Öncelikle çalışmama ilgi gösterip katılım sağlayan tüm okuyucularımıza gönülden teşekkür ediyorum. Test yazımda da söylediğim gibi bu çalışmayı yapmaktaki amacım siz değerli okuyucuları istihbarat alanında araştırmaya sevk etmekti. Her sorunun bir amacı, bir mesajı vardı. Bu mesajlarla alakalı uzun ve sıkıcı yazılar yazmaktan ziyade bunları sizlerin araştırmasının daha faydalı olacağını düşündüm. Aldığım geri dönüşe bakılacak olursa da amacıma ulaşmış görünüyorum ve bu beni ziyadesiyle memnun etti.
Cevapları görmeden önce testi çözmeyenler için 15 Soruluk İstihbarat Testi
Şimdi soruların cevaplarını ve kitap kazanan arkadaşlarımızı açıklayalım…
Cevap 1)
Soru Türklerin ilk istihbarat teşkilatı olan “Börü Budun”(Ulus’un Kurtları) ile alakalıydı. Bu soruyu sormaktaki amacım ise sizleri Murat Bardakçı’nın Börü Budun’la alakalı yazısını okumaya yönlendirmekti ve gelen mesaj ve maillerde birçok insanın internette bu yazıyı bulup okuduğunu gördüm.
Murat Bardakçı yazısında Börü Budun’un bir palavra olduğundan bahseder ve kanaatimce bu konuda da haklı. Şöyle ki; aslında ben Börü Budun’un var olduğuna inanıyorum. Ama esas mesele Börü Budun’un var olup olmadığı değil ne olduğudur. 680’li yıllarda kurulduğu iddia edilen bu teşkilatın o dönemdeki Çin’in istihbarat faaliyetleri incelendiğinde Çin’e karşı kurulmuş normal bir istihbarat teşkilatı olduğu kanaati kuvvetlenmektedir.
Ancak bazı kesimler bu teşkilatı günümüzde hala varlığını devam ettiren, devlet yıkılmaya yüz tuttuğunda ortaya çıkan Türklerin derin teşkilatı ve bir yönüyle de derin kültürü olarak görürler. Yani bir nevi Kurtlar Vadisi dizisindeki “Aksaçlılar” olarak tahayyül ederler. Murat Bardakçı da bu meseleden “palavra” olarak bahseder ve dediğim gibi bence haklıdır da. Kısacası cevabımız C seçeneği “S.680’li yıllar” olacaktı.
Cevap 2)
Okullarda hepimize Nizamülmülk-Siyasetname diye ezberletirler ancak ne anlattığından bahsetmezler. Nizamülmülk gibi bir insanı onaylamak benim haddime bile değil ama istihbarat felsefesi anlamında bir efsanedir o. İstihbarat yapmanın devlet başkanı için “farz” olduğunu söyleyecek kadar önem verir istihbarata. Ayrıca devlet namına istihbarat yapmakla vazifeli insanları sayarken şu kişiler de vazifelidir der; SIRADAN İNSANLAR…
Alp Arslan ise istihbaratın dostlara olan güveni sarsabileceği gerekçesiyle tehlikeli bir faaliyet olduğundan bahseder. İşte bu noktada Alp Arslan’ı bile eleştirmiştir Nizamülmülk. Sonuç olarak doğru cevap D seçeneği yani “Siyasetname-Nizamülmülk” olacaktı.
Cevap 3)
Kurtuluş mücadelesi yıllarında Anadolu’ya subay kaçıran Karakol Cemiyeti’nin en önemli mensuplarından biri de “İsa” kod adlı Galatalı Şevket’tir. Anadolu’ya geçecek subaylar belirlendikten sonra onlara öğretilen şifre ile birlikte Özbekler Tekkesine giderler ve buradan da mücadele için Anadolu’ya geçerlerdi. Özbekler Tekkesi Anadolu’ya geçişe yardımcı olurdu. Anadolu’ya geçecek subaylar Özbekler tekkesinin kapısını çalar ve Galatalı Şevket’i kastederek kapıyı açan kişiye “Beni İsa gönderdi” şifresini söylerdi. Yıllarca “İsa” kelimesinin manası anlaşılamamıştır ancak “İsa”, Galatalı Şevket’in teşkilattaki kod adıdır. Sonuç olarak doğru cevap D seçeneği yani “Özbekler Tekkesi- Beni İsa gönderdi” olacaktı.
Cevap 4)
Cengiz Han tarihte istihbaratı en etkin kullanan hükümdarlardandır. Hattı bazıları psikolojik savaşı onun icat ettiği dahi söyler. Cengiz Han psikolojik savaşın gücünü fark ettikten sonra sırf bu tarz operasyonlar için özel ajanlar yetiştirerek araziye yollarmış. Yani doğru cevap B seçeneği “Cengiz Han” olacaktı.
Cevap 5)
Jerry KİNG Amerikan istihbarat tarihinde oldukça önemli bir şahsiyettir. Zira kendisi 1981 yılında yalnızca 50 kişi ile ABD’nin ilk “askeri insan istihbaratı teşkilatı” olan ve adı çok fazla bilinmemesine rağmen sahada çok aktif olan İNTELLİGENCE SUPPORT ACTİVİTY adlı oluşumu kurmuştur. İlerleyen yıllarda Donald Rumsfeld, Pentagon’un dünyada daha da etkin bir güç haline gelmesi için CIA tipi yapılanmalara gitmesi gerektiğini düşünerek bu teşkilatın faaliyetlerinin artırılmasının da önünü açmıştır. ISA, Grey Fox kod adıyla yürütülen operasyon çerçevesinde Pakistan istihbaratı ISI ile ortak çalışmaya başlamıştır.(Yakında yayınlanacak olan Pakistan istihbaratı ile alakalı yazımdan bir bölüm). Sonuç olarak doğru cevap B seçeneği yani “İntelligence Support Activity- Pakistan” olacaktı.
Cevap 6)
Mehmet Fuat Doğu her ne kadar asker kökenli bir müsteşar olsa da teşkilatın sivilleştirilmesi gerektiğini düşünen bir isimdi. Bu düşünce ile teşkilatın personel politikasında değişiklikler yapmıştır. Tevatürlere göre Geçmişte MİT’in, Ankara SBF ve Hukuk Fakültelerinin bazı öğrencilerine kimden geldiği belli olmayan mektuplar yolladığı ve işe ihtiyacı olanların “PK:507” ye mektupla başvurmalarını istediği iddia edilmiştir. Bu dönemin MİT Personel Daire Başkanı ise Erkan Ersil’dir. Yani doğru cevap D seçeneği “Erkan Ersil” olacaktı.
Cevap 7)
Eski yazılarımdan birinde istihbarat teşkilatlarının iç-dış istihbarat olarak farklı örgütlenmelere gitmeleri gerektiğinden ve bunun öneminden bahsetmiştim. Bu soruyu sormaktaki amacım ise siz değerli okuyucuları dünya istihbarat sistemlerini araştırmaya sevk etmekti. Bu sorunun doğru cevabı ise D seçeneği yani “Güney Kore” olacaktı.
Cevap 8)
ABD’de 17 istihbarat örgütünün çatısında yer alan Ulusal İstihbarat Direktörlüğü Ofisi’nin analitik kolu olarak faaliyet gösteren Ulusal İstihbarat Konseyi tarafından, ilk olarak 1996-97 döneminde hazırlanan ve her Başkanlık seçiminden sonra güncellenerek, yeni ABD Yönetimi’ne uzun dönemli stratejik planlamada yardımcı olmayı amaçlayan “Küresel Eğilimler” raporu yayınlanır. Bu soruyu sormaktaki amacım da sizleri bu raporu okumaya sevk etmekti. Raporda çok ilginç tespitler vardır. Bunlardan biri de ABD istihbarat mekanizmaları tarafından 2030’lu yıllarda “Asya” kıtasında yaşanması muhtemel gelişmelerin küresel düzene tehdit olacağı öngörüsüdür. Sizlerden gelen cevapların büyük çoğunluğunda “Türkiye yakın coğrafyası” vardı. Bu şıkkı tuzak şık olarak uydurmuştum. Zira Türkiye yakın coğrafyası sadece Ortadoğu’dan ibaret değildir. Bu sebeple bu şık tam manasıyla doğru cevabı karşılamamaktadır. Yani doğru cevap D seçeneği olan “Asya Kıtası” olacaktı.
Cevap 9)
Orhun Yazıtlarında Göktürklerin diğer Türk kavimlerinden olan Türgişler, Kırgızlar ve diğerleri ile olan mücadelelerinde “Körüglerin”(Yani istihbarat getiren habercilerin) oynadığı rol de yer almaktadır. Bu soruyu sormaktaki amacım da “Türklerde istihbarat faaliyetleri çok eskilere dayanır” gibi bir klişe lafı sizlere söylemek yerine, sizlere bunu buldurmaktı. Sonuç olarak doğru cevap C seçeneği yani “Körüg” olacaktı.
Cevap 10)
Sovyet istihbarat teşkilatı KGB’nin 3 ana bölümünden biri olan “Pervoye Upravleniye”ye bağlı birimlerin görevini sormuştum. Sorunun amacı, istihbarat teşkilatlarının ne kadar farklı ve bize basit gelen işler için ayrı birimler oluşturduğunu göstermekti (Ulaştırma yolları ile alakalı birim gibi). NKO diye bir birim yok. Varsa da ben bilmiyorum çünkü uydurdum bu birimi. Bu sorunun doğru cevabı da E seçeneği yani “NKO: Rusya’yı nükleer tehditlere karşı korumak” olacaktı.
Cevap 11)
Hangi müsteşar iki dönem görev yapmıştır diye sormuştum. Mehmet Fuat Doğu ilk müsteşarlık görevini 27.08.1962-25.08.1964 arasında “Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti Reisi” olarak, ikinci görevini 01.03.1966-23.07.1971 arasında “Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarı” olarak yapmıştır. Yani doğru cevap B seçeneği “Mehmet Fuat Doğu” olacaktı.
Cevap 12)
CIA’ya casusluk yapan eski istihbaratçıyı sormuştum. Bu sorunun cevabı “MİT’in Efsane Operasyonları” başlıklı yazımda mevcuttu. İnternette de kolaylıkla bulunabilecek bir bilgidir. Sorunun amacı ise istihbaratta “Kontrespiyonaj” faaliyetlerinin ne kadar hayati önemde olduğunu araştırmaya sizleri sevk etmekti. Hatta bu konuyla alakalı geçmişte bir yazı dahi yazmıştım. Eski bir albay ve MİT mensubu olan Sabahattin Savaşman, 1977 yılında MİT’in 3.adamı pozisyonundadır. Bir gün Hiram Abas ve Mehmet Eymür tarafından bir CIA ajanına bilgi satarken yakalanmıştır. CIA ajanı ile takasın yapılacağı daireyi ellerinde silahlarla basan Hiram Abas ve Mehmet Eymür, dosyaları CIA ajanına teslim edemeden Savaşman’ı yakalamıştır. İddialara göre Savaşman, oğlunun okul parası karşılığında MİT’in önemli belgelerini satmak konusunda CIA ile anlaşmıştır. Daha sonra yargılanan Savaşman 17 yıl hapse mahkûm edilmiştir ancak 1984 yılında tahliye olmuştur. Yani doğru cevap C seçeneği “Sabahattin Savaşman” olacaktı.
Cevap 13)
Yörüngeye yerleşen ilk istihbarat uydusu hangisidir diye sormuştum. Sorunun amacı ise sizleri uydu istihbaratının ilk defa etkin olarak kullanıldığı Basra Körfezi Savaşını ve Avrasya bölgesinde uydu istihbaratının potansiyeli üzerine araştırmaya sevk etmekti. Umarım cevabı ararken bu konularla karşılaşmışsınızdır. Bir kopya vereyim; bu mesele hakkında bilgi alabileceğiniz en yetkin insanlar “coğrafyacılar”dır. Coğrafya sadece dağ, ova, dere öğrenilen bir alan değildir ve kanaatimce istihbarat bilimi içinde çok çok önemli bir yere sahiptir coğrafyacılar. Kısacası bu sorunun doğru cevabı A seçeneği yani “KH\11” olacaktı.
Cevap 14)
1992’de İran istihbaratı 9 ay boyunca bir mühendisi sorgulamıştır. Sorgu sonucu edinilen bilgilere göre İsviçre’de bir firma tarafından üretilen ve 120 ülkenin kullandığı kripto makinaları ile çekilen her mesajın bir kopyasının doğrudan Washington’a gittiği belirlenmiştir. Bu şirketi adı CRYPTO A.G.’dir. Bağımsız İsviçre ve NATO ile alakalı ilginç bir hikâye değil mi? Sonuç olarak doğru cevap D seçeneği yani “CRYPTO A.G.” olacaktı.
Cevap 15)
Önceki yazılarımdan birinde Churchill’in akıl dolu aldatmalarının Normandiya çıkarmasındaki rolü üzerinde durmuş, istihbaratın askeri gücü nasıl çarpan olarak etkileyen bir faktör olduğundan bahsetmiştim. Churchill’in kurduğu “London Controlling Section”, aldatmaca operasyonlar yapmak amacıyla kurulan ilk istihbarat teşkilatıdır. Yani doğru cevap C seçeneği “London Controlling Section” olacaktı.
Sayın yazar arkadaşım Sefa SOLE, bir yazısında Cevher Dudayev’in harika bir beyanatına yer vermişti. Dudayev’e Çeçenlerin kaç generali olduğu sorulduğunda Dudayev; “Her Çeçen bir generaldir, ben sadece milyon birincisiyim.” demiştir. Cevher Dudayev’in felsefesini ve Nizamülmülk’ün görüşlerini göz önüne alarak ben de “Her Türk bir istihbaratçıdır.” desem sizce abartmış olur muyum? Saygılarımla…
KİTAP KAZANAN OKUYUCULARIMIZ
- Burak GÜNDOĞDU: İstihbarat Dünyası – (Sait YILMAZ)
- Ayhan TEZEL: Milli Güvenlik Teorisi – (Ümit ÖZDAĞ)
- Harun AYDOĞDU: İstihbarat Bilimi – (Sait YILMAZ)
Kitap kazanan okuyucularımızla irtibata geçip hediyelerini en kısa zamanda yollayacağım. Kitap hediyeli istihbarat testimize katılım yoğundu ancak gelen yorumların azlığı sebebiyle bu tarzda ikinci bir çalışma yapmayı düşünmüyorum. Tekrar katılımınız için hepinize teşekkür ederim…
E-BÜLTENE ABONE OLUN
Stratejik Ortak yazarlarının makalesi ve haritalar ücretsiz e-postanıza gelsin.
Abone oldunuz, teşekkürler.
Bir şeyler yanlış oldu. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.
harika is cikariyorsun.allah yolunu açık etsin her daim.
Allah razı olsun Sayın Malkoçoğlu, teşekkür ederim.