İsrail Irak’ta İran’ı Vuruyor: ‘Düşmanı Yerinde Yok Et’

İran’da Şah rejiminin yıkılmasının ardından İsrail ile başlayan gerilim dalgalanarak sürüyor. Bazı zamanlar iki ülke arasında sıcak savaş tehdidinin yoğunlaştığı, bazen de büyük çıkar çatışmalarının gündem dışı kaldığını görmekteyiz.

İsrail’in bölgesel düşmanları olan Hizbullah ve Filistinli direnişçi grupların İran tarafından desteklenmesi iki ülke arasındaki temel sorunlardan birisiyken, Suriye İç Savaşı‘nda Esad rejiminin davetiyle İran’ın buradaki çatışmalara da dahil oluşu, iki ülke arasındaki ilişkileri oldukça kötü etkilemiş durumdaydı.

İsrail, İran’ın Suriye İç Savaşı’na desteklediği milis grupları ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından doğrudan terör örgütleri listesine alınan İran Devrim Muhafızları ile birlikte müdahil oluşuna, çeşitli “önlemler” alarak yanıt verdi. Bu önlemler temelde iki aşamadan oluşuyor.

• Rusya ile diplomatik ilişkileri yoğunlaştırarak, İran’ın İsrail sınırından uzaklaştırılması
• Suriye’de İsrail’e tehdit olabilecek, İran’a ait askeri hedeflerin hava operasyonları ile doğrudan yok edilmesi.

Bu bağlamda çeşitli tarihlerde gerçekleştirilen hava saldırılarının çoğunun başarılı olduğunu söylemek mümkündür. Bu saldırıların detaylı incelemesini bir başka yazıda gerçekleştirmeyi umduğum için, şimdilik vurulan yerleri göstermenin yeterli olacağı kanaatindeyim.

Suriye’de bu güvenlik operasyonları devam ederken, bugünlerde iki ülke arasındaki gerilim bambaşka bir boyuta taşınmış durumda… İsrail Irak’ta İran’ı vuruyor.

Amerika’nın Irak’ı işgalinin ardından, pek direniş göstermeyen, İran’a yakın Şii grupların ülkede tesirlerinin artışı ile birlikte, İran, Irak içinde oldukça etkili bir duruma geldi. Özellikle selefi-cihadi örgütlerle mücadelede İran, Irak’a Haşdi Şabi milisleri öncülüğünde büyük yardımlarda bulundu. Özellikle IŞİD’in Irak’ın üçte birini kontrol altına almasının ardından İran tarafından “Büyük Şeytan” olarak nitelendirilen Amerika Birleşik Devletleri ile Musul ve Felluce’de ortak operasyonlar düzenlendi.  Örgütün tekrar gerilla tipi saldırıları yönelmesi ve büyük şehirlerden çıkartılmasının ardından, iki ülke yeniden karşı karşıya geldi.

[irp posts=”19575″ name=”‘Sır’ İsrail Ordusu: Kara Kuvvetleri ve Envanteri”]

Amerika Birleşik Devletleri ile İran’ın arasındaki çıkar ortaklığı şimdilik rafa kaldırılmışken,  düşmanı yerinde yok et ilkesiyle operasyonlarını genişleten İsrail, geçtiğimiz günlerde, Irak’ta İran’a bağlı bulunan milislerin ve içlerinde Devrim Muhafızları’nın da yer aldığı üssü  havadan vurarak imha etti. Operasyonlardan birisi Selahaddin Vilayeti‘ne bağlı, Amirli üssüne gerçekleştirilirken diğeri ise Diyala Vilayeti’ne bağlı Ebu Muntazar el Muhammedavi üssüne gerçekleştirildi. Bu operasyonlarda çok sayıda milis yaşamını yitirirken, yoğun mühimmat da yok edildi.

Operasyonların tamamlanmasının ardından, üzerindeki şoku atlatan dünya medyasının aklında bazı sorular vardı. Operasyonlarda F-35‘ler mi kullanılmıştı? Irak buna neden müsaade etti?

Temelde akla gelen bu iki sorunun yanıtı verecek olursak, öncelikle F-35’lerin İsrail’den Irak’a havada ikmal yapmadan uçma imkanı bulunmuyor, bu sebeple hızlıca gerçekleştirilen operasyonların SİHA’larla yapılmış olma ihtimali daha yüksek.

İkinci sorunun yanıtı ise daha karmaşık.Bu konudaki temel değerlendirmem, hükümetin geçtiğimiz günlerde Haşdi Şabi’nin feshedilip Irak Ordusu‘na katılması talebiyle paralel. Irak, artık İran’ın etkisinden kurtulmak istiyor. Bu bağlamda gerçekleştirilen operasyonlara göz yumulduğunu düşünüyorum. Elbette, değerlendirmenin ilk bölümünde belirttiğim gibi, daha birçok faktör bulunuyor. Ferid Yasin’in ABD’deyken, İsrai ile ilişkilerin normalleştirmesini amaçladıklarını söylemesi, Suudi Arabistan-İsrail-ABD ortaklığında kendisine de yer verilmesini istemesi gibi…

Kayda değer son operasyon ile noktalayacağım. Bundan yaklaşık üç gün önce, Bağdat güneyinde Haşdi Şabi’ye ait büyük bir mühimmat deposu infilak etti, saldırı mı, kaza mı, ne olduğu bilinmiyorken, I.S.I Israel Scientific Instruments‘ın uydu görüntüleri ile paylaştığı iddia, bu saldırının da arkasında İsrail’in olduğunu gösterir nitelikte. Yapılan incelemede, hedef, etkilenen alan ve yayılan hasar incelendiğinde patlamanın hava saldırısı sonucu gerçekleşme ihtimalinin yüksek olduğu belirtilmiş durumda.. Önceki operasyonları ve İran istihbaratına yakın kişilerin beyanları da göz önünde bulundurulduğunda, saldırının Irak’ın başkentinin hemen güneyinde, rahat bir biçimde gerçekleştirildiğini söylemek mümkün.

Önümüzdeki günlerde bu tip saldırıların artacağını düşünüyorum. Çünkü İran’dan İsrail’e yönelik ciddi bir karşılık yok. Tehdit siyasetinin İsrail üzerinde etkili olacağını düşünmek yanlış olacaktır.