Baas Partisi’nden İdama: Saddam Hüseyin

28 Nisan 1937’de Irak’ın Tikrit şehrine yakın El Avja köyünde dünyaya geldi. Ailesi Irak’ta El Hatap aşiretine mensup ve doğduktan kısa bir süre sonra dayısı Hayrallah’ın yanına gönderildi.

1956 yılında dayısı Hayrallah askeri akademiye girmesi için ısrar etse de o sınavlarda başarısız oldu ve 1957 senesinde Baas Partisi’ne girdi. 1959’da Başbakan Abdülkerim Kasım’a yönelik bir suikast timine katıldı. Bu suikast başarısızlık ile sonuçlandı. Başarısız suikast girişiminden sonra önce Suriye’ye ardından da Mısır’a kaçtı. Burada bulunduğu zaman içerisinde hukuk eğitimi aldı ve 1963’te Bağdat’a geri dönerek bir evlilik yaptı. Yine aynı sene Mareşal Abdüsselam Arif, Baasçılara bir darbe düzenledi ve bu esnada tutuklanarak hapse gönderildi. 1967 senesinden hapisten kaçtı ve Baas Partisi’ni iktidara taşıyan 1968 darbesinde anahtar rol oynadı. Irak Hükûmeti Saddam Hüseyin’den önce 1972 senesinde Irak Petrol Şirketi’ni millileştirerek ekonomiye büyük gelir kaynağı sağladı.

16 Temmuz 1979’da iktidarı ele geçiren Saddam Hüseyin, aslında bundan önce, de facto olarak ülke yönetiminde söz sahibiydi. Kuzeni olan Cumhurbaşkanı Ahmed Hasan El Bekir’in rahatsızlığı nedeniyle istifa etmesiyle ona en yakın isim olarak ülke yönetiminin başına geçti. Baas Partisi’ni yıkabileceğine inandığı kişilere karşı doğrudan kendine bağlı güvenlik güçleri kurdu. Saddam Hüseyin Devlet Başkanlığı yanında Devrim Komuta Konseyi Başkanlığı, Başbakanlık ve Baas Partisi Genel Sekreterliği görevlerini de yürüttü.

Saddam Hüseyin’in yönetime geldiği 1979 senesinde gerçekleşen İran İslam Devrimi’nin, Irak’taki Şiileri etkilemesi üzerine Saddam Hüseyin, Huzistan’daki Araplara özerklik verilmesini istedi. Bu talebi kabul görmeyince Cezayir Antlaşması’nı iptal ederek İran Havaalanı’nı bombaladı ve 9 yıl sürecek bir savaşı fitilini çaktı. Bu savaş sürerken 16 Mart 1988’de Irak yönetimi, Halepçe’de kimyasal silahlar kullandı ve 5 bin Iraklı Kürt vatandaşını kadın, çocuk ve genç demeden öldürdü. İki tarafın da birbirine üstünlük sağlayamaması üzerine bu olaydan birkaç ay sonra Birleşmiş Milletler (BM) denetiminde ateşkes imzalandı.

2 Ağustos 1990’da sürpriz bir şekilde Kuveyt’i işgal etti ve 8 Ağustos’ta da ilhak ettiğini duyurdu. Bunun üzerine 1991 senesine koalisyon güçleri öncülüğünde “Çöl Fırtınası Operasyonu” ile Körfez Savaşı başladı ve Irak, Kuveyt’ten çıkarıldı.

1994 yılında Saddam Hüseyin Başbakan oldu ve Irak Ulusal Meclisi, Kuveyt’i tanıdı. 1998 senesinde Irak’taki kimyasal silahları yok etmek amacıyla ABD ve İngiltere “Çöl Tilkisi Operasyonu” ile hava bombardımanına başladı.

11 Eylül 2001’de İkiz Kuleler saldırısından sonra Saddam Hüseyin tekrar hedef haline geldi. Bunun üzerine ABD Başkanı George W. Bush, bir açıklamasında Irak, İran ve Kuzey Kore’yi şer ekseni ilan ederek mevcut hükûmetlerin devrilmesi için harekete geçeceklerini belirtti. Bu arada Saddam Hüseyin, 2002 yılında İsrail’in Filistin’e girmesi üzerine petrol ihracatını durdurdu fakat bu hareketi başka Arap ülkelerinden destek görmeyince kısa süre sonra petrol ihracatına tekrar başladı.

Ardından 20 Mart 2003’te Irak’a girilmesinin ardından 3 hafta içinde Saddam Hüseyin ve hükûmeti düşürüldü. Bir süre kaçan ve en son doğduğu şehir olan Tikrit’te bir çiftlikte yakalanan Saddam Hüseyin, sorgu ve mahkemesinin ardından Kurban Bayramı’nın ilk günü 30 Aralık 2006’da asılarak idam edildi.