Eski Los Angeles Başkonsolusu ve Dış Politika Analisti Gülru Gezer, Türkiye ile Ermenistan arasında devam eden normalleşme sürecinin detaylarını, Türkiye-Libya hidrokarbon anlaşmasının sahaya yansımalarını ve Rusya-Ukrayna savaşının Avrupa’ya ekonomik etkilerini Stratejik Ortak‘tan Caner Çiftçi‘ye değerlendirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan arasında ilk temas, Prag’da gerçekleştirilen Avrupa Siyasi Topluluğu Toplantısı aralarında resmi düzeydeki ikili görüşmede sağlandı.
İki ülke arasında ilişkilerin normalleşme süreci devam ediyor.
Gülru Gezer, Türkiye ile Ermenistan arasında devam eden normalleşme sürecinin, “Ermenistan-Azerbaycan ilişkilerinin gidişatına bağlı olacağını” söyledi.
“GÜVEN ARTIRICI TEDBİRLERİN ALINMASI MÜMKÜN”
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın içeride ve diaspora üzerinden baskı görmesine rağmen “barıştan yana tutum sergilediğini” savunan Gezer, Ermenistan ekonomisinin süratli bir şekilde toparlanması için Erivan yönetiminin sınırların açılmasını talep ettiğini hatırlattı.
Gezer, “Türkiye ile normalizasyon için bundan sonraki süreçte bugüne kadar alınan kararlar gibi bazı güven artırıcı tedbirlerin alınması mümkündür. Benzer bir süreç 2007’de başlamış ve “Türkiye ile Ermenistan Arasında Diplomatik İlişkilerin Kurulmasına Dair Protokol” ile “Türkiye ve Ermenistan Arasında İlişkilerin Geliştirilmesine Dair Protokol”ünün imzalanmasına imkan sağlamıştır” dedi.
Gezer konuşmasını şu şekilde sürdürdü:
“O dönemin koşulları ile Karabağ Zaferi sonrası bölgenin koşulları aynı değildir, ancak o dönem oluşturulan zemin üzerinden hareket ederek belirli bir takvim içerisinde ilişkilerin tam normalleşmesini sağlamak da eskisine nazaran daha mümkün gözükmektedir.”
Normalleşme sürecinin çeşitli sınamalarla dolu zor bir süreç olacağına dikkat çeken Gezer, “Her iki toplum nezdinde büyük beklentiler yaratmadan sağlam adımlarla ilerlemek doğru olacaktır. Türkiye, barışın tesisi yönünde geçmişte olduğu gibi bugün de aynı kararlılığı göstermektedir” diye konuştu.
“KAZAN-KAZAN TEMELİNDE BİR ANLAŞMA”
Gülru Gezer, geçtiğimiz günlerde Türkiye ile Libya arasında imzalanan hidrokarbon anlaşmasına işaret ederek, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki haklarını korumak için çeşitli diplomatik hamlelerin bir sonucu olduğunu dile getirdi.
Yapılan anlaşmanın kazan-kazan temelinde uygulanacağını savunan Gezer, “Ukrayna’daki savaş nedeniyle ortaya çıkan enerji krizi tüm ülkeleri enerji tedarikinde kaynak çeşitliliğine itmiştir. Türkiye de buna bir istisna değildir” ifadelerini kullandı.
Gezer, Libya’nın anlaşmaya ilişkin tutumunu değerlendirerek, “Libya’nın kendi iç dinamikleri ile üçüncü ülkelerden gelecek baskılar karşısında mutabakatı uygulaması yönünde göstereceği kararlılık belirleyici olacaktır” dedi.
“AVRUPA’YI ÇOK ZOR BİR KIŞ BEKLİYOR”
Gülru Gezer, Rusya-Ukrayna savaşının enerji piyasasına etkilerine değinerek, “Avrupa’yı çok zor bir kış beklediğini” söyledi.
Gezer, Avrupa’nın, Rusya’nın Kırım’ı ilhak ettiği 2014’ten bu yana Moskova’ya olan enerji bağımlığını azaltma yoluna gitmediğini hatırlatarak, “Dolayısıyla, Ukrayna krizinin başında Avrupa hala enerji tedarikinin 3/2’sini Rusya’dan sağlıyordu. AB aldığı çeşitli yaptırım kararlarıyla Rusya’dan enerji tedarikini büyük ölçüde kesti. Rusya da bazı karşı hamlelerde bulundu. Avrupa tüm bu adımları kısa sürede Rus gazını ve petrolünü ikame edemeyeceğini bilerek yaptı” dedi.
AB ülkelerinin çeşitli tedbirler aldığını ve diğer ülkelerle yeni enerji anlaşmaları imzalamaya yöneldiklerini aktaran Gezer, atılan tüm bu adımların “kısa vadede Avrupa’nın karşı karşıya kaldığı enerji krizini çözmesinin mümkün kılmayacağını” söyledi.
Gezer, savaşın başından bu yana doğal gaz fiyatları rekor seviyelere ulaştığını kaydederek, “Bunun neticesinde, Birleşik Krallık Merkez Bankası ve Avrupa Merkez Bankası faiz artırımına gitti. Resesyon beklentisi sürüyor. Birçok ülkede halk sokaklara dökülerek protesto gösterilerinde bulundu. Önümüzdeki haftalarda kış soğuğu başlayınca bu gösterilerin devamının gelmesi muhtemeldir” diye konuştu.
Gezer, enerji konusunun “AB ayrıca ABD-AB ilişkileri açısından ciddi bir sınama olarak ortaya çıktığını” sözlerine ekledi.
E-BÜLTENE ABONE OLUN
Stratejik Ortak yazarlarının makalesi ve haritalar ücretsiz e-postanıza gelsin.
Abone oldunuz, teşekkürler.
Bir şeyler yanlış oldu. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.
