla uyumlu bir şekilde yürütülüyor.

DEHUKAM tarafından yayımlanan harita, Türkiye’nin karasularının ötesine geçerek çevre denizlerde belirli alanlarda faaliyetler için planlamalar yapıldığını gösteriyor. Bu kapsamda, denizlerin etkin, sürdürülebilir ve çok paydaşlı bir yaklaşımla yönetilmesi hedefleniyor. Cumhurbaşkanlığı himayesinde ve Dışişleri Bakanlığı eşgüdümünde “Kurumlararası Koordinasyon Kurulu” oluşturulması planlanıyor. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin de benzer çalışmalar yürüttüğü belirtiliyor.

Türkiye’nin DMP Haritasında Belirlenen Faaliyet Alanları

DEHUKAM tarafından yayımlanan haritada, Türkiye’nin çevre denizlerinde belirli faaliyet alanları tespit edilmiştir. Bu alanlar, ekonomik, bilimsel ve askeri faaliyetlerin planlanmasını ve çevresel etkilerin değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Haritada belirtilen faaliyet alanları şunlardır:

• Enerji Üretimi: Deniz üstü rüzgar enerjisi ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı için uygun alanlar.

• Balıkçılık: Sürdürülebilir balıkçılık faaliyetlerinin yürütülebileceği bölgeler.

• Ulaşım: Deniz ulaşımı ve taşımacılık için belirlenen rotalar ve liman alanları.

• Turizm: Deniz turizmi ve rekreasyonel faaliyetler için uygun bölgeler.

• Doğal Koruma: Deniz ekosistemlerinin korunması ve biyolojik çeşitliliğin sürdürülebilirliği için ayrılan alanlar.

• Bilimsel Araştırma: Deniz bilimleri ve araştırma faaliyetleri için belirlenen bölgeler.

Türkiye’nin DMP çalışması, “Mavi Vatan”ın toplum ve ilgili sektörlerde daha iyi anlaşılmasına, aynı zamanda çevre denizlerdeki faaliyetlerin çevresel etkenleri de dikkate alarak daha organize şekilde düzenlenmesine hizmet etmeyi amaçlamaktadır.

Türkiye Deniz Mekansal Planlama Haritası

Türkiye Deniz Mekansal Planlama Haritası
Türkiye Deniz Mekansal Planlama Haritası

(Yüksek çözünürlük için haritanın üzerine tıklayın)

Yunanistan’ın Deniz Mekansal Planlama Haritası

Yunanistan tarafından yayımlanan bu harita, ülkenin deniz mekânsal planlama stratejisinin bir parçası olarak hazırlanmıştır. Haritada “Χωρικές Ενότητες (Mekânsal Deniz Alanları)” başlığı altında Ege ve Akdeniz’e yayılan 4 farklı bölgeye ayrılmış deniz alanları yer almakta. Harita, özellikle Doğu Akdeniz’deki tartışmalı bölgeleri -başta Meis Adası (Kastellorizo) çevresi ve Girit’in güneyi olmak üzere- kapsamına alarak dikkat çekiyor.

Yunanistan’ın Deniz Mekansal Planlama Haritası

• Χ.Ε.1 (Alan 1): Kuzey Ege’yi kapsıyor. Midilli, Sakız ve Semadirek gibi adalar çevresi bu bölgeye dâhil.

• Χ.Ε.2 (Alan 2): Rodos’un doğusu ve Meis Adası çevresini içeriyor. Türkiye ile MEB (Münhasır Ekonomik Bölge) anlaşmazlığının merkezindeki alan burası.

• Χ.Ε.3 (Alan 3): Girit’in güneyi ve doğusunu kapsıyor. Girit’in altındaki hidrokarbon arama sahaları ile örtüşüyor.

• Χ.Ε.4 (Alan 4): Batı Yunanistan kıyılarını ve İyon Denizi’ni içeriyor. Bu alan daha önce İtalya ile yapılan sınırlandırma anlaşmasına dayandırılıyor.

Haritadaki Çizim Açıklamaları (Yunan Metnine Göre):

• Kırmızı kesikli çizgiler: Türkiye ile anlaşmazlık içinde olan bölgelerdeki Yunan tezlerini temsil eden sınırlar.

• Mavi çizgili taramalar: Yunanistan’ın 2020’de Mısır ile imzaladığı MEB anlaşması doğrultusunda oluşturulan bölge.

• Gri konturlar: Ege’deki adaların karasularını temsil ediyor; bu durum Türkiye’nin itirazına konu olan 12 mil tartışması ile yakından ilişkili.

Bu harita, Yunanistan’ın deniz yetki alanlarını genişletme ve uluslararası hukuki zemin oluşturma çabası olarak okunabilir. Tamamen Yunan tezlerinin eseri diyebiliriz.

İtalyaca’nın Resmi Olarak Kullanıldığı Ülke ve Bölgeler (Harita)

Editör
-
0
İtalyaca’nın Resmi Olarak Kullanıldığı Ülke ve Bölgeler (Harita)

İtalyanca, sadece İtalya’nın kültürel ve tarihsel bir parçası olmakla kalmayıp, Avrupa’dan Afrika’ya ve hatta Güney Amerika’ya kadar çeşitli ülkelerde belirli resmî statülerde kabul edilen bir dildir. Bu yaygınlık, hem İtalya’nın tarihi etkisini hem de İtalyan diasporasının güçlü izlerini ortaya koyuyor.

Aşağıdaki harita, İtalyanca’nın resmî dil veya resmî azınlık dili statüsüne sahip olduğu ülkeleri gösteriyor. Haritada koyu kırmızı renk resmî dil olarak kullanıldığı ülkeleri, turuncu renk ise resmî azınlık dili olarak tanındığı yerleri ifade ediyor. Ayrıca Brezilya’daki bazı yerel topluluklarda İtalyanca’ya tanınan özel statü de dikkat çekiyor.

İtalyanca’nın Resmî Statüde Olduğu Ülkeler ve Bölgeler

1. İtalya (Resmî Dil)

İtalyanca, İtalya’nın anayasasında belirtilmiş tek resmî dilidir. Ülke genelinde eğitim, medya, hukuk ve yönetim dili olarak kullanılır.

2. San Marino (Resmî Dil)

İtalya ile çevrili küçük bir ülke olan San Marino’da da İtalyanca tek resmî dildir.

3. İsviçre (Resmî Dillerden Biri)

İsviçre’nin dört resmî dilinden biri İtalyanca’dır. Özellikle Ticino kantonu ve Graubünden’in bazı bölgeleri İtalyanca konuşur.

İtalyaca’nın Resmi Olarak ​Kullanıldığı Ülke ve Bölgeler (Harita)
İtalyaca’nın Resmi Olarak Kullanıldığı Ülke ve Bölgeler (Harita)

İtalyanca’nın Resmi Azınlık Dili Olduğu Ülkeler

4. Slovenya

İtalyan azınlıklarının yaşadığı sahil bölgelerinde (özellikle Koper ve çevresi) İtalyanca resmî azınlık dili olarak tanınır.

5. Hırvatistan

Istria Yarımadası’nda İtalyanca, yerel yönetim ve eğitimde resmî azınlık dili statüsündedir.

6. Romanya

Bazı bölgelerde İtalyanca, İtalyan kökenli toplulukların haklarını korumak amacıyla azınlık dili olarak kabul edilmiştir.

7. Eritre

İtalya’nın eski sömürgesi olan Eritre’de İtalyanca, eğitimde ve bazı kamu alanlarında hâlâ etkili bir dildir. Tam resmî dil değilse de tarihî bağları nedeniyle güçlü bir varlık gösterir.

Brezilya’da İtalyanca’nın Özel Statüsü

Brezilya’nın bazı bölgelerinde (özellikle Venda Nova do Imigrante, Encantado ve Santa Teresa) İtalyan göçmenlerin torunları hâlâ İtalyanca konuşmakta ve yerel yönetimler bu dili kültürel miras olarak desteklemektedir. Resmî statü olmasa da eğitim ve tabela kullanımı gibi alanlarda yaygındır.

Avrupa Ülkelerinin Sömürgeleştiremediği 5 Ülke (Harita)

Editör
-
0
Avrupa Ülkelerinin Sömürgeleştiremediği 5 Ülke (Harita)

Dünya tarihi, siyasi güç dengeleri, ticaret yolları ve askeri yayılmalarla şekillenmiştir. Bu süreçte en belirleyici aktörlerden biri de şüphesiz Avrupa olmuştur. 15. yüzyıldan itibaren başlayan sömürgecilik dönemi, Avrupa devletlerinin dünya üzerindeki birçok bölgeyi işgal etmesiyle siyasi, ekonomik ve kültürel olarak büyük değişimlere yol açmıştır.

Aşağıdaki harita, hangi ülkelerin Avrupa tarafından sömürgeleştirildiğini, hangilerinin sadece kısmen Avrupa etkisi altında kaldığını ve hangilerinin tamamen bağımsız kaldığını gösteriyor. Görsel, tarihsel gerçekleri renk kodlarıyla sade biçimde sunarak, Avrupa’nın küresel ölçekteki etkisinin boyutunu gözler önüne seriyor.

1. Avrupa Tarafından Sömürgeleştirilmiş veya Kontrol Edilmiş Ülkeler (Yeşil)

Bu grupta yer alan ülkeler, Avrupa güçlerinin doğrudan yönetimi veya himayesi altına girmiştir. İngiltere, Fransa, İspanya, Portekiz gibi ülkeler bu geniş sömürge ağını oluşturmuş; özellikle Afrika, Güney Asya, Güneydoğu Asya ve Amerika kıtalarında hâkimiyet kurmuştur.

2. Avrupa Tarafından Kısmen Kontrol Edilmiş veya Etkilenmiş Ülkeler (Mor)

Bu ülkeler, doğrudan sömürge statüsünde olmasalar da, Avrupa’nın siyasi, ekonomik ya da askeri baskısıyla şekillenmiştir. Çin, İran, Osmanlı sonrası Orta Doğu ülkeleri bu kategoride yer alır. Bu etki çoğunlukla kapitülasyonlar, ticaret anlaşmaları ya da askeri müdahaleler şeklinde olmuştur.

3. Avrupa Tarafından Hiç Sömürgeleştirilmemiş Ülkeler (Kırmızı)

Bu ülkeler, Avrupa’nın doğrudan yönetiminden tamamen bağımsız kalmayı başarmıştır. Haritada bu kategoriye giren çok az sayıda ülke yer almakta:

• Japonya: Modernleşme sürecini erken tamamlayarak Batılı güçlerin etkisine direndi.

• Tayland: Güneydoğu Asya’da sömürgeleştirilmeyen tek ülke.

• Liberya: Amerika’dan Afrika’ya göç eden eski kölelerce kuruldu ve Batı Afrika’da bağımsız kaldı.

• Kuzey Kore: Kore’nin Japon işgali dışında Batılı güçlerden doğrudan etki almadı.

• Nepal: Himalayalardaki konumu sayesinde bağımsızlığını koruyabildi ve Avrupa güçlerinin doğrudan yönetimine hiç girmedi.

Avrupa Ülkelerinin Sömürgeleştiremediği 5 Ülke (Harita)
Avrupa Ülkelerinin Sömürgeleştiremediği 5 Ülke (Harita)

Dünyanın En Yüksek Ülkeleri: Ortalama Rakıma Göre Sıralama

Editör
-
0
Dünyanın En Yüksek Ülkeleri: Ortalama Rakıma Göre Sıralama

Rakım, yani deniz seviyesine göre yükseklik, bir ülkenin ikliminden tarım koşullarına, hatta yaşam tarzına kadar birçok alanı etkileyen önemli bir coğrafi faktördür. Yüksek rakımlı ülkelerde hava daha ince, sıcaklık daha düşük ve yerleşim şartları daha zorludur. Bu durum sadece doğayı değil, insanların yaşama biçimini de doğrudan etkiler.

Aşağıdaki liste, ülkelerin ortalama rakımlarına göre sıralandığı ve dünyada en yüksekte yer alan ülkeleri göstermektedir. Listenin başında yer alan ülkelerin büyük çoğunluğu, dağlık yapılarıyla bilinen Himalaya, And Dağları ve Orta Asya bölgelerinde yer alıyor.

Dünyanın En Yüksek 25 Ülkesi (Ortalama Rakım)

1. Bhutan – 3.280 metre

2. Nepal – 3.265 metre

3. Tajikistan – 3.186 metre

4. Kırgızistan – 2.988 metre

5. Lesotho – 2.161 metre

6. Andorra – 1.996 metre

7. Afganistan – 1.885 metre

8. Şili – 1.871 metre

9. Çin – 1.840 metre

10. Ermenistan – 1.792 metre

11. Ruanda – 1.598 metre

12. Peru – 1.555 metre

13. Moğolistan – 1.528 metre

14. Gürcistan – 1.432 metre

15. İsviçre – 1.350 metre

16. Etiyopya – 1.330 metre

17. İran – 1.305 metre

18. Lübnan – 1.250 metre

19. Bolivya – 1.192 metre

20. Tayvan – 1.150 metre

Dünyanın En Yüksek Ülkeleri: Ortalama Rakıma Göre Sıralama
Dünyanın En Yüksek Ülkeleri: Ortalama Rakıma Göre Sıralama

Yüksek Rakımın Etkileri Nelerdir?

• İklim: Yüksek rakım, daha soğuk hava ve daha az oksijen anlamına gelir.

• Tarım: Bitki türleri sınırlı, tarım sezonu daha kısadır.

• Sağlık: Yüksek irtifada yaşayanlar daha geniş akciğerlere ve farklı fiziksel adaptasyonlara sahip olabilir.

• Turizm: Dağlık bölgeler trekking, dağcılık ve doğa turizmi açısından cazip hale gelir.

Birleşik Arap Emirlikleri: 7 Emirlik, 6 Hanedan (İnfografik)

Editör
-
0
Birleşik Arap Emirlikleri: 7 Emirlik, 6 Hanedan (İnfografik)

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Ortadoğu’nun en dikkat çekici siyasi yapılarından birine sahip. 1971 yılında kurulan bu federasyon, 7 farklı emirlikten oluşuyor ve her biri kendi yönetici ailesi tarafından idare ediliyor. Ancak ilginç olan şu: bu 7 emirliğe sadece 6 farklı kraliyet hanedanı hükmediyor. Bunun sebebi, iki emirliğin (Sharjah ve Ras Al Khaimah) aynı hanedana, yani Al-Qasimi Hanedanı’na bağlı olması.

Her emirliğin yöneticisi (emir), kendi bölgesinde mutlak otoriteye sahip olsa da, federasyon düzeyinde alınan kararlarda Abu Dhabi ve Dubai’nin liderliği ön plandadır. Özellikle Abu Dhabi Emiri aynı zamanda BAE Devlet Başkanı, Dubai Emiri ise Başbakan ve Başkan Yardımcısı konumundadır. Bu durum, hanedanlar arasında hem siyasi hem de ekonomik anlamda dengeli bir güç dağılımı yaratır.

Birleşik Arap Emirlikleri: Emirlikler ve Yöneten Hanedanlar

1. Abu Dhabi – Al-Nahyan Hanedanı

• Yönetici: Şeyh Mohammed bin Zayed Al-Nahyan

• Ülkenin en büyük emirliği. Devlet başkanlığı ve petrol gelirlerinin büyük kısmı Abu Dhabi’nin kontrolündedir.

2. Dubai – Al-Maktoum Hanedanı

• Yönetici: Şeyh Mohammed bin Rashid Al-Maktoum

• BAE’nin ekonomik başkenti. Turizm, finans ve teknoloji alanlarında öncü. Aynı zamanda federasyonun başbakanı.

3. Sharjah – Al-Qasimi Hanedanı

• Yönetici: Şeyh Sultan bin Muhammad Al-Qasimi

• Eğitim ve kültüre yaptığı yatırımlarla bilinir. Aynı hanedan, Ras Al Khaimah’ı da yönetmektedir.

Birleşik Arap Emirlikleri: 7 Emirlik, 6 Hanedan (İnfografik)
Birleşik Arap Emirlikleri: 7 Emirlik, 6 Hanedan (İnfografik)

4. Ras Al Khaimah – Al-Qasimi Hanedanı

• Yönetici: Şeyh Saud bin Saqr Al-Qasimi

• Daha sanayi odaklı bir emirliktir. Sharjah ile ortak hanedana sahiptir.

5. Ajman – Al-Nuaimi Hanedanı

• Yönetici: Şeyh Humaid bin Rashid Al-Nuaimi III

• Yüzölçümü olarak en küçük emirliklerden biridir, ancak liman ve ticaret açısından önemlidir.

6. Umm Al Quwain – Al-Mualla Hanedanı

• Yönetici: Şeyh Saud bin Rashid Al-Mualla

• Nüfusu az ve geleneksel yapısı güçlüdür. Balıkçılık ve el sanatları ön plandadır.

7. Fujairah – Al-Sharqi Hanedanı

• Yönetici: Şeyh Hamad bin Mohammed Al-Sharqi

• Tek başına Umman Denizi’ne kıyısı olan emirliktir. Deniz ticareti ve liman faaliyetleri gelişmiştir.

Toparlayacak olursak BAE’nin siyasi yapısı, geleneksel monarşi ile modern federatif sistemin benzersiz bir birleşimi olarak değerlendirilebilir. Her hanedan kendi emirliğini yönetse de, federasyon içinde çıkarlar ortaklaşa gözetilir. Bu yapı, hem istikrarı hem de büyümeyi destekleyen bir model olarak uluslararası alanda dikkat çekiyor.

İstersen bu yapıyı anlatan bir hanedanlar şeması, harita üzerinde etkileşimli bir versiyon ya da tarihi süreçleri kapsayan bir zaman çizelgesiyle destekleyebilirim. Yardımcı olayım mı?

Orta Amerika Ülkeleri: Cinayet Oranlarındaki Değişim (2015 – 2024)

Editör
-
0
Orta Amerika Ülkeleri: Cinayet Oranlarındaki Değişim (2015 – 2024)

Orta Amerika, uzun yıllardır çete şiddeti, uyuşturucu kaçakçılığı ve toplumsal eşitsizlik gibi sebeplerle dünyanın en yüksek cinayet oranlarına sahip bölgelerinden biri olmuştur. Ancak son yıllarda bölge ülkelerinde dikkat çekici gelişmeler yaşanıyor. Bazı ülkeler cinayet oranlarını dramatik biçimde düşürmeyi başarırken, bazılarında ise artış gözlemleniyor.

Aşağıdaki harita, 2015 ve 2024 yılları arasında Orta Amerika’daki ülkelerin 100.000 kişi başına düşen cinayet oranlarını karşılaştırmalı olarak gösteriyor. Bu oranlar, ülkelerin güvenlik politikalarının başarısını veya başarısızlığını gözler önüne seriyor.

Cinayet Oranları (100.000 Kişi Başına) – 2024 ve 2015 Karşılaştırması

Cinayet Oranı Azalan Ülkeler:

El Salvador

• 2015: 104

• 2024: 2

• Bölgedeki en büyük düşüş. Güvenlik reformları ve çetelerle mücadele politikaları etkili oldu.

Honduras

• 2015: 57

• 2024: 25

• Yarısından fazla düşüş sağlandı. Ancak hâlâ bölgenin en yükseklerinden biri.

Guatemalama

• 2015: 30

• 2024: 16

• Cinayet oranı neredeyse yarı yarıya azaldı.

Belize

• 2015: 33

• 2024: 22

• Yavaş ama istikrarlı bir azalma var.

Cinayet Oranı Artan Ülkeler:

Panama

• 2015: 11

• 2024: 13

• Küçük ama dikkat edilmesi gereken bir artış.

Kosta Rika

• 2015: 11

• 2024: 17

• Orta düzeyde bir yükseliş söz konusu. Geleneksel olarak daha güvenli olan ülkede bu artış endişe verici.

Meksika

• 2015: 17

• 2024: 19

• Küçük bir artış olsa da, ülke genelinde güvenlik sorunları hâlâ ciddi boyutta.

Oranı Sabit veya Az Değişen Ülkeler:

Nikaragua

• 2015: 8

• 2024: 11

• Görece düşük cinayet oranını koruyor. Ufak bir artış var.

Orta Amerika Ülkeleri: Cinayet Oranlarındaki Değişim (2015 - 2024)
Orta Amerika Ülkeleri: Cinayet Oranlarındaki Değişim (2015 – 2024)

Başörtüsünün Yasak Olduğu 5 Orta Asya Ülkesi

Editör
-
0
Başörtüsünün Yasak Olduğu 5 Orta Asya Ülkesi

Başörtüsü, birçok Müslüman kadın için dini bir sembol olmanın ötesinde, kimlik ve inanç ifadesidir. Ancak dünya genelinde, özellikle Müslüman nüfusun çoğunlukta olduğu bazı ülkelerde başörtüsüne yönelik çeşitli yasal kısıtlamalar getirildiği görülüyor. Bu yasaklar, kimi zaman kamu kurumlarıyla sınırlı kalırken, kimi yerlerde ise tamamen kamusal alanda uygulanıyor.

Bu yazıda, başörtüsü yasağı uygulayan Müslüman ülkeleri ele alıyoruz. Haritada yer alan bu ülkeler üç kategoriye ayrılmış: tam kamusal yasak, kamu kurumlarında yasak ve kısmi kısıtlamalar. Listede yer alan ülkelerin çoğu, Sovyet geçmişine sahip Orta Asya ülkeleri olup, laiklik anlayışı ve devlet politikaları nedeniyle bu tür düzenlemelere gitmişlerdir.

Başörtüsüne Yasal Sınırlama Getiren Ülkeler ve Detayları

Tacikistan (Tam kamusal yasak – kırmızı)

Tacikistan, başörtüsüne en katı yaklaşımı sergileyen ülkelerden biridir. Kamuya açık alanlarda başörtüsü takmak fiilen yasaktır. Hükûmet, bu yasağı “aşırıcılığa karşı mücadele” gerekçesiyle savunmaktadır. Dini kıyafetlerin teşhiri, geleneksel Tacik kültürüne tehdit olarak algılanmaktadır.

Azerbaycan (Kamu kurumlarında yasak – turuncu)

Azerbaycan’da başörtüsü kamusal alanda yasak olmasa da devlet okullarında ve resmi dairelerde takılması yasaktır. Laik anayasa çerçevesinde, devletin dini tarafsızlığına vurgu yapılır. Bu da eğitim gibi alanlarda başörtüsüne sınırlama getirilmesine neden olmuştur.

Kazakistan (Kamu kurumlarında yasak – turuncu)

Kazakistan da laiklik ilkesine bağlı bir devlettir. Devlet okullarında ve resmi kurumlardaki kıyafet kuralları çerçevesinde başörtüsü yasaktır. Özellikle eğitim alanında katı uygulamalar göze çarpar.

Türkmenistan (Kısmi kısıtlamalar – mor)

Türkmenistan’da doğrudan bir yasa olmamakla birlikte, toplumda ve bazı devlet kurumlarında başörtüsü kullanımına karşı uygulamalar söz konusudur. Bu nedenle “kısmi kısıtlama” kategorisinde değerlendirilir.

Özbekistan (Kısmi kısıtlamalar – mor)

Özbekistan’da da benzer şekilde başörtüsüne dair açık bir yasak bulunmasa da, uzun yıllar boyunca örtüye karşı baskıcı politikalar uygulanmıştır. Son dönemde bu baskılar azalmış olsa da hâlâ birçok kamu alanında örtünmeye yönelik dolaylı kısıtlamalar sürmektedir.

Başörtüsünün Yasak Olduğu 5 Orta Asya Ülkesi
Başörtüsünün Yasak Olduğu 5 Orta Asya Ülkesi

İlginç olan, bu tür kısıtlamaların çoğunlukla Müslüman nüfusun yoğun olduğu ülkelerde, özellikle de eski Sovyet etkisi altındaki cumhuriyetlerde görülmesidir. Bu durum, laiklik anlayışının bölgesel farklılıklar gösterebildiğini ve devlet-din ilişkilerinin her ülkenin sosyopolitik geçmişine göre şekillendiğini gösteriyor.

Avrupa Ülkelerinin En Uzun Kara Sınırları: Hangi Ülke, En Çok Kiminle Sınır Paylaşıyor?

Editör
-
0
Avrupa Ülkelerinin En Uzun Kara Sınırları: Hangi Ülke, En Çok Kiminle Sınır Paylaşıyor?

Avrupa ülkeleri, görece küçük yüzölçümlerine rağmen çok sayıda komşuya sahip olmalarıyla dikkat çeker. Bu durum, kıtanın tarih boyunca siyasi, askeri ve kültürel olarak ne kadar iç içe geçmiş olduğunu gösteriyor. Ancak her ülkenin sınır komşuları içinde biri, daima diğerlerinden daha uzun bir sınır çizgisine sahiptir.

Bu yazıda, her Avrupa ülkesinin en uzun kara sınırına sahip olduğu komşusunu listeliyoruz. Bu bilgiler, sınır uzunlukları üzerinden siyasi coğrafyanın nasıl şekillendiğini görmek açısından da oldukça ilginç veriler sunuyor. Kimi ülkeler doğrudan coğrafi büyüklüğünden dolayı bu listeye girerken, kimileri ise tarihi sınır çizimleri nedeniyle bir komşuyla daha uzun sınıra sahip olmuş durumda.

Avrupa Ülkeleri ve En Uzun Kara Sınır Komşuları

Avrupa Ülkelerinin En Uzun Kara Sınırları
Avrupa Ülkelerinin En Uzun Kara Sınırları

Avrupa Ülkeleri – En Uzun Kara Sınır Komşuları

• Arnavutluk: Yunanistan

• Avusturya: Almanya

• Belarus: Rusya

• Belçika: Fransa

• Bosna-Hersek: Hırvatistan

• Bulgaristan: Türkiye

• Hırvatistan: Bosna-Hersek

• Çekya: Almanya

• Danimarka: Almanya

• Estonya: Rusya

• Finlandiya: Rusya

• Fransa: İspanya

• Almanya: Avusturya

• Yunanistan: Türkiye

• Macaristan: Romanya

• İrlanda: Birleşik Krallık

• İtalya: İsviçre

• Kosova: Sırbistan

• Letonya: Rusya

• Litvanya: Belarus

• Lüksemburg: Almanya

• Moldova: Ukrayna

• Karadağ: Sırbistan

• Hollanda: Almanya

• Kuzey Makedonya: Yunanistan

• Norveç: İsveç

• Polonya: Çekya

• Portekiz: İspanya

• Romanya: Ukrayna

• Rusya: Kazakistan

• Sırbistan: Romanya

• Slovakya: Macaristan

• Slovenya: Hırvatistan

• İspanya: Portekiz

• İsveç: Norveç

• İsviçre: İtalya

• Türkiye: Suriye

• Ukrayna: Rusya

• Birleşik Krallık: İrlanda

1...345...195195 Sayfanın 4. Sayfası