Doğu Akdeniz 2018 Haber Arşivi: Doğalgaz Rezervleri ve Tatbikatlar

Doğu Akdeniz‘de doğal gaz rezervlerinin keşfedilmesinin ardından Kıbrıs adası ve çevresi tekrar çok stratejik bir konum haline geldi. Bu konum sonucu dünya ülkeleri tarafından resmi devlet olarak tanınmayan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve adanın garantörü Türkiye saf dışı bırakılmaya, adanın güneyindeki Rum yönetimi (GKRY) ise illegal bir şekilde tek temsilci sıfatına getirilmeye başladı.

GKRY 2003’te Mısır, 2007’de Lübnan ve 2010’da İsrail ile münhasır ekonomik bölge sınırlandırma anlaşmalarına imza attı. Türkiye’nin tanımadığı bu paylaşım sonrası İsrail 2009’da Tamar, 2011’de ise Leviathan gaz yataklarını keşfetti.

İsrail, doğal gazını Güney Kıbrıs, Yunanistan ve İtalya üzerinden Avrupa’ya ihraç etmeyi planlarken; GKRY, Mısır ve Yunanistan da ittifakını güçlendiriyor. Biz de sizin için askeri tatbikatların her geçen gün artarak devam ettiği Akdeniz’de 2018’de yaşanan gelişmeleri derledik.

2018’de Doğu Akdeniz ülkeleri arasındaki anlaşmalar, bölgedeki askeri tatbikatlar ve ayrıntılı haritalar

2 Ocak: Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) için Norveç’ten satın alınan sondaj gemisi Deepsea Metro II, Kocaeli’ne savaş gemileri eşliğinde geldi.

• Rum basını, Türkiye’nin Kıbrıs açıklarında doğal gaz yatağı bulduğunu iddia etti. Kıbrıs çevresinde Barbaros Hayrettin Paşa gemisiyle sismik araştırma çalışması yürüten TPAO, kısa süre içerisinde yeni sondaj gemisi Deepsea Metro II’yi de bölgede devreye sokacak.

Güney Kıbrıs’ın tek yanlı ilan ettiği Münhasır Ekonomik Bölgesinde (MEB) yer alan altıncı parseldeki “Kalipso” yatağına ulaşan ve sabitleme işlemleri tamamlanan “Saipem 12000” sondaj platformu deniz tabanına ulaştı.

-Güney Kıbrıs ile İsrail arasındaki anlaşma çerçevesinde İsrail’den alınan açık deniz devriye gemisi Larnaka Limanı’na ulaştı

16 Ocak: Rum ve Yunan hükümeti, Meis ya da Rodos adasından başlayıp Antalya açıklarından ilerleyerek Kıbrıs adasına kadar düz bir hat çizerek münhasır ekonomik bölge sınır belirlemesi yapacak. KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, “Rum lider, Türk-Yunan ilişkilerini sabote etme pahasına, bölgeyi yeni gerginliklere sürüklüyor” uyarısında bulunurken, Oruç Reis Firkateyni Gazimağusa limanına geldi.

8 Şubat: Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Enerji Bakanı Yorgo Lakkotrypis, İtalyan enerji şirketi ENI ve Fransız Total’in adanın güneybatı açıklarında yürüttüğü sondajda geniş bir doğal gaz damarı bulunduğunu açıkladı. Alltıncı parselin önemli bir bölümü Türkiye’nin kıta sahanlığı sınırları içerisinde bulunuyor.

6 Şubat: Lübnan ordusu, Akdeniz’deki 9 nolu doğal gaz bloğunu kullanma hakkının Lübnan’a ait olduğunu ve bu bloğun tamamının ülke kara suları içinde yer aldığını belirtti.

9 Şubat: Türk savaş gemileri Navtex aracılığıyla yapılan bir duyuruda 09-22 Şubat tarihleri arasında bölgede atış eğitimleri yapılacağı, 10-22 Şubat tarihlerinde de sualtı cihazı yedekleme faaliyeti yürütüleceği ilan etti.

• Kıbrıs Rum yönetimi adına Antalya açıklarında bir aydır sondaj çalışması yapan ve orta büyüklükte doğal gaz yatağına ulaşan İtalyan ENI şirketine ait Saipem 12000 adlı sondaj gemisi, yeni sondaj çalışması yapmak üzere KKTC’nin Gazimağusa kenti açıklarına ilerledi. KKTC sert tepki göstererek, Türkiye’yle ortak sondaj yapmak üzere aynı bölgelerde mütekabil adımlar atacağını açıkladı. Sondaj platformu bölgedeki Türk savaş gemileri tarafından engellendi.

Genelkurmay Başkanı Orgeneral Akar “Türk Silahlı Kuvvetlerimiz, tüm denizlerimizde ülkemizin ve milletimizin uluslararası hukuk ve anlaşmalardan kaynaklanan hak ve menfaatlerinin korunması konusunda da kararlıdır… Sadece Kardak değil, tüm Ege’yi kapsayabiliyoruz. Hem Afrin’de operasyon yapabilecek, hem de aynı anda Doğu Akdeniz ve Ege’yi kontrol edebilecek güce sahibiz.”  dedi.

19 Şubat: Amerikalı enerji devi ExxonMobil, Doğu Akdeniz’de doğal gaz araştırması yapmak üzere denizaltı robotu taşıyan iki gemisini bu ay sonunda Kıbrıs açıklarına göndereceğini duyurdu.

• Türk Donanması, Doğu Akdeniz’deki hak ihlallerine karşı Akdeniz Kalkanı Harekatı kapsamında bölgede iki fırkateyn, bir korvet, bir akaryakıt gemisi ve iki hücumbot ile deniz eğitimleri icra ediyor. Bir karakol gemisi ise sürekli karakol faaliyeti yürütüyor.

20 Şubat: İsrail’de faaliyet gösteren Amerikan Noble şirketi ve İsrailli Delek şirketi ile Mısır’ın Dolphin Energy şirketi arasında 10 yıl süresince 64 milyar metreküp doğal gaz tedariğini içeren iki anlaşma imzalandığı belirtildi. Anlaşmanın 15 milyar dolarlık olduğu belirtiliyor. Noble şirketinin web sitesindeki açıklamaya göre, anlaşmalar, İsrail’in Akdeniz’deki Tamar ve Leviathan sahalarının her birinden 32.5 milyar metreküp olmak üzere toplamda 65 milyar metreküp doğal gazın 2030 yılına kadar Mısır’a iletilmesini içeriyor

21 Şubat : Türk Deniz Kuvvetleri, Rumların sondaj yaptırmak istediği 3. parsel bölgesindeki faaliyetlerini 10 Mart’a kadar uzattı.

24 Şubat: Türk savaş gemileri, Kıbrıs Rum yönetimi adına KKTC açıklarında doğal gaz aramasına gelen İtalyan SAIPEM 12000 adlı sondaj gemisini dün ikinci kez engelledi. Gemi hemen rotasından çark ederken, İtalyan ENI şirketi de kaptana “Kıbrıs’tan ayrıl” emri verdi. Gerilim, Brüksel’deki AB liderler zirvesinin gündemine oturdu.

25 Şubat: İtalyan ENI’ye ait sondaj gemisinin Türk savaş gemileri nedeniyle Akdeniz’i terk etmesi üzerine AB(Rumlar’ın şikayetiyle) Türkiye’yi 26 Mart’taki Varna zirvesini iptal etmekle tehdit etti.

• Katar’ın emiri Hamad bin Halifa al Thani, Yunanistan’ın başkenti Atina’ya resmi bir ziyaret yaptı. Exxonmobil ile Qatar petrol ortak olarak doğal gaz arıyor.

27 Şubat: GKRY Hükümet Sözcüsü Nikos Hristodulidis, Rum RIK Radyosuna yaptığı açıklamada, İtalyan şirket ENI’ye ait SAIPEM 12000 isimli sondaj gemisinin, arama yapacağı bölgeye Türk donanmasının engellemesi sebebiyle ulaşamadığını belirterek, geminin demirlediği noktadan Limasol Limanı’na doğru hareket ettiğini açıkladı.

6 Mart: GKRY’nin MEB’ine İtalyan petrol şirketi ENI’nin göndermek istediği Saipem 12000 adlı sondaj gemisini Türk savaş gemilerinin engellemesinin ardından ExxonMobil devreye girdi. ABD’li petrol devinin Kıbrıs açıklarına gönderdiği araştırma gemilerine Amerikan donanmasından 6. Filo’nun eşlik ettiği belirtildi.

7 Mart: ABD, İsrail ve Yunanistan”a ait deniz ve hava kuvvetlerinin katıldığı ”’Noble Dina”’ adlı ortak tatbikat başladı. Yunanistan Deniz Kuvvetleri”nden yapılan yazılı açıklamada, tatbikatın Girit Adası ile Doğu Akdeniz”de 7-21 Mart tarihleri arasında yapılacağı ifade edildi.

8 Mart: ABD donanmasının, tatbikat için Doğu Akdeniz’de bulunduğu açıklandı.  ABD Donanması’na bağlı savaş gemileri “Juniper Cobra 2018” tatbikatı için 6 Mart’ta İsrail açıklarına ulaştı. ABD’nin savaş gemisi USS Iwo Jima’nın da içinde yer aldığı 6. Filo’nun, İsrail kıyıları ve Kıbrıs’ın güneyinde düzenlenecek ve 18 Mart’a kadar devam edecek tatbikatta yer alacak.

12 Mart: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, Rum tarafının adanın çevresinde petrol ve doğal gaz aramaya devam etmesi halinde Türk tarafının da arama yapmaya başlayacağını söyledi.

13 Mart: Yunanistan Ege’de 6 Mart-30 Nisan arasında gerçek mühimmatlarla tatbikat yapacağını duyurdu. Ege’de Türk gemilerinin açık denize çıkacağı bir çok nokta kapatıldı. TSK da 7 Mart-30 Nisan arası Ege’de atışlı tatbikat yapacağını ilan etti

16 Mart: Güney Kıbrıs’ı ziyaret eden ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wess Mitchell, Washington yönetiminin Rumlar’ın,Akdeniz’de petrol ve doğal gaz aramasına destek verdiğini söyledi.

20 Mart: Cumhurbaşkanı Erdoğan, Atina ve Rum tarafının Kıbrıs açıklarında süren doğal gaz aramasına tepki göstererek, Türkiye’ye ait bir geminin de sondaj çalışmaları için Akdeniz’e ineceğini söyledi.

21 Mart: TSK’dan yapılan açıklamada “Akdeniz Bölge Komutanlığı Şehit İşçi Cumali Akman Taktik Tatbikatı-01/18 kapsamında 1 çıkarma gemisi ve 3 karakol gemisinin katılımı ile Doğu Akdeniz’de deniz eğitimlerini icra edilmektedir.” denildi.

9 Nisan:  AB’nin NATO’su olan PESCO (Kalıcı Yapılandırılmış İşbirliği Savunma Anlaşması), Türkiye’ye ait doğal gaz sahalarının bulunduğu alanlara sözde güvenlik sağlamak amacıyla donanma göndermeye hazırlanıyor. Hedefleri Kıbrıs’ı üs olarak kullanıp, Doğu Akdeniz’deki doğal gaz rezervini yağmalamak. Bu karar doğrultusunda Fransız ve Alman donanmalarının bölgeye sevki planlanırken, Rumlara mali destek verilmesi de düşünülüyor. [yorum]

17 Nisan: Rum yönetimi lideri Nikos Anastasiadis ile görüştükten sonra açıklama yapan KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, “Artık hiçbir şey eskisi gibi olamaz.Bundan sonra olabilecekler konusunda uyarılarımızı yaptık. Ya komite kurulmalı, ya aramalar askıya alınmalı ya da Türkiye ile Kıbrıs Türk tarafı birlikte adımlar atar” dedi.

-İsrail’in Akdeniz’deki Leviathan 3 sahasında sondaj çalışmalarına başladığı bildirildi.

24 Nisan: Denizlerde artan hareketlilik karşısında Türk donanması da alarm durumunda. Hala fırkateyn, korvet, denizaltılar ve karakol gemileri dahil yaklaşık 14 gemi Doğu Akdeniz’de artırılmış tedbirlerle rutin görevler icra ediyor. Türk Deniz Kuvvetleri, Ege’de ise Yunanistan’ın her dönem uyguladığı taciz politikalarına karşı her an hazırlıklı durumda.

26 Nisan: İtalyan Eni şirketinin CEO’su Descalzi, Türkiye ile Güney Kıbrıs arasındaki gerilime rağmen Doğu Akdeniz’deki doğal gaz arama çalışmalarından vazgeçmeyeceklerini açıkladı.

-Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Juncker, Türkiye’ye Akdeniz ve Ege’de uluslararası hukuka uyması için çağrıda bulundu.

29 Nisan: ABD donanmasında ait en büyük uçak gemisi olan  Harry Truman uçak gemisi Cebelitarık Boğazı’nı geçerek Akdeniz’e giriş yaptı.

8 Mayıs: Güney Kıbrıs lideri Nikos Anastasiadis’in Lefkoşa’da ağırladığı Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ve İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun üçlü zirvesinden Doğu Akdeniz’den çıkarılacak doğal gaz ve petrolün Avrupa ülkelerine sevkini öngören boru hattı projesi için işbirliği kararı çıktı. Proje kapsamında İsrail ve Kıbrıs’ın deniz bölgelerinden çıkarılacak doğal gaz, deniz altında döşenecek EastMed adı verilen bir boru hattı ile Kıbrıs’tan önce Yunanistan’ın Girit adasına, oradan da Yunanistan’ın Mora Yarımadası’na, daha sonra da İtalya’ya aktarılacak.

10 Mayıs: Rum ana muhalefet partisi AKEL, Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiadis’in İsrail ile ittifak kurarak, Güney Kıbrıs’ı tehlikeli çatışmalara sürüklediğini savundu

16 Mayıs: Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Donanma Komutanlığı’nın idaresindeki Beyaz Fırtına 2018 Tatbikatı, bu yıl Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na bağlı unsurların da katılımıyla Marmara ve Ege Denizi ile Doğu Akdeniz’de başladı.

21 Mayıs: Fransız enerji devi Total’in üst düzey yetkilisi Stephane Michel, “Türkiye’nin tehditlerine rağmen” Kıbrıs adası etrafında doğal gaz keşif çalışmalarını genişletmek istediklerini açıkladı.

31 Mayıs: Türkiye’nin ilk sondaj gemisi ‘Fatih’ Akdeniz’e doğru yola çıktı.

5 Haziran: Akdeniz’de petrol ve doğal gaz arayacak, Türkiye’nin ilk yerli sondaj gemisi Fatih, Antalya’ya ulaştı.

19 Haziran: Türkiye ve KKTC’nin arama kurtarma teşkilatında yer alan sivil ve askeri unsurların katılımıyla Şehit Teğmen Caner Gönyeli 2018 Arama-Kurtarma Tatbikatı Girne’de başladı. Tatbikata Türkiye Cumhuriyeti’nden katılan unsurlar arasında; TCG KEMALREİS (F-247) fırkateyni, TCSG GÜVEN ve TCSG YAŞAM korvetleri, 4 sahil güvenlik botu, 4 helikopter, 2 uçak, 1 deniz güvenlik timi ile dalış emniyet, güvenlik ve arama timi yer aldı. KKTC’den ise, 3 sahil güvenlik botu, 2 helikopter, 2 romörkör ve bir arama kurtarma timi tatbikata katıldı.

22 Haziran: Kıbrıs Rum yönetimi, Yunanistan ve İsrail  savunma alanında bölgede kalkan oluşturma girişimi başlattı. Yunan Savunma Bakanı, ”Türkiye herhangi bir zamanda Kıbrıs ve Yunanistan’ın egemenlik haklarını sorgulamaya yeltenmesi halinde bu vereceğimiz yanıt çok büyük olacak, bilinmesini isterim” dedi.

28 Haziran: İtalyan Eni şirketinin işletmeciliğini yürüttüğü Mısır’ın Akdeniz açıklarındaki Noor sahasında, yaklaşık 2 trilyon 550 milyar metreküplük doğal gaz keşfi gerçekleştirildi.

1 Temmuz: Doğu Akdeniz’i tek yanlı olarak parselleyen ve doğal gaz sondajlarına hız veren Kıbrıs Rum yönetimi, Türkiye ve KKTC’nin olası müdahalesini engellemek amacıyla Fransa’yla 11 yıl önce imzaladığı askeri işbirliği anlaşmasının kapsamını genişletti.

– Rumlar orijinal anlaşmaya Fransız ordusuna toprakları içindeki hava ve deniz üslerini sürekli kullanma ve doğu Akdeniz’deki enerji sondajlarıyla deniz trafiğinin güvenliğini birlikte sağlama maddelerini de ekledi.

– Savunma işbirliği anlaşmasına göre Fransa, Rumların Mari deniz üssünün modernleştirilmesi, askeri teçhizat transferi ve Rum askerlerinin Fransız askeri okullarında eğitimini de sağlayacak.

– Kıbrıs sorunu çözülür ve Türklerle federasyon kurulursa, anlaşma yürürlükte kalacak. Tarafların istemesi halinde yeniden onaylanacak.

3 Temmuz: Yunanistan, Mısır ve Güney Kıbrıs “Medusa 6” tatbikatını gerçekleştirdi. Yunanistan, tatbikatta, helikopter taşıyan iki firkateyn, bir denizaltı, 7 adet F-16 tipi savaş uçağı, bir C-130 tipi askeri nakliye uçağı, bir AWACS radar uçağı,  Chinook tipi bir nakliye helikopteri, iki AH-64 (apachie) tipi saldırı helikopteri, sayıları belirtilmeyen deniz piyade ve SAT birlikleriyle yer aldı.Mısır ise Mistral tipi bir helikopter taşıyıcı, iki firkateyn, bir denizaltı, iki destroyer, 6 adet F-16 savaş uçağı, iki Rafale tipi uçak, bir helikopter, bir E2-C tipi uçak ve özel kuvvetler birlikleriyle katıldı.

21 Temmuz: TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, her şartta Kıbrıs Türk halkının haklarını koruyacaklarını belirterek, “Uluslararası arenada da hiçbir oldubittiye de müsaade etmeyeceğiz.” dedi.

24 Temmuz: Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Kıbrıs’ta doğal gaz aramaları konusunda net konuştu: “Bizim de platformumuz var ve sondajlara başlayacağız. Eğer sonbaharda onlar başlarsa, biz de başlarız”

29 Temmuz: Kıbrıs Rum Kesimi’nde bir konferansta biraraya gelen “Dış Rumlar Konferansı” katılımcısı ABD, İsrail ve Mısır temsilcileri Türkiye’yi tehdit etti.

İsrail Büyükelçisi Aammy Ravel, Rumların tek taraflı doğal gaz aramasına tepki gösteren Türkiye’nin davranışlarını tahrik olarak niteledi. “Türk tehditleri nedeniyle İsrail’in askeri müdahalede bulunmak zorunda kalmamasını temenni ederim” ifadelerini kullandı.

Mısır Büyükelçisi Mai Taha Muhammed de gerekirse Türkiye’ye karşı askeri güç kullanmaktan çekinmeyecekleri tehdidinde bulundu. ABD Büyükelçisi Cathleen Doherty ise Türkiye’nin Rumlara gösterdiği tavrın kabul edilemez olduğunu söyledi.

30 Temmuz : Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’yi tehdit eden Mısır ve İsrail’in Kıbrıs Rum Kesimi büyükelçilerine hitaben yaptığı açıklamada, ‘ülke temsilcileri hadlerini aşmasın’ ifadelerini kullandı.

8 Ağustos: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Akdeniz’deki zenginlikleri ortaklaşa kullanmak istediklerini belirterek, “Doğu Akdeniz’deki doğal gaz rezervleri yine bu toprakların iki eşit sahibi olan iki tarafa aittir” diye konuştu.

9 Ağustos: Enerji Bakanı Fatih Dönmez, önümüzdeki 1-2 ay içerisinde Fatih sondaj gemisinin Antalya açıklarında sondaj çalışmalarına başlayacağını açıkladı

15 Ağustos: Rum basını Exxon Mobil-Qatar Petroleum’un, 2018 yılının son çeyreğinde art arda yapacağı iki sondaja ilişkin son detaylarla ilgili düzenlemeleri yapması için, önümüzdeki Eylül ayının ilk haftasında gerekli tüm izinlere sahip olacağını ve sondajların yıl sonunda başlamasının beklendiğini yazdı.

20 Ağustos: ABD Kara Kuvvetleri Komutanı General Mark Alexander Milley, önceki gün Kıbrıs’a sürpriz bir ziyaret gerçekleştirerek, Rumlardan deniz ve hava üsleri konusunda ‘kolaylık’ talep etti.

26 Ağustos: Kıbrıs Rum Enerji Bakanı Yorgos Lakkotriypis, Kıbrıs’ın güney açıklarındaki Afrodit doğal gaz sahasında doğal gaz çıkaran ve merkezi Teksas’ta bulunan Amerikan şirketi Noble Energy, İsrailli Delek şirketi ve Hollanda’nın Royal Dutch Shell şirketinden oluşan konsorsiyumun isteği üzerine daha önce yaptıkları sözleşmenin şartlarını yeniden müzakere edeceklerini açıkladı.

30 Ağustos: Rusya Savunma Bakanlığı, 1 ve 8 Eylül tarihlerinde 25 gemi ve 30 uçakla Akdeniz’de tatbikat yapacaklarını duyurdu. Bakanlık ayrıca tatbikatta, anti-uçak, anti-denizaltı ve anti-mayın talimleri yapılacağını duyurdu.

4 Eylül: Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin sondaj faaliyetlerine sonbaharda başlayabileceğini söyledi.

8 Eylül: Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Güney Kıbrıs ve Fransa’nın “acil hedefinin” askerî işbirliği olduğunu açıkladı.

8 Eylül: Rusya Deniz Kuvvetleri Komutanı Vladimir Korolev, Rus Hava Uzay Kuvvetleri ve Rus Donanması’nın Akdeniz’de düzenlediği ortak tatbikatın sona erdiğini, tatbikatta belirlenen tüm hedeflere ulaşıldığını belirtti.

9 Eylül: Mısır, ABD, Suudi Arabistan, Yunanistan, Ürdün, İngiltere, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), İtalya ve Fransa‘nın katıldığı “Parlak Yıldız 2018” adlı ortak askeri tatbikat Mısır’da başladı. Mısır’ın kuzeybatısındaki Muhammed Necib askeri üssünde başlayan ve 20 Eylül’e kadar sürecek tatbikata 9 ülkenin hava, kara ve deniz kuvvetleri unsurlarının yanı sıra gözlemci ülke sıfatıyla Lübnan, Ruanda, Irak, Pakistan, Hindistan, Kenya, Tanzanya, Uganda, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Çad, Cibuti, Mali, Güney Afrika, Nijer, Senegal ve Kanada katılıyor.

13 Eylül: Mısır Ordu Sözcüsü Albay Temir er-Rifai, Mısır ve Pakistan deniz kuvvetlerinin Akdeniz’in bölgesel sularının farklı konumlarında askeri tatbikat gerçekleştirdiğini duyurdu.

16 Eylül: Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın seçkin birlikleri SAT’lar, milli lojistik gemisi TCG Akar’a helikopterden indirme eğitimi yaptı.

19 Eylül: Darbeci Sisi yönetimindeki Mısır, Türkiye’nin karşı çıkmasını dikkate almayarak, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile doğal gaz anlaşması imzaladı. Rum Enerji Bakanı Yorgos Lakkotripis ile Mısır Petrol Bakanı Tarek El Molla’nın imzaladığı anlaşmaya göre; Rum yönetiminin tek taraflı olarak ilan ettiği Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde bulunan Afrodit 12’inci parseldeki doğal gaz, denizaltından boru hattı ile Mısır’daki doğal gaz sıvılaştırma terminaline taşınacak.

21 Eylül: Cumhurbaşkanı Erdoğan: Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin onay vermediği, rızasının olmadığı hiçbir projenin oldubittiye getirilmesine izin vermeyeceğiz.

24 Eylül: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez “Tek taraflı, Türkiye’nin ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin haklarının yok sayıldığı, adadaki tarafların eşit ve adil pay almadığı bir sisteme geçit vermeyeceğiz. Türkiye’nin bu konudaki tavrı ve duruşu nettir” dedi.

29 Eylül: Türkiye’nin ev sahipliğinde düzenlenen “Mavi Balina-2018 Davet Tatbikatı” 9 ülkenin katılımıyla başladı. Tatbikata Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı unsurlarının yanı sıra, NATO, Amerika Birleşik Devletleri, Azerbaycan, Bahreyn, Cezayir, Katar, Kuveyt, Pakistan, Romanya, Suudi Arabistan Deniz Kuvvetleri unsurları ile Türkiye’den Deniz ve Hava Kuvvetleri unsurları katıldı. Tatbikatta Türkiye’den 4 fırkateyn, 5 denizaltı, 2 korvet, lojistik destek gemisi, karakol gemisi, 3 deniz karakol uçağı, 6 helikopter, VLF BAFA (Denizaltı cevapsız yayım istasyonu) ve Hava Kuvvetleri Komutanlığından 4 F-16 uçağın iştirak etti.

4 Ekim:  Dışişleri Bakanlığı, hiçbir yabancı ülke, şirket veya geminin Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki yetki alanlarında izinsiz hidrokarbon arama faaliyetlerinde bulunmasına fırsat verilmeyeceğini açıkladı.

• Kıbrıs Rum yönetimi adanın güney açıklarında yer alan 7’inci parseli de enerji şirketlerinin lisans başvurularına açtı.

5 Ekim: ExxonMobil kıdemli Başkan Yardımcısı Neil Chapman, Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nicos Anastasiades ile yaptıkları görüşmesinin ardından gazetecilere yaptığı açıklamada yılın son çeyreğinde Kıbrıs adası açıklarında doğal gaz arama çalışmalarına başlayacaklarını duyurdu.

10 Ekim: Mısır, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve Yunanistan liderleri, Doğu Akdeniz’deki enerji işbirliklerini ilerletmek amacıyla Girit Adası’nda bir araya geldi. Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, Mısır ile Akdeniz’de Münhasır Ekonomik Bölge sınırlarının en kısa sürede belirlenmesi konusunda anlaştıklarını söyledi.

19 Ekim: Doğu Akdeniz’de, Kıbrıs’ın kuzeybatı bölgesindeki Güzelyurt Araştırma Sahası’nda sismik çalışmalara başlayan Barbaros Hayrettin Paşa gemisi, Yunan Deniz Kuvvetleri’ne bağlı HS Nikiforos Focas (F 466) fırkateyni tarafından taciz edilince Türk Deniz Kuvvetleri harekete geçti. Bölgedeki TCG Giresun fırkateyni Yunan gemisini engellemek üzere devreye girip Barbaros Hayrettin Paşa sismik araştırma gemisine refakat ederken, Türk Deniz Kuvvetleri’ne bağlı fırkateynler, hücumbotlar ve denizaltılar da destek amacıyla bölgeye gönderildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez açıklamasında, “Güney Kıbrıs Rum Yönetiminin tek taraflı eylemlerini kabul edilebilir bulmuyoruz. Barbaros Hayreddin Paşa sismik araştırma gemimiz bölgedeki görevlerine devam edecek”ifadelerini kullandı.

25 Ekim:  Milli Savunma Bakanı Akar, Yunanistan’ın kara sularını 12 mile çıkartma girişimine ilişkin, Türkiye Cumhuriyeti devletinin de Türk Silahlı Kuvvetlerinin de bu konudaki tutumunun çok açık ve net olduğunu söyledi. Akar, Yunanistan’ın bu kararının uluslararası kurallar, anlaşmalar ve iyi komşuluğa aykırı olduğunu da belirtti.

29 Ekim: Yunan Hava Kuvvetleri’ne ait Apache tipi helikopterlerin tatbikat için Güney Kıbrıs’ta olduğu bildirildi.

30 Ekim: Türkiye Akdeniz’in doğusunda doğal gaz ve petrol arama çalışmalarına başladı. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’na (TPAO) ait sondaj gemisi Fatih, Antalya açıklarındaki Alanya-1 kuyusunda sondaj yapıyor.

– Rum yönetimi Limasol’un yaklaşık 25 deniz mili açığındaki üç bölgede “Nemesis 2018” kod isimli uluslararası tatbikat icra etti. Tatbikata ABD, İngiltere, İsrail, Fransa ve Yunanistan’ın fiilen; Mısır, İtalya ve Ürdün’ün de gözlemci olarak katıldı

4 Kasım: Rum yönetimi, Amerikan Exon Mobil ve Katar Petrol ortaklığından oluşan konsorsiyumun sondaja başlayacağı gerekçesiyle bölgeyi deniz trafiğine kapatan bir Navtex yayımladı. Rumların ilan ettiği Navtex’e göre, 10 Kasım’dan 25 Şubat 2019 tarihine kadar sözde 10’uncu parselde sondaj çalışmaları yer alacak.

6 Kasım: Mısır ve Fransa deniz kuvvetleri Akdeniz’deki Mısır karasularında ortak askeri tatbikat gerçekleştirdi. Mısır Ordu Sözcüsü Albay Tamir Rifai, yaptığı yazılı açıklamada, Mısır ve Fransa deniz kuvvetlerinin Mısır’ın Akdeniz karasularında ortak deniz tatbikatı yaptığını, tatbikatın askeri yardımlaşma ve tecrübe aktarımı çerçevesinde gerçekleştirildiğini duyurdu.

12 Kasım: ABD’li ExxonMobil şirketinin sondaj gemisi, Kıbrıslı Rumlarla yapılan anlaşma kapsamındaki doğal gaz arama faaliyetleri için tartışmalı 10’uncu parsele vardı.

• KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı, “Rum lider, doğal gazın, daha mantıklı, kısa mesafeli ve daha düşük maliyetli bir güzergah olan Türkiye üzerinden taşınmasına çözümden sonra bile razı değildir. Ona göre, Doğu Akdeniz enerji politikalarında Kıbrıslı Türklerin de Türkiye’nin de yeri yoktur.” dedi.

16 Kasım: Kıbrıs Rum Kesimi Enerji Bakanı Yorgos Lakkotripis ile ABD Enerji Kaynakları Bakanı Francis Fannon, Lefkoşa’da bir araya geldi. İkili görüşme sonrası Rum Kesimi Enerji Bakanı, dikkat çeken bir açıklama yaptı.

Lakkotripis, Rum Kesimi tarafından 10’uncu parsel olarak adlandırılan bölgede ExxonMobil-Qatar Petroleum tarafından sondaj çalışmasına başlandığını duyurdu.

18 Kasım: Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, “Exxon Mobil şirketinin Kıbrıs Adası açıklarında, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin verdiği sözde 10 numaralı ‘parselde’ doğal gaz arama faaliyeti başlatması bölgenin istikrarına katkıda bulunmamaktadır. Sorunun çözümü açısından da belirli hassas dengeleri değiştirebilecektir” ifadelerini kullandı.

• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Dışişleri Bakanlığından, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Doğu Akdeniz’de tek yanlı doğal gaz arama faaliyetlerine ilişkin, Kıbrıs Türk halkının haklarının ihlali anlamına gelen bu gelişmelere seyirci kalınmayacağı, gerekli girişimlerin başlatıldığı bildirildi.

24 Kasım: Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin ana muhalefet partisi AKEL’in genel sekreteri Andros Kyprianou, Kıbrıs civarındaki hidrokarbon doğal gaz kaynaklarının, Kıbrıs sorununun çözümü için itici bir güç olması gerektiğini söyledi. Kyprianou, “Kıbrıs sorununun çözümü sadece Kıbrıslılar için faydalı olmayacak, Türkiye ve Yunanistan için de faydalı olacak. Ve sorun çözüldüğü takdirde Doğu Akdeniz’i büyük bir ekonomik iş birliği denizi haline çevirebiliriz” dedi.

26 Kasım: İsrail, GKRY, Yunanistan ve İtalya’nın, Doğu Akdeniz’de Kıbrıs üzerinden Yunanistan’a oradan da İtalya’ya doğal gaz boru hattı inşa edilmesi için anlaşma imzaladı.

• Güney Kıbrıs Enerji Bakanlığı,Total ve Eni’nin 7 nolu parselde hidrokarbon sondajı için lisans başvurusunda bulunduğunu açıkladı.

28 Kasım: Mısır ve İspanya deniz kuvvetleri Akdeniz uluslararası sularında ortak askeri tatbikat gerçekleştirdi. Mısır Savunma Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, İspanya ile ortak hayata geçirilen tatbikata Kuzey Mısır deniz filosuna ait savaş gemileri ve İspanya savaş gemilerinin katıldığı kaydedildi. Tatbikatta deniz güvenliğini tehdit eden unsurlar, terör ve muhtemel beklenmedik ani saldırılara yönelik kurguların yapıldığı ve mücadele yöntemlerinin uygulamaya konulduğu bildirildi.

14 Aralık: Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, Kıbrıs açıklarındaki doğal gaz rezervlerinin, ülkesi için alternatif bir enerji kaynağı olabileceğini söyledi. Peter Szijjarto, Macaristan’ın sürekli başka çözümler arayışında olduğunu ve Kıbrıs’ın güney açıklarındaki Afrodit doğal gaz sahasını “gerçekçi” bir kaynak olarak gördüklerini dile getirdi.

16 Aralık: Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasiadis, Kıbrıslı Türklere ve Türkiye’ye söylediğim gibi, Kıbrıs Rum kesiminde sahip olunanları kötüye kullanma ya da bunlardan faydalanma konusunda hiçbir soru işareti yoktur. Kararlaştırılan bir nüfus oranı var, 4’e 1 (4 Kıbrıslı Ruma karşılık 1 Kıbrıslı Türk) ve bu orana göre istediğimiz noktaya ulaşabilirsek doğal zenginliğin paylaşımını da bu şekilde yaparız.” Dedi

19 Aralık: Yunan Genelkurmay Başkanı Evangelos Apostolakis, . “Türkiye’nin Doğu Akdeniz bölgesinde uyguladığı baskılara karşıya olan Yunanistan’ın Kıbrıs, İsrail ve Mısır ile kurduğu ittifak sayesinde bölgedeki dengelerin sağlayacak” dedi

20 Aralık: İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Doğu Akdeniz gazını Avrupa’ya ulaştırmayı hedefleyen ve Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ile İtalya’nın dahil olduğu Doğu Akdeniz doğal gaz boru hattı (East-Med) projesinin hayata geçirilmesi için gerekli resmi anlaşmanın gelecek yılın ilk aylarında imzalanacağını söyledi

• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin 10 numaralı parselde doğal gaz arama faaliyetlerine ilişkin olarak, “10 numaralı parsel Türkiye ve KKTC’nin belirlediği ruhsat alanlarının dışında. Güney Kıbrıs’ı bu konuda defalarca uyardık, bölgede hukuka aykırı ve tek taraflı hareket etmelerinin sonuçları olacağını vurguladık” dedi.

22 Aralık: Milli Savunma Bakanı Akar, “Ege’de, Akdeniz’de, Kıbrıs’ta yapılan provokasyonların etkisinin olmayacağını herkesin bilmesi lazım. Herkesin tahriklerden, provokasyondan uzak durması, aksi halde bunun bedelinin ağır olacağını bilmesi lazım” açıklamasını yaptı.

Kaynak: StratejikOrtak.com

Ek Kaynak: