Geçmişten Günümüze Kardak Krizi

1996 yılının başlarında yani bundan tam 21 yıl önce Türkiye ile Yunanistan’ı savaşın eşiğine getiren Kardak Kayalıkları, Genelkurmay Başkanı Org. Hulusi Akar’ın ziyaretiyle tekrar gündeme geldi. Peki bu kayalıklar iki ülke için neden bu kadar önemli?

Tarih 1996 yılının Ocak ayı sonlarını gösteriyordu. Türkiye ve Yunanistan’ın deniz kuvvetleri adanın çevresinde konuşlanmış, iki ülkenin savaşmasına ramak kalmıştı. ABD ve NATO’nun devreye girmesi tansiyonu düşürdü, savaşın eşiğindendönüldü.

Kardak krizi nasıl başladı?

Tarihe Kardak Krizi olarak geçen olay 1996 yılının Ocak ayında yaşandı. Figen Akat adlı Türk gemisi 25 Aralık 1995 tarihinde Ege Denizi’ndeki, Bodrum’un 3.8 mil uzaklığındaki Kardak Kayalıklarında karaya oturdu. Bu olaydan sonra Yunanistan, deniz kazasının kendi karasularında olduğunu ileri sürdü. Türkiye ise söz konusu adaların kendisine ait olduğunubelirtti.

Ege’de Bodrum kıyıları ile Yunanistan’ın Kalimnos (Kilimli) Adası arasında kalan ıssız iki adacıkta karaya oturmuş; kendisini çekmeye gelen Yunan kurtarma ekiplerinin yardımını reddetmişti.

“Figen Akat”, Yunan kurtarma ekipleri tarafından çekilerek Türk kıyılarına teslim edilmişti. Ancak Türk ve Yunan kamuoyunun daha sonra “Kardak” kayalıklarının “kime ait olduğu” tartışması, iki ülkeyi savaşın eşiğine getirecekti.

Yunanlılardan büyük tahrik

1996’nın Ocak ayı sonlarında, Yunan TV kanalları, Türkiye’nin Kardak kayalıklarında “gözü olduğunu” yaymaya başlayınca Kalimnos adasındaki bir din adamı, Belediye Başkanı, iki gazeteci ve adanın polis komiseri, Kardak kayalıklarının birine çıkarak Yunan bayrağı dikti. Bu duruma dönemin Başbakanı Tansu Çiller sert tepki göstererek “Yunan gemilerinin orada işi ne? Bu kayalıklar bize ait, Yunan gemilerinin oralarda dolaşmasına müsaade edemeyiz.” dedi.

“O bayrak inecek, o asker gidecek”

Dönemin Başbakanı Tansu Çiller tarihe mâl olan, “O asker gidecek, o bayrak inecek!” açıklamasını yaptı. Türkiye’nin kararlı duruşuyla birlikte Türk-SAT ve SAS komandoları düzenledikleri gece operasyonuyla yandaki batı Kardak’a çıkıp Türk bayrağı diktiler.

Tansu Çiller'den Kardak açıklaması : "Biz de tek çakıl taşı verilmez. O bayrak inecek, O asker gidecek" pic.twitter.com/xtrzxCHvdE

— Siyasi Arşiv Video (@SiyasiArsivideo) January 30, 2017

Batı Kardak’ta Türk Bayrağı dalgalandırıldı

28 Ocak gece yarısı Kardak’ın iki ıssız kayalıklarından birine Yunan OYK komandoları çıktı. Ertesi günün gece yarısı Kardak’ın ikinci ıssız kayalığına Türk SAT komandoları çıktı. Yunan Genelkurmay Başkanı Hristos Liberis’in Türk SAT komandolarının çıktığı kayalıkları bombalamak istemesi, Yunan Başbakan Kostas Simitis’in tepkisine yol açtı ve hemen o gece Genelkurmay başkanının görevine son verildi.

ABD Başkanı devreye girdi

Krizin büyümesinden ve iki ülke arasında savaş çıkmasından endişe endişe eden dönemin ABD Başkanı Bill Clinton ve NATO yetkilileri devreye girdi.

30 Ocak – 1 Şubat arasında ve gece gündüz Washington-Ankara-Atina üçgeninde süren yoğun görüşmeler neticesinde Simitis ile Çiller, Kardak’taki bayrakların indirilmesi ve komandoların çekilmesine karar verdi.

Kardak Krizinin iki ülkeye bilançosu

Türk komandolarının çıktığı kayalıklar üzerinde keşif uçuşu yapan Yunan askeri helikopterinin düşmesi sonucu 3 Yunan subayı ölürken, bu kazadan bir hafta sonra; Türk kıyılarında eğitim uçuşu yapan Türk SAT komandolarının taşıdığı helikopter de bir kaza sonucu düşmüş; Kardak operasyonunda yer alan 5 komando şehit olmuştu.

 Kardak kayalıklarında 21 yıl sonra hareketlilik

Geçtiğimiz Pazar günü kuvvet komutanlarıyla birlikte Kardak kayalıklarına sürpriz bir ziyarette bulunan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulisi Akar’ın incelemelerinin ardından Yunan Sahil Güvenlik ekipleri Türk Sahil Güvenlik ekiplerini taciz etmeye başladı. Yunanistan’ın gündemine oturan Akar’ın ziyareti sonrasından Yunanistanlı yetkililer bu durumu tehdit olarak algıladı. Bunun üzerine harekete gecen Yunan askeri sınır İhlali yaparak tacizlerini artırdı. Dün sabah saatlerinden itibaren 3 kez Türk kara sularına girerek sınır ihlali yapan Yunan botları bölgede sıcak saatlerin yaşanmasına neden oldu. Yunan Sahil Güvenlik ekipleri tarafından yapılan sınır ihlallerine karşı ise Türk Sahil Güvenlik Botları bölgede güvenlik tedbirlerini üst düzeye çıkartırken,Türk kara sularına girmeye çalışan Yunan askerine geçit vermiyor.

 Yunanistan Savunma Bakanı dün Kardak’a helikopterden çelenk attı

Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ve kuvvet komutanlarının geçen pazar günü öğle saatlerinde gidip inceleme yaptığı Kardak kayalıklarına, bugün Yunanistan Savunma Bakanı Panos Kammenos geldi. Bazı askeri komutanlarla birlikte saat 08.30’da, Leros Adası’ndan helikopterle hareket eden Savunma Bakanı Panos Kammenos, kayalıklara 21 yıl önce ölen 3 Yunan askerinin anısına çelenk atarak, kalkış yaptığı adaya geri döndü.

 Hükümetten “Kardak” açıklaması

 Genelkurmay Başkanı Orgeneral Akar’ın Kardak bölgesinde yaptığı incelemeye ilişkin Başbakan Yardımcısı Veysi Kaynak, “Kardak kayalıkları ve ona benzer bir kısım kayalıklar, maalesef Yunanistan tarafından suistimal edilmeye çalışılıyor ama Türkiye Cumhuriyeti hükümeti asla Yunanistan’ın buralarda yeni bir alan açmasına imkan vermeyecektir.” ifadesini kullanarak Türkiye Cumhuriyeti’nin kararlı duruşunubir kez daha vurguladı.

Kaynak: gzt.com