Türkiye ve Yunanistan’ın Deniz Mekansal Planlama Haritası

Ankara Üniversitesi Deniz Hukuku Ulusal Araştırma Merkezi (DEHUKAM), Türkiye’nin çevre denizlerinden azami yararlanmasını hedefleyen Deniz Mekansal Planlaması (DMP) kapsamında ilk akademik çalışmayı yayımladı. Bu çalışma, Türkiye’nin deniz yetki alanlarında ekonomik, bilimsel ve askeri faaliyetlerin planlanmasını ve çevresel etkilerin değerlendirilmesini amaçlıyor. Ayrıca, Avrupa Birliği müktesebatıyla uyumlu bir şekilde yürütülüyor.

DEHUKAM tarafından yayımlanan harita, Türkiye’nin karasularının ötesine geçerek çevre denizlerde belirli alanlarda faaliyetler için planlamalar yapıldığını gösteriyor. Bu kapsamda, denizlerin etkin, sürdürülebilir ve çok paydaşlı bir yaklaşımla yönetilmesi hedefleniyor. Cumhurbaşkanlığı himayesinde ve Dışişleri Bakanlığı eşgüdümünde “Kurumlararası Koordinasyon Kurulu” oluşturulması planlanıyor. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin de benzer çalışmalar yürüttüğü belirtiliyor.

Türkiye’nin DMP Haritasında Belirlenen Faaliyet Alanları

DEHUKAM tarafından yayımlanan haritada, Türkiye’nin çevre denizlerinde belirli faaliyet alanları tespit edilmiştir. Bu alanlar, ekonomik, bilimsel ve askeri faaliyetlerin planlanmasını ve çevresel etkilerin değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Haritada belirtilen faaliyet alanları şunlardır:

• Enerji Üretimi: Deniz üstü rüzgar enerjisi ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı için uygun alanlar.

• Balıkçılık: Sürdürülebilir balıkçılık faaliyetlerinin yürütülebileceği bölgeler.

• Ulaşım: Deniz ulaşımı ve taşımacılık için belirlenen rotalar ve liman alanları.

• Turizm: Deniz turizmi ve rekreasyonel faaliyetler için uygun bölgeler.

• Doğal Koruma: Deniz ekosistemlerinin korunması ve biyolojik çeşitliliğin sürdürülebilirliği için ayrılan alanlar.

• Bilimsel Araştırma: Deniz bilimleri ve araştırma faaliyetleri için belirlenen bölgeler.

Türkiye’nin DMP çalışması, “Mavi Vatan”ın toplum ve ilgili sektörlerde daha iyi anlaşılmasına, aynı zamanda çevre denizlerdeki faaliyetlerin çevresel etkenleri de dikkate alarak daha organize şekilde düzenlenmesine hizmet etmeyi amaçlamaktadır.

Türkiye Deniz Mekansal Planlama Haritası

(Yüksek çözünürlük için haritanın üzerine tıklayın)

Yunanistan’ın Deniz Mekansal Planlama Haritası

Yunanistan tarafından yayımlanan bu harita, ülkenin deniz mekânsal planlama stratejisinin bir parçası olarak hazırlanmıştır. Haritada “Χωρικές Ενότητες (Mekânsal Deniz Alanları)” başlığı altında Ege ve Akdeniz’e yayılan 4 farklı bölgeye ayrılmış deniz alanları yer almakta. Harita, özellikle Doğu Akdeniz’deki tartışmalı bölgeleri -başta Meis Adası (Kastellorizo) çevresi ve Girit’in güneyi olmak üzere- kapsamına alarak dikkat çekiyor.

• Χ.Ε.1 (Alan 1): Kuzey Ege’yi kapsıyor. Midilli, Sakız ve Semadirek gibi adalar çevresi bu bölgeye dâhil.

• Χ.Ε.2 (Alan 2): Rodos’un doğusu ve Meis Adası çevresini içeriyor. Türkiye ile MEB (Münhasır Ekonomik Bölge) anlaşmazlığının merkezindeki alan burası.

• Χ.Ε.3 (Alan 3): Girit’in güneyi ve doğusunu kapsıyor. Girit’in altındaki hidrokarbon arama sahaları ile örtüşüyor.

• Χ.Ε.4 (Alan 4): Batı Yunanistan kıyılarını ve İyon Denizi’ni içeriyor. Bu alan daha önce İtalya ile yapılan sınırlandırma anlaşmasına dayandırılıyor.

Haritadaki Çizim Açıklamaları (Yunan Metnine Göre):

• Kırmızı kesikli çizgiler: Türkiye ile anlaşmazlık içinde olan bölgelerdeki Yunan tezlerini temsil eden sınırlar.

• Mavi çizgili taramalar: Yunanistan’ın 2020’de Mısır ile imzaladığı MEB anlaşması doğrultusunda oluşturulan bölge.

• Gri konturlar: Ege’deki adaların karasularını temsil ediyor; bu durum Türkiye’nin itirazına konu olan 12 mil tartışması ile yakından ilişkili.

Bu harita, Yunanistan’ın deniz yetki alanlarını genişletme ve uluslararası hukuki zemin oluşturma çabası olarak okunabilir. Tamamen Yunan tezlerinin eseri diyebiliriz.