BMC – Carmor İşbirliği ve Yerli Zırhlı Araçlar

Carmor, 1947’de İsrail’in Kurtuluş Deklarasyonu’ndan önce, 1947-48 Filistin İç Savaşı sırasında tüfek ateşine karşı korumak için, zırhların yerleştirilmesi adına bir atölye olarak Hayfa’da teknik ofis olarak kuruldu. 1954’te Carmor, yakıt tankerleri ve uçak yakıt ikmali imalatları yapmaya başladı ve İsrail sivil ve askeri pazarlarının ana tedarikçisi haline geldi.

Carmor şirketinin Türkiye ile ilk ticari işi ise 2001 yılında Türk Ordusu’na uçak ve helikopter yakıt ikmali tedarik etmek üzerineydi. Carmor ve ülkemiz arasında imzalanan sözleşme 28 milyon şekel değerinde idi. [1]

İsrailli Hatehof Endüstrisi (Carmor) şirketinin kendi tasarımı ve üretimi olan %100 İsrail malı olan bazı araçlar:

1. Navigator
2. Xtream
3. Sandcat
4. Hurricane

Bir de bizim BMC şirketinin %100 Türk malı olarak lanse ettiği bazı araçlar:

1. Kirpi
2. Amazon
3. Vuran
4. BMC 250-10 Z (IDEF 2009’da tanıtıldı ama üretime geçilmedi)

BMC’nin geçmişine bakarak aslında boşlukları doldurabiliriz. BMC daha önce Çukurova Holding’in bünyesi altında bulunan bir şirketti. BMC, Çukurova Holding’in borçlarından dolayı 751 Milyon dolar bedel ile Ethem Sancak tarafından satın alındı. Öte yandan Sancak, sadece İzmir’deki arsasının 1.5 milyar dolar değerinde olduğu tahmin edilen şirketi satın alması dikkat çekmişti.

TMSF, Kirpi’lerin üretim ortağı olan Hatehof Industries (Carmor) ile belirli görüşmeler yapmak üzere masaya oturdu. Zırhlının tasarım, AR-GE çalışamaları ile zırhlı kapsüllerinin ana malzemelerini tedarik eden carmor satılan her zırhlı için yüzde 20 komisyon alıyordu.

Savunma Sanayii Başkanlığı 2009 yılında 468 zırhlı aracın üretimi için BMC ile masaya oturdu ve el sıkıştı. Piyasa değeri aşağı yukarı 375 milyon TL olan anlaşmaya göre İsrailli şirket Carmor 75 milyon TL alacaktı. BMC anlaşma gereği teslim etmesi gereken 468 zırhlı araçtan sadece 278 tanesinin üretimini gerçekleştirip teslimini yaptı ve üretimini durdu. Carmor alacaklarını tahsil edemediği için BMC’nin iflası için İzmir’de dava açtı.

TMSF, 17 Mayıs’ta Çukurova Grubu şirketlerine el koyunca BMC önce kalan 190 aracın yeniden teslimi için savunma bürokrasisi ile yeniden temasa geçti. Hemen ardından üretim maliyetlerini aşağıya çekmek için de İsrailli partner ile masaya oturdu. Yapılan görüşmelerin ardından İsrailli şirket 14 milyon dolar karşılığında davalardan ve alacaklarının tamamından vazgeçti. Böylece Kirpi’lerin üretimi tamamen yerli hale gelmiş oldu. [2]

Peki Ya Motorlar?

BMC şirketi BMC Power adı altında kurduğu birim de ürettiği motorları ilk etapta askeri araçlarda kullanacak. Yapılacak motor 900 beygir gücünde olacağı söyleniliyor. Söz konusu diğer araçlar için geliştirme aşamasında olsa bile şuan bildiğimiz kadarıyla 2007 yılından beridir Dünya’nın en büyük motor üreticilerinden Amerikalı Cummins motorlarıyla araçlarını çalıştırmakta. [3] BMC yeni olarak BMC Neocity otobüslerinde Alman MAN motorunu Neocity’nin doğal gazlı versiyonunda (CNG) kullanacak.

Her şeye rağmen şu ana kadar bu adını saydığımı zırhlı araçlar üretilip kullanıldığından beridir sayısız Mehmetçiğimize çoğu kez can olmuş. Ayrıca;

1) İstediğimiz zaman istediğimiz kadar üretebiliyoruz.

2) İstediğimize satabiliyoruz.

3) İstediğimiz değişiklikleri yapabiliyoruz.

Nice kendi üretim ve tasarımlarımızı yaptığımız savunma sanayii ürünlerinin sayısının artması dileğiyle…

                                                                                                                                    MEHMET UÇAR

Stratejik Ortak Misafir Yazar

KAYNAKLAR:

[1] https://www.haaretz.com/1.5362666

[2] http://www.gazetevatan.com/kirpi-de-yerli-zirh-devrimi–570850-ekonomi/

[3] http://ekonomi.haber7.com/ekonomi/haber/248789-bmc-cummins-ile-ortaklik-icin-el-sikisti