Doğu Akdeniz ve Kıbrıs Haber Arşivi (Mart – Nisan 2019)

Stratejik Ortak olarak her ay yaptığımız arşivi bu defa iki ay ile birleştirip sizlere sunmak istedik. Kıbrıs Adası ve Doğu Akdeniz’de Mart ve Nisan 2019’da yaşanan askeri tatbikatları, zirveleri ve doğal gaz keşfi için yapılan sondaj faaliyetlerini derledik.

MART AYI HABER ARŞİVİ

İşte geçtiğimiz ay yaşanan askeri ve diplomatik gelişmeler…

1 Mart: Eski Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias, Doğu Akdeniz’de enerji alanındaki gelişmelere ilişkin, “Türkiye’nin oradaki ticari gelişmelere katılımını sağlamalıyız. Adil bir şekilde olmalı. Eğer her şeyi kendimize almaya çalışırsak büyük hayal kırıklığına uğrayabiliriz.” dedi.

2 Mart: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rize mitinginde yaptığı konuşmada, “Türkiye olarak Doğu Akdeniz’deki ve Karadeniz’deki doğal gaz ve petrol haklarımızı en iyi şekilde değerlendirmekte kararlıyız. Fatih ve Yavuz adlı gemiler bu doğrultuda atılmış önemli birer adımdır”dedi.

Güney Kıbrıs Dışişleri Bakanı Nikos Hristodoulodis, “Türkiye ile açık bir çatışma oyununa dahil olmayacağız. Bölgedeki olayların Türkiye tarafından Kıbrıs sorunununa çözüm getirebilecek gelişmeler şeklinde yorumlanacağını umuyoruz. Bu da demektir ki, Türkiye de bu gelişmelerden bölgesel iş birliği ya da AB ile iş birliği şeklinde fayda sağlayabilir. Dış politika ve enerji planlamamızı, hiçbir devlete karşı değil, olumlu bir gündem temelinde inşa ediyoruz.” dedi.

4 Mart: Rum Savunma Bakanı Aggelides, “Fransa bizim müttefikimizdir ve bu çerçevede ilişkilerimizi, askeri üs, Mari, hava üssü ve başka şekillerde, artırmak için sürekli çalışmaktayız. Bu açıkça bizim Fransa ile askeri ilişkilerimizi artırdığımızı gösteriyor” dedi.

5 Mart: Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, “KKTC, adanın etrafındaki doğal zenginliklerin de paydaşıdır, orada hak sahibidir. Herkesin buna göre davranması gerekir.” dedi.

Ana vatanı çevreleyen üç denizde 103 geminin katılımıyla eş zamanlı gerçekleştirilen “Mavi Vatan 2019 Tatbikatı”nın Doğu Akdeniz bölümünde denizaltı kurtarma safhası başladı.Genelkurmay Başkanlığı Yıllık Tatbikat Programı çerçevesinde Deniz Kuvvetleri Komutanlığınca planlanan ve Deniz Harp Merkezi Komutanlığı’nın sevk ve idaresindeki tatbikatın, Karadeniz, Ege ve Doğu Akdeniz olmak üzere aynı anda 3 denizde ilk defa icra edilen fiili bir faaliyet olduğu belirtildi.

7 Mart: Lübnan Dışişleri Bakanı Cibran Basil, İsrail gazını Güney Kıbrıs Rum Kesimi (GKRY) üzerinden Avrupa’ya taşıma konusunda ülkesinin ekonomik bölge haklarının ihlal edilmemesi uyarısında bulundu. Basil, ‘Lübnan, haklarının ve egemenliğinin ihlal edilmesine müsaade etmeyecektir’ dedi

8 Mart: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “Doğu Akdeniz’de petrol ve doğalgaz arama çalışmalarına başlayacağız. İlk defada bulamayabiliyorsunuz. İngiltere Kuzey Denizi’nde 1970’li yıllarda 150 kuyu açtı, 151’inci de buldu. Yine Norveç 35. Kuyuda buldu. Biz ilk defa kuyumuzu açıyoruz. Bulursak hamd edeceğiz. Bulamazsak da sabır edeceğiz” dedi.

20 Mart: Güney Kıbrıs, Yunanistan, İsrail arasında  6. Üçlü Zirve yapıldı. Zirveye ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da katıldı. Zirvenin ardından yapılan ortak açıklamada, Güney Kıbrıs,  Yunanistan, İsrail ve ABD’nin, bölgesel işbirliğini güçlendirme; enerji bağımsızlığı ve güvenliğini destekleme ve geniş Orta Doğu bölgesi ile Doğu Akdeniz’de dış kötü niyetli mihraklara karşı savunma üzerinde anlaştıkları belirtildi. Zirvede Girit adasından İtalya’ya kadar inşa edilmesi planlanan 2 bin kilometrelik doğalgaz boru hattı projesi de ele alındı.

21 Mart: Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Yunan mevkidaşı Katrougalos ile görüştü. Doğu Akdeniz ve Kıbrıs etrafındaki hidrokarbon rezervlerine ilişkin açıklamalarda bulunan Bakan Çavuşoğlu, “Türkiye’nin dahil edilmediği ya da dışlandığı hiçbir proje gerçekçi değildir” diyerek Türkiye’nin uluslararası hukuktan doğan hakları olduğunu, kıta sahanlığı içindeki alanlarda Türkiye’nin sismik ve sondaj yapma hakkı bulunduğunu belirtti.

Yunan Dışişleri Bakanı Katrougalos ise  Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki enerji kaynaklarıyla ilgili bazı haklara sahip olduğunu bildiklerini belirterek, “Biz de bu çerçevede Kıbrıs’ın haklarını destekliyoruz çünkü Kıbrıs, kendi Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde (MEB) var olan hidrokarbon kaynaklarından faydalanma hakkına sahiptir ancak şu da bir gerçek ki Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin de mevcut hakları var” şeklinde konuştu.

Yunan Bakan, hidrokarbon kaynaklarının her iki toplumun menfaatine olacak şekilde değerlendirilmesi konusunun da garanti altına alınmasına da soğuk bakmadıklarını ve bir fon oluşturulması yönünde bir önerileri olduğunu kaydetti.

27 Mart: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “Sadece kendimizin değil KKTC’de yaşayan soydaşlarımızın da hakkını sonuna kadar arayacağımızı ifade ettik” dedi. Bakan Dönmez Fatih Gemisi ile Akdeniz’de 3 bin metre derinlikte sondaj yaptıklarını kaydetti.

Türk Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı Deniz Kuvvetleri fırkateynleri, Doğu Akdeniz açıklarında NATO Daimi Deniz Görev Grubu-2 unsurları ile Geçiş Tatbikatı gerçekleştirdi. Tatbikata Deniz Kuvvetleri filosunun en büyüklerinden olan TCG GEDİZ ve TCG GİRESUN fırkateynleri katıldı

NİSAN AYI HABER ARŞİVİ

1  Nisan: Yunanistan’ın Mora Yarımadası’nda  Iniohos 2019 Tatbikatı başladı. Tatbikata  Amerika, İsrail, İtalya ,Güney Kıbrıs Rum Kesimi ve  Birleşik Arap Emirlikleri katılıyor. Yunan Hava Kuvvetleri tatbikatın amacının, karmaşık ve çok boyutlu tehdit ortamı karşısında gerçekçi operasyonel eğitim sağlama olduğunu ifade etti. Tatbikata İtalya’nın ve İsrail’in, F-35 ile katıldığı belirtiliyor.

4 Nisan: Avrupa Parlamentosu (AP), Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin üçüncü ülkelerle yapacağı doğal gaz anlaşmalarının birlik kurallarına tabi tutulmasını sağlayacak düzenlemeye onay verdi.

10 Nisan: Rum yönetiminin tek yanlı ilan ettiği Münhasır Ekonomik Bölge’nin (MEB) 10’uncu parselindeki Glafkos yatağında yaptığı sondajda 5-8 trilyon ayak küplük doğalgaz rezervi keşfini resmileştirdiği, teyit sondajı yapacağını da teyit ettiği, şu anda 100 milyon doların üzerindeki sondaj bütçesinin onayı için uğraştığı bildirildi.

12 Nisan: Güney Kıbrıs ve Lübnan, Akdeniz’de petrol ve doğal gaz keşif bölgeleri oluşturulması için bir anlaşma üzerinde çalıştıklarını açıkladı. İlk sondaj kuyusunun önümüzdeki yıl sınırın Kıbrıs tarafında açılması planlanıyor. Güney Kıbrıs ve Lübnan, Akdeniz’de petrol ve doğal gaz çıkarma bölgelerine yönelik bir anlaşma için çalıştıklarını duyurdu. Lübnan Dışişleri Bakanı Cibran Basil, petrol ve gaz alanında bir anlaşma için hazırlık safhasında olduklarını açıkladı.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, TBMM’nin ev sahipliğinde Antalya’daki Turizm Belek Merkezi’nde başlayan NATO Parlamenter Asamblesi 99. Rose-Roth Semineri ve Akdeniz-Orta Doğu Özel Grubu Ortak Toplantısında konuşarak “Türkiye’nin garantörlüğü Kıbrıs için ve Kıbrıslı Türkler için çok önemlidir. İkinci bir konu bugün tüm çabalarımıza rağmen tüm iyi niyetli çağrılarımıza rağmen Türk tarafından haklarını garanti altına almadan, Rum kesiminin tek taraflı hidrokarbon çalışmalarını, aktivitelerine başlatması, tam da garantör olarak Türkiye’nin garantörlüğüne her zamankinden çok daha fazla önemli olduğunu hatırlatıyor. Bir taraftan tek taraflı bazı ülkelerle faaliyet göstermeye çalışacaksın, ‘Türk tarafının hakkı var’ diyeceksin, diğer yandan bunu görmezden geleceksin. O zaman Kıbrıs Türk halkının halklarını kim savunacak? Garantör olarak ben savunacağım. Bu benim en doğal hakkımdır ve Kıbrıs Türk halkı da garantörlüğün her zamankinden daha hassas olduğunu söylüyor” dedi.

Güney Kıbrıs ve Lübnan, Doğu Akdeniz’de petrol ve doğalgaz çıkarma bölgelerine yönelik bir anlaşma için çalıştıklarını duyurdu. Lübnan Dışişleri Bakanı Cibran BBasil, “Anlaşmanın noktalarını ve ihtilaflı noktaları ele almak için ilk tarih olarak 7 Mayıs üzerinde anlaştık” dedi. Takvime ilişkin bilgi veren Basil, ikinci aşama olarak haziranda bir zirve düzenleneceğini belirtti. Basil, “Eylülde petrolün paylaşımı konusundaki anlaşmayı tamamlamaya çalışacağız. Böylelikle iki ülkenin hükümetleri anlaşma için görüşmeleri başlatabilir” dedi.

13 Nisan:  Doğu Akdeniz’de, Yunanistan, Mısır ve Güney Kıbrıs Rum yönetiminin katıldığı ‘Medusa 8’ hava-deniz tatbikatı başladı. Tatbikat 19 Nisan’a kadar devam etti.

16 Nisan:  ABD’nin Güney Kıbrıs’a uyguladığı silah ambargosunun kaldırılmasını da öngören bir tasarı sunan Demokrat Partili Senatör Bob Menendez, Güney Kıbrıs ziyaretine başladı. Ambargonun kaldırılmasının silahlanma yarışına neden olacağını savunan KKTC, “İlgili senatör ve Kıbrıs Rum liderliğinın sözleri saldırganlık içeriyor” açıklaması yaptı.

21 Nisan: Girit Denizi ve Doğu Akdeniz’de Yunanistan, ABD, İsrail ve Güney Kıbrıs kuvvetlerinin katılımıyla “Noble Dina 2019” tatbikatı başladı. Tatbikatın ilerleyen günlerinde katılımcılar bu yıl su altı savaşı senaryolarına yoğunlaşırken, denizden kurtarma, karaya çıkarma ve hava savunması gibi senaryolar da uyguladı. Tatbikatın ana hedefinin deniz ortamındaki modern zorlukları ele almaya ve 3 donanma işbirliğini arttırmaya yönelik olduğu belirtildi.

23 Nisan: Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, İsrail’le aralarında uzun zamandır sorun olan deniz sınırını belirlemeye hazır olduklarını ifade etti.

• ABD’ye ait USS Abraham Lincoln ve USS John C. Stennis uçak gemileri Akdeniz’de ortak tatbikata başladı. ABD’nin Moskova Büyükelçisi John M. Huntsman, tatbikatın Rusya’ya yönelik bir sinyal olduğu açıklamasını yaptı.

Önceki arşiv:

Doğu Akdeniz 2018 Haber Arşivi: Doğalgaz Rezervleri ve Tatbikatlar