Fransa’nın Nükleer Silah ve NATO’dan Ayrılış Hikayesi: De Gaulle

Birinci Dünya Savaşı’nda Fransa için savaşan ve Almanlara esir düşen De Gaulle, Fransız tarihinin en önemli komutanları arasına girdi. İkinci Dünya Savaşı’nda Adolf Hitler önderliğindeki Nazi Almanya’sının işgaline uğrayan topraklarını savunmak için Özgür Fransa Kuvvetlerini kurdu. Alman işgaline karşı halkı ayaklandırmak için çalışmalar yaptı.
1940 yılında askeri mahkeme tarafından vatana ihanet suçlamasıyla hakkında dört yıl hapis cezası verildi. O durmadı. Ülkesi için savaşmaya kararlıydı.

Dünyanın en büyük kara, deniz ve hava operasyonu olarak tarihe geçen Normandiya Çıkarması’nda müttefik kuvvetler ile hareket etti ve kurduğu ordu kısa sürede ülkeye hakim oldu.

1946’ya kadar Başbakan olan ancak savaş sonrası kurulacak olan anayasayı kabul etmediği için istifa etti. De Gaulle, Fransa’nın Hindiçini Savaşı‘ndaki başarısızlıkları ve Cezayir sorununun çözülememesinin yarattığı krizden yararlandı. Yeni anayasanın hazırlanmasından sonra De Gaulle, Fransa’nın yeni Cumhurbaşkanı oldu.

Cezayir’in bağımsızlığı Gaulle döneminde oldu

Cumhurbaşkanı olduktan sonra ilk işi Cezayir sorunu oldu. Kendisi askeri olarak bu sorunun çözüleceğini düşünse de Fransa’nın katliamlarının Paris yönetimine uluslararası baskısı onu farklı bir politika uygulamaya itti.

Cezayir’deki bağımsızlık yanlısı için savaşan Ulusal Kurtuluş Cephesi ile görüşmelere başladı. Bunun üzerine ülkedeki milliyetçilerin tepkisiyle karşılaştı. Hatta ordu içerisindeki bazı askerler bu politikayı engellemek için darbe bile yaptı fakat başarısız oldu.

1962 yılında yapılan anlaşmayla bağımsız olan Cezayir, Fransa’nın sömürüsünden kurtuldu.

Fransa’yı Dünyanın Nükleer Güce Sahip Üçüncü Ülkesi Yaptı

1962’de ABD ve Sovyetler Birliği arasında yaşanan ‘Küba Füze Krizi’ De Gaulle Fransasını bu iki ülke arasında dengeli bir politika yürütmeye itti. De Gaulle ilk nükleer denemesini 1960 yılında Cezayir topraklarında yaptı. 1965’te yörüngeye ilk uydusunu fırlatan Fransa, ABD ve Sovyetler’den sonra bunu yapmayı başaran üçüncü devlet oldu. 1968’de ise Amerika’nın yardımı olmadan ilk hidrojen bombasını üretti ve patlattı.

NATO’dan Ayrıldı

İkinci Dünya Savaşı sonrası 1949 yılında kurulan NATO’nun en önemli askeri üsleri Fransa’da bulunuyordu. ABD uçakları “lojistik görevler” için 10’un üzerinde Fransız üssünü kullanıyordu. 50 bin civarında Amerikalı asker ve sivil memur Fransa’ya yerleşmişti. Ülkesini nükleer güce ulaştıran De Gaulle’nin diğer icraati NATO’dan ayrılmak oldu. Aşama aşama ilk önce paktın deniz kuvvetlerinden ayrılan De Gaulle önderliğindeki Fransa, 1966 yılında 7 Mart 1966 tarihinde NATO’nun askeri kanadından ayrıldığını açıkladı ve NATO Başkomutanlık Karargahı dahil tüm NATO üs ve tesislerinin Fransız topraklarından çekilmesi kararını aldı. NATO’nun Paris’teki genel merkezi Belçika’ya taşındı.

Fransa, 43 Yıl Sonra NATO’ya Döndü

Fransa, 2009 tarihinde 1966’da ayrıldığı NATO’nun askeri kanadına Türkiye dahil tüm ülkelerin oluruyla döndü. İttifakın yayımladığı ortak bildiride, kapıların yeni adaylara açık olduğu da belirtildi. Dönemin Cumhurbaşkanı Sarkozy, zirvede yaptığı konuşmada, “Fransa ittifak bünyesinde tam yerini alıyor” dedi ve “aileden olduklarını” anlattı.

Halkın Büyük Tepkisiyle Karşılaştı

Nükleer silah üretimi, Cezayir’in bağımsızlığı ve NATO’dan çıkmak gibi büyük değişim yaşatan De Gaulle, büyük tepkiyle karşılaştı. Yüzbinlerce üniversite ve lise öğrencisiyle birlikte işçiler, De Gaulle’ye karşı protesto gösterisi düzenledi. ‘1968 Olayları’ olarak tarihe geçen bu protestolar sonrası De Gaulle, erken seçime gitti. Güçlü muhalif hareketlere rağmen parlamentodaki 487 koltuktan 358’ini kazanmayı başardı.

İskambil Falı Açarken Öldü

1970 yılında Senato’nun yetkilerini sınırlandırıp yerel meclisin yetkilerini arttırmak için düzenlenen referandumun kabul edilmemesi sonrası istifa etti. 80. yaş gününden kısa bir süre önce evinde iskambil falı açarken öldü.