Suriye’deki iç savaşın etkileri git gide artarken, ülke dışından gelen savaşların iç savaşın uzamasında en büyük etken olduğu söyleniyor. ‘İthal’ Sünni selefi grupların Suriye’de savaşa dahil olmasının yanında, yine ‘ithal’ Şii milis Suriye’ye gelerek Esad rejiminin saflarında savaşıyor. Esad rejimine Şii milis desteğini sağlayan ise tahmin edeceğiniz gibi İran.
2011 yılından günümüze kadar süren iç savaşta rejime bağlı ordu git gide zayıfladı. Ordu içerisindeki en düşük rütbeden en yüksek rütbeye kadar çokça kan kaybeden Suriye ordusu, İran’ın çeşitli ülkelerden getirdiği Şii milislerle güçlenmeye başladı.
Rejimin ayakta kalmasında en önemli faktör ise, Lübnan Hizbulah’ının 2013’de Suriye’deki iç savaşa katılması oldu. Ancak sahada sadece İran, Irak ve Lübnan’dan getirilen Şii gruplar yok. Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi’ne göre, Suriye’de yabancı Şii savaşçıların çoğunluğunu Irak ve Lübnanlılar oluşturmakta. Bunun yanında tıpkı IŞİD gibi dünyanın bir çok ülkesinden rejim saflarında savaşan milisler mevcut. Bunlar arasında Suudi Arabistan Şiilerinin kurduğu Hicaz Hizbullahı’na bağlı savaşçılar, Yemen’den Şii Husilerle bağlantılı Zeydiler, Pakistanlı Şiiler, Hindistan’daki Şiiler, Somali ve Fildişi Sahili gibi Afrika ülkelerinde yaşayan Şii nüfus içinden gönüllüler var. Arap olmayanlar arasından en büyük katılımı Şii Afganlar oluşturuyor. Bunun dışında Suriye’deki Şii milisler arasında ABD ve Kanada vatandaşı olan Arap kökenli Şiilerin de varlığı biliniyor. (Resmi olarak savaşan Şii grupları yazının aşağısında görebilirsiniz)
Iraklı Şii milis liderleri verdikleri röportajlarda, “Suriye hükümeti ve İran’ın Suriye’de savaşan Şii milis güçlere silah desteği verdiğini, İran’ın, Irak’tan Şii savaşçı gidişini örgütlediğini” açıkça ifade etmişti.
Ortadoğu’da Şii grupların lider ülkesi olarak gösterilen İran’ın, Suriye ve Ortadoğu’da ki bütün çatışma bölgelerinde ‘yeraltı operasyonlarını’ örgütleyen ismi ise Kasım Süleymani. Suriyeli en büyük muhalif kuruluşu Suriye Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Halid Hoca, Suriye’de Şii milisleri koordine eden ve ismini sıkça duyduğumuz İran’ın Devrim Muhafızları’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani için ‘Bizzat Suriye’deki çatışmaları yürütüyor ve saha komutanlarını atıyor.’ demişti.
 |
| İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun Yurt dışı operasyonlarından sorumlu, doğrudan Ayetullah Hamaney’den emir alan Kudüs Gücü Komutanı Tümgeneral Kasım Süleymani (en sağda) |
2016 başından beri İran’ın Suriye’ye asker yollama faaliyeti yeni bir boyut kazandı. İran Devrim Muhafızları ve ona bağlı paralı askerlerin sayısı iki katına çıktı ve toplamda 60 bine ulaştı. Şii savaşçıların Suriye’ye gelmelerinde maddi çıkar elde etme, yani para kazanmanın yanı sıra ideolojik, yani mezhepsel nedenler öne çıkıyor.
İran 2015 yılının son üç ayında ‘Muharrem’ adını verdikleri plan ile Halep’teki muhalifleri Rusya’nın da hava desteği ile yenilgiye uğratmayı amaçlamıştı. İran’ın Suriye’ye yolladığı asker sayısının iki katına çıkmasının sebebi olarak da bu planın başarısızlığa uğraması gösteriliyor.
Şu anda Suriye’deki Devrim Muhafızları’nın kara kuvvetleri ve ona bağlı dış operasyonlar birimi Kudüs Güçleri’nin sayısı 8 bine ulaşmış durumda. Her İran vilayetindeki Devrim Muhafızları birimi, Suriye’ye üç aylık rotasyonla iki tabur asker göndermek zorunda bulunduğu yabancı basına yansıyan gerçekler arasında.
Suriye’de sahadan gelen son bilgilerde Suriye rejim ordusu son on günde Halep’in kuzeyinde gerçekleşen sıcak çatışmaların hiç birine katılmadığı görünüyor. Bütün çatışmalar İran Devrim Muhafızları, Afgan ve Iraklı paralı askerler tarafından yürütülüyor. Halep’te yaşanan çatışmalarda yabancı askerle birlikte, Devrim Muhafızı askerlerinin de öldüğü yada yaralandığı gelen bilgiler arasında. Son günlerde ölen Devrim Muhafızı tabur komutanları arasında 27. Muhammed Resulullah Bölüğü eski komutanı Rıza Ferdane, 14. İmam Hüseyin Bölüğü komutanı Hüseyin Rızai ve Devrim Muhafızları Kohgiluye ve Boyer Ahmed vilayetleri komutanı Settar Orang’da var.
Suriye’de ki çatışmalarda yaralanan İran askerleri Başkent Tahran’ın Baghiyatullah, Nikan ve Lale hastanelerine götürülüp, tedavi altına alınıyor. 7 Şubat’ta Devrim Muhafızları Baghiyatullah Hastanesi müdürü Ali Rıca Celali’nin yaptığı açıklamada, Suriye’de 1504 askerlerinin yaralandığını bunlardan 425’inin İranlı 1079’unun yabancı asker olduğunu belirtmiş ve hastanenin yatak kapasitesi gelen yaralıların hepsine yeterli olmadığı için, Afgan yaralıların başka hastanelere nakledildiğini söylemişti.
Suriye’de savaşan Şii Gruplar
Suriye’de rejim saflarında farklı ülkelerden gelenlerin oluşturduğu 14’ten fazla Şii milis grup savaşıyor.
Bunlar İran Devrim Muhafızları, 7-10 bin arasında ki Lübnan Hizbullah’ı, Suriyeli Şiilerin yanı sıra Doğu Asya’dan, Yemen’den hatta, Afrika’dan gelen gönüllü milislerin oluşturduğu çatı örgütü Ebul Fadıl el-Abbas Tugayı, Iraklıların Suriye’de ilan edilen ilk bağımsız Şii milis grubu Zülfikâr Tugayı, 2013 Haziran’da remen Suriye’de olduğunu açıklayan Irak Hizbullahı, Irak Hizbullah’ından ayrılan ve liderinin Irak ve İran vatandaşlığı bulunan Seyyidu’ş Şüheda Tugayları, 2000 civarında ki savaşçı sayısıyla Bedir örgütü, “Zeynep’in Kefili” anlamına gelen ve Suriye’de savaşmalarının sebebinin Esad rejimini korumak değil, Şii kutsal türbelerini korumak olduğunu savunan Kefil Zeynep Tugayı, Suriye’de savaşan üç grubu olan Hizbullah Nuceba Hareketi, Iraklı Şiilerden oluşan El-Vaat Es-Sadık Birliği, diğer örgütlere göre küçük olan Esedullah Galip Tugayı, lideri Iraklı olan İmam Hüseyin Tugayı, Mayıs 2014’te resmen Suriye’de savaştıklarını açıklayan Iraklı Mehdi ordusu örgütü, sadece Afgan Şiilerden oluşan ‘Fatimiyyun Tugayı’ ve dünyanın dört bir yanından gelen Şiilerin oluşturduğu direk İran yönetiminde ki gruplar.
Doğrudan İran yönetiminde ki gruplar ise;
Hareket-i Nüceba, Bedir Kuvvetleri, Kataib-i Hizbullah, Asaib-i Ehli’l Hak, İmam Ali Tugayları, Ebu Fazl Taburu ve Horasani Tugayları. Sayıları 20 bine ulaşan Iraklı Şii militanlar, rejime en büyük desteği veren halk denebilir.
Son üç hafta içinde Irak’tan Suriye’ye bu şekilde 3 bin militan aktarıldı. Bu militanların maaş çekleri Irak hükümeti ve Kudüs güçleri tarafından karşılanıyor.
Kaynak:
http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/11/151105_iran_suriye_milis
http://www.timeturk.com/suriye-de-iran-isgali-60-bin-sii-milis-suriye-de/haber-129886
http://www.aljazeera.com.tr/haber/suriyedeki-ithal-sii-savascilar
E-BÜLTENE ABONE OLUN
Stratejik Ortak yazarlarının makalesi ve haritalar ücretsiz e-postanıza gelsin.
Abone oldunuz, teşekkürler.
Bir şeyler yanlış oldu. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.
