Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Rusya’nın Politikası

Soğuk Savaş dönemindeki iki kutuplu dünyada Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) yani şuan ki Rusya bir kutbu, ABD liderliğinde Avrupa ülkeleri ise NATO ile diğer kutbu ifade ediyordu. SSCB’nin dağılmasıyla NATO’ya karşı kurulan SSCB liderliğindeki Varşova Paktı da dağıldı. SSCB dağıldıktan sonra Rusya dahil 15 yeni ülke bağımsızlığını ilan etti. Rusya ise bölge ve dünya siyasetindeki konumunu koruyabilmek için bu bağımsızlığını kazanan ülkeleri bir çatı altında toplamak istedi. Bu ülkeler de Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) çatısında toplanılmak istendi ve 15 ülkeden 12’si bu topluluğa katıldı.

Bu ülkeler: Azerbaycan, Belarus, Ermenistan, Moldova, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Gürcistan, Türkmenistan, Özbekistan, Rusya ve Ukrayna’dır. Bu topluluktan Türkmenistan 2005 yılında çıktı. Gürcistan ise 2008 Osetya Savaşı sonrasında, Ukrayna ise 2014’de Rusya’nın Kırım’ı ilhakı sonrasında topluluktan ayrıldı. Topluluk şuan 9 ülkeden oluşmaktadır ve dünyadaki toplam doğal kaynakların %25’ine sahiptir.

Ukrayna ve Gürcistan Batı odaklı politikalar izlemeye başlar başlamaz Rusya’nın bu ülkelere müdahalesi olmuştur. 2008’de daha önce de belirttiğim gibi Osetya Savaşı ile Rusya Gürcistan’a müdahil olmuş ve sonrasında Abhazya ve Osetya’nın bağımsızlıklarını tanımıştır. 2014’de ise sessizce Ukrayna’ya bağlı Kırım Rusya tarafından ilhak edilmiştir. Şuan ise Rusya Ortadoğu’da ki müttefiki Suriye’ye müdahale de bulunmuştur ve ABD’ye kendi varlığını hissettirmiştir. ABD ne kadar dünyanın neredeyse her ülkesinde kendini gösterse de, Rusya 2008’den 2015’e kadar dünyadan hiçbir tepki almadan kendi çıkarlarını korumasını bilmiştir. ABD ve Batı Ukrayna krizi sonrasında Rusya’ya ambargolar uygulamış ama Rusya yörüngesini hızlıca bir manevrayla Batıdan Doğu’ya çevirmiş ve Çin ile 500 milyar dolarlık enerji anlaşması imzalamıştır. Aynı şekilde İran ile çok büyük rakamlarda silah satışı yapmıştır. BRICS ülkeleriyle birlikte ekonomik anlaşmalarla Batı’ya alternatifler aramıştır ve bu alternatiflere çoğu zamanda ulaşmıştır.

Rusya 11 Kasım 2015 tarihi itibariyle de Ermenistan ile ortak hava savunma sistemi kurmak için çalışmalara başladı. Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) Savunma Bakanları Konseyi’ne göre, Doğu Avrupa, Kafkaslar ve Orta Asya’da ortak savunma sistemleri kurulması, BDT’nin ana hedefleri arasında yer alıyor.

Özetle Putin’li Rusya, Soğuk Savaş sonrasındaki ABD’nin tek kutuplu dünyasının kurallarını sessiz ve etkili bir şekilde değiştiriyor. Soğuk Savaş döneminde kutup liderliğinin zorluğunu anlayan Putin’in kutup anlayışı ise şöyle;

Putin çok kutuplu bir dünya istiyor. Kutuplar içerisinde ise tek lider değil, çok lideri öngörüyor. Yani şuan Putin’e göre Rusya, dünyadaki ‘Çin, Hindistan ve Rusya’ kutbunda kendine yer ediniyor.