Karabağ’da Hangi Ülke Kimin Yanında?

Azerbaycan ve Ermenistan arasında uzun zamandır yaşanan sınır çatışmaları son günlerde şiddetlenmişti. Öyle ki Azerbaycan işgal altında bulunan Karabağ bölgesinin bir kısmını ele geçirmişti. Ardından gelen uluslararası baskı ve Azerbaycan’ın barış yanlısı politikası gereği çatışmalar durmuş ve ateşkeş imzalanmıştı.

Peki Karabağ Sorununda hangi ülke kimin yanında?

Rusya:
Bölgede ki en önemli etken Rusya. Putin Rusyasının iki tarafta da çıkarları mevcut. Rusya’nın geçmişten gelen Ermenistan desteğine rağmen İlham Aliyev ile arasında ticari bir birlikteliği bulunmakta. Rus yetkililer Karabağ’da çıkan her çatışma sonrası “çözüm diplomaside” diyor. Son olarak Rusya Başbakanı Medvedev 8 Nisan’da Ermenistan Başbakanı Abrahamyan’ı ziyaret etti.

Görüşme sonrası yine “çözüm diplomaside” açıklaması yapıldı. Ancak basına Ermenistan’a verilen doğalgazda indirime gidildiği bilgisi de verildi. Ermenistan doğalgazın metrekübünü Rusyadan 165 dolara alıyordu. Görüşme sonrası 150 dolara indirildiği öğrenildi. Güçlü bir ekonomiye sahip olmayan Ermenistan’ın ise buradan gelecek parayı savunma bütçesine aktarması bekleniyor. Azerbaycan’ın son yıllarda savunma bütçesini yükseltmesi ve askeri alanda gelişme göstermesi Ermenistan’ı buna zorluyor. Ermenistan’a bir yandan silah yardımı, bir yandan da doğalgaz indirimi yapan Rusya, aynı anda Azerbaycan’a silah satıyor. İşin aslı Karabağda ki ateş çok fazla büyümediği takdirde Moskova’nın işine geliyor.

İran:
Milletvekili İbrahim Ağa Muhammedi İran’ın “tarafsız” olduğunu açıkladı. Ancak İran’da 25 ile 35 milyon arasında Güney Azerbaycan Türkü var. Etnik çeşitliliğe sahip bir ülke olan İran nüfus sayımlarında kişilerin etnik kimliğini belirtmesine izin vermiyor. İran’ın korkusu Azerbaycan tarafından Karabağ’da alınacak olan milliyetçi bir zaferin kendi topraklarına sıçraması.

Türkiye:
Türkiye’nin Rus savaş uçağını düşürmesiyle birlikte Türkiye-Rusya ilişkileri son derece gerilmişti. Buna ek olarak, Türkiye son yıllarda geliştirmiş olduğu araç ve obüsleri Azerbaycan’a satmaya başlamıştı. Bu sayede Azerbaycan savunma ihtiyacının bir kısmını dost ülke Türkiye’den gidermiş oldu. Ayrıca İki ülke beraber yaptığı tatbikatlarla çevre ülkelere gözdağı vermeye devam ediyor. Tarihten de gelen kardeşlik duygularıyla birlikte Türkiye Karabağ sorununda Azerbaycan’ın yanında oldu.

Avrupa Birliği:
Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan 6 Nisan’da Berlin’e giderek Almanya Şansölyesi Merkel’i ziyaret etti. Ancak Sarkisyan Merkel’den beklediği açıklamayı alamadı. Bunun en önemli nedeni ise Avrupa Birliği ile Türkiye arasında ki mülteciler konusunda ki çözüm antlaşması. Merkel bu süreci önemsediği ve riske atmak istemediği için uluslararası alanda açıktan Ermenistan’ı desteklemekten kaçındı.

Diğer Ülkeler:
Pakistan ve Türkmenistan’da çatışmaların başlamasıyla birlikte Azerbaycan’a desteğe hazır olduklarını açıkladılar. İlginç olan Azerbaycan’a desteğini açıklayan bir diğer ülkenin Belarus olmasıydı. Belarus Rusya’nın yakın dostu. Ancak son yıllarda Rusya’nın Belarus üstünde daha fazla söz hakkı istemesi ve Belarus’u her konuda kendisiyle beraber hareket etmesini beklemesi Belarus lideri Lukaşenko’nun Azerbaycan’ı destekleyen bir açıklama yapmasına neden oldu. Bunda Azerbaycan lideri Aliyev’in Belarus’a verdiği 200 milyon dolar borç ve Belarus’un bu parayla Gazprom’a olan doğalgaz borcunu ödemesinin de payı büyük.

Tolga Batıbeki

StratejikOrtak.com MİSAFİR YAZAR