Çin’in Suriye ve Ortadoğu Politikası

Çin tarihinde ilk kez terörle mücadele yasasısını kabul etti. Bu karar sonrası Çin Suriye’ye asker gönderir mi sorusunun cevabı aranır oldu. Çünkü bu yasanın kabul edilmesi Çin’in yurt dışına asker gönderilmesinin önünü açması anlamına da geliyor.

Çin bu yasayı Sincan Uygur Özerk Bölgesi yani Doğu Türkistan’daki El Kaide ile bağlantılı Doğu Türkistan İslami Hareketi gibi radikal islami gruplara karşı çıkarttı. Bu grupların Suriye ile ilişkileri ise bilindik bir gerçek. El Nusra ve IŞİD bağlantılı Uygurların Suriye’de ve Irak’ta kendilerine ait üs ve eğitim kampları olması ise Çin açısından bir tehdit oluşturuyor. Daha öncede medyaya düşen haberlerden de gördüğümüz kadarıyla, buradaki silahlı gruplardaki militanlar Suriye’ye savaşmaya gidiyor ve bu militanlardan bazıları da saldırı düzenlemek için geri Çin’e dönüyor.

Çin cephesindeki bu gelişmeler sonrasında uzmanlar ‘Çin Suriye’ye asker gönderir mi?’ sorusunun cevabını sorgular oldu. Ama genel kanı ‘Çin asker göndermeyecek’ yönünde. Daha öncede Çin’in bölgeye deniz filosu gönderdiğine dair haberler çıkmıştı ve bu haberler daha sonra Çin tarafından yalanlanmıştı. Konuya hakim bazı uzmanlar Çin’in yurtdışındaki terör hedeflerini yok etme isteğinin, ‘Doğu Türkistan İslami Hareketi’nin Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ni Çin’den ayırmakla tehdit etmesi ve burada İslami bir devlet kurmak istemesinden’ kaynaklandığını düşünüyor.

Aslında Çin’in bölgeye fiili müdahalesini engelleyen bazı nedenler var. Bunun başında Pekin Yönetiminin Türkiye ve Suudi Arabistan gibi Esad’ın gitmesini isteyen bölgesel güçlerle iyi ilişkileri bozma niyetinin olmayışı yatıyor.

Çin dış politikasının temelinde her ülkeye eşit mesafede durma politikası var. Suriye konusunda da özel bir çizgi izliyor.

Çin Dış Politikasındaki 3 ilke:

• Siyasi yollarla uzlaşı
• Terörle mücadele güçlerinin ortak hareket etmesi
• İnsani yardım

Yani özetle Çin’in Suriye ve Ortadoğu’da etkin politika izlemeden önce, buradaki çıkarları etkilenecek mi onu düşünüyor. Çünkü Çin Halk Cumhuriyeti petrolünün çoğunu bölge ülkelerinden alıyor ve bölge ülkelerinde ciddi yatırımları söz konusu. Ek olarak da Çin için önemli bir proje olan Yeni İpek Yolu’nun Ortadoğu’dan geçmesi de, Çin’in bu bölgeye müdahalesini engelleyen önemli başlıklardan birisi.

Çin’in İpek Yolu Güzergahı