İklim krizi küresel ısınmayı açıklayan bir terim olarak öne çıkıyor. Geldiğimiz noktada yaşananlara iklim değişikliği diyemeyecek kadar fazla ilerledik. Durum bir değişiklikten çıktı ve tam anlamıyla bir krize döndü. İklim değişikliği dendiğinde kulağa önlem alınması gereken bir şey gibi gelmediği için durumun aciliyetini bildirmek adına küresel ısınma kaynaklı değişikliklere ve felaketlerin sebebine iklim krizi demek daha uygun olacaktır.
“Karbon dioksit yoğunluğuna ilişkin bu rakamı incelediğimizde dünyanın kıyamet saatine en yakın zaman diliminde olduğumuzu söyleyebiliriz. Gece yarısı 12’ye doğru hızla ilerliyoruz.”
John Sauven (Greenpeace İngiltere Yöneticisi)
İklim krizinin temel nedeni küresel ısınma ve etkileridir. Küresel ısınma ise dünyadaki karbondioksit oranının sera gazları ile artmasının yerin ve suların ısısını arttırmasıdır. Küresel ısınmanın asıl sebebi ise fosil yakıt tüketiminden kaynaklanan CO2 emisyonu ve diğer sera gazlarından salınan CO2’dir. Sonuç olarak yeryüzündeki sıcaklık artışı iklim krizini tetiklemektedir.
Dünya sıcaklık ortalaması şimdiye kadar geri dönülemeyecek şekilde 1ºC artış göstermiş durumda. Yalnızca bu 1 derecelik artış dünyadaki çoğu kasırgaların, orman yangınlarının, aşırı yağışların, sel felaketlerinin ve sıcak hava dalgalarının sebebini oluşturuyor.
Bugün karbon emisyonunu durdursak bile halihazırda atmosferde bulunan karbon emisyonu sebebiyle 2030’a kadar sıcaklık kötümser tahminlere göre 1,5 derece artacak. Bu da 10 yıl içerisinde dünyadaki afetlerin artması anlamına geliyor.
2015 yılında kabul edilen 2016 yılında devreye giren Paris İklim Anlaşması‘nda ülkeler karbon salınımlarını azaltacakları yolunda sözler vermiş ve bununla ilgili anlaşmalar imzalamıştır. Paris Anlaşması’ndan sonra bir yıl içerisinde yürürlüğe giren ilk küresel anlaşmadır. Ve bu dahi durumun aciliyetini kavramamız adına önemli bir durum. Paris anlaşmasına göre gelişmiş ülkeler mutlak emisyon azaltma hedeflerini sürdürecek, gelişmekte olan ülkeler ise emisyon azaltım hedeflerini yükseltecektir.
Paris İklim anlaşmasına tam bir uyum olması halinde iklim kriziyle gerçek bir mücadeleden bahsedilebilir belki. Fakat Türkiye’nin de bulunduğu bazı ülkeler anlaşmayı imzalamalarına rağmen daha anlaşmayı meclislerinden geçirmediler bile.
Küresel karbon salınımının 1/3‘ünden fazlası 20 adet petrol şirketinin elinde. Karbon salınımı derhal azaltılmalı. Fakat küçük bir grup zengin insanın maddi beklentileri nedeniyle yakın gelecekte bir çok insan zarar görecek.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı’nın 26 Kasım 2019’da yayınladığı Emisyon Açığı raporuna göre fosil yakıt endüstrisi derhal durdurulmalı. Dünya 3.2 derecelik bir sıcaklık artışına gidiyor ve bu sıcaklık artışının gerçekleşmesi şu andaki doğal düzenin büyük bir seviyede bozulması anlamına geliyor.
Birleşmiş Milletlere bağlı Dünya Meteoroloji Örgütü’nün 25 Kasım 2019’da yayınladığı rapora göre Paris Anlaşması’ndan beri iklimi ısıtan sera gazları yavaşlama dahi olmadan artıyor, sera gazı seviyesi rekor üstüne rekor kırıyor.
Birleşmiş Milletler Çevre programının 20 Kasım 2019 tarihinde yayınladığı Üretim Açığı Raporuna göre 2030 yılında dünyada şimdiye göre %50 daha fazla fosil yakıt üretilecek. Yani insanoğlu daha fazla kazanmak için kendi kuyusunu kazacak. Paris Anlaşması’ndaki sıcaklık artış hedefi 1,5 derece. Fakat eğer bu gerçekleşirse bu hedefe ulaşılması imkansız.
İklim krizini ele alan uluslararası bir çevre kuruluşu olan 350.org’un yöneticisi May Boeve:
“Bu artık bir uyarı değil, şu anda iklim yıkımının gündelik hayatımıza etkilerini görüyoruz. Kongo’da, Kaliforniya’da ve Avustralya’da muazzam yangınlar devam etmekte. Avrupa’da seller olmakta.”
Bu 3 rapor defalarca kontrol edilmiş durumda. Durum çok ciddi. Yenilenebilir enerjide ucuzlama varken toplu bir geçiş yapılmalı.
Unutmayın bugün ülkenize iklim krizinin görünürde zarar vermemiş olması yarın zarar vermeyeceği anlamına gelmez.
Bahri Hikmet Yahya Başdaş
Stratejik Ortak Misafir Yazar
Kaynakça
https://www.unenvironment.org/resources/report/production-gap-report-2019
https://www.science.org.au/learning/general-audience/science-climate-change/1-what-is-climate-change
http://ekolojist.net/iklim-krizi-nedir/
http://www.mfa.gov.tr/paris-anlasmasi.tr.mfa
https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-40128876
http://bianet.org/bianet/iklim-krizi/216315-bm-den-iklim-krizi-raporu-hemen-simdi-harekete-gecmeliyiz
https://en.wikipedia.org/wiki/Climate_crisis
E-BÜLTENE ABONE OLUN
Stratejik Ortak yazarlarının makalesi ve haritalar ücretsiz e-postanıza gelsin.
Abone oldunuz, teşekkürler.
Bir şeyler yanlış oldu. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.
Kulak dolgunluğu kazandığımız ezber cümleleleri tekrarlamak yerine konunun anlam ve önemini yüzümüze tokat gibi çarpan cümleler kurarken bir yandan da derinlemesine bir bakış atmışsınız, umarım sonraki yazılarınızda da aynı performansı sergilersiniz
Hoş ve bilgilendirici bir yazı olmuş, iklim değişikliği konusunda kulak doygunluğu olup yetkin bilgiye sahip olmayan kişiler için içerik bakımından zengin bir özet olmuş.
Dünya yok oluyor geleceğimiz elimizden kayıp gidiyor. Gerçekten somut bir adım atılmazsa sonumuz kötü olucak
Çok üzücü ama doğru…