Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 12 yıl yıl sonra Irak’a düzenlediği ilk ziyaret, iki ülke ilişkileri ve bölge açısından çok önemli sonuçlara doğurdu. Medyada da gördüğünüz ziyareti size dört başlıkta, en sade ve anlaşılır şekilde özetleyeceğim.
Su, PKK, petrol ve Kalkınma Yolu Projesi.
Sıralamayı bilerek böyle yaptım çünkü hepsi birbiriyle bağlantılı. Öncelikle su meselesi. IŞİD biter, ekonomi düzelir, otorite kurulur ama su olmazsa hayat olmaz. Fırat ve Dicle Nehri’ne muhtaç olan Irak, öyle su sorunu yaşıyor ki son 20 yılda tarım yapılan topraklar yüzde 50 azaldı, tarım geliri yüzde 20’den yüzde 2’ye düştü. Suyun Irak’a akmasında kontrol Türkiye’de. Irak diyor ki Türkiye 80’lerde nehirlerden 500 metreküp su bırakacağını söylüyordu ama 400 metreküp bırakıyor, 500 istiyoruz. Bizimkiler de “yok öyle” diyor.
Ekonomisinde Türkiye’nin ve Türk şirketlerinin büyük etkisi olan Irak, petrolünün büyük kısmını taşıyan Kerkük-Ceyhan Petrol Boru Hattı’nı da açmak istiyor. 10 yıldır kapalıydı.
Su ve petrol derken şimdi de geldik 17 milyar dolarlık Kalkınma Yolu Projesi’ne. Proje; Basra Körfezi’nden Türkiye sınırına, Türkiye’den de Avrupa’ya ticaret koridoru oluşturan, Irak ve Türkiye öncülüğünde Katar ve BAE’nin de katıldığı büyük bir ekonomik atılım. Hindistan’dan Ortadoğu’ya uzanan IMEC’e çok güzel bir alternatif.
Gelelim en önemli soruna; PKK. Ülke topraklarını yurt bilen terör örgütü, kuzeydeki yapılanmasına #TSK harekatı yapılınca güneye doğru inmeye başladı. Sincar ve Mahmur kamplarına kadar inen örgüt, sadece silahlı olarak değil, siyasi olarak da sahada kendisine yer buldu. Türkiye, Irak’ın kuzeyinde KDP (Barzani) ile iş birliğine Irak ordusunu da katarak kalıcı bir ‘güvenli alan’ hedefliyor.
Evet, Irak ile imzalanan 26 mutabakattan öne çıkan en önemli başlıklar bunlar. Su kaynaklarında kesin anlaşma olmasa da mutabakat yapıldı, boru hattı açılıyor. PKK, Irak için artık ‘yasaklı örgüt’ ve “mülteci” statüsünde silahlanmasının önüne geçilecek. Ama şu var ki Irak, PKK konusunda Türkiye’nin olası harekatında iş birliği yapmazsa, PKK temizlenmezse; su da olmaz, Kalkınma Projesi de. Tüm bu yaşananlara İran ve ABD’nin tepkisini zamanla göreceğiz.
E-BÜLTENE ABONE OLUN
Stratejik Ortak yazarlarının makalesi ve haritalar ücretsiz e-postanıza gelsin.
Abone oldunuz, teşekkürler.
Bir şeyler yanlış oldu. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.
