Anarşinin Boy Gösterdiği Yerler

Anarşizm, toplumsal otoritenin, tahakkümün, erkin ve hiyerarşinin tüm biçimlerini bertaraf etmeyi savunan çeşitli politik felsefeleri ve toplumsal hareketleri tanımlayan sosyal bir terimdir. Anarşizm, her koşulda her türlü otoriteyi reddetmektir. Bu sosyal terimi benimseyen anarşist ülkelere de genellikle devletsiz toplumlar denmektedir.

Anarşizm yüzyıllardır varlığını sürdürmektedir. Bazı antropologlar, tarih öncesi toplumları, resmi hiyerarşiye sahip olmadıkları için anarşist olarak görürler. Resmi anarşizmin ilk izleri, filozofların devletin gerekliliğini sorguladığı ve bireylerin özgürce yaşamaları gerektiğine inandığı eski Yunanistan ve Çin’de bulunabilir.

Anarşi genellikle sokaklarda savaşmayı, isyanı ve toplumsal kaosu vurgular. Anarşizm, İspanyol İç Savaşı ve 19. yüzyılın sonlarındaki işçi eylemleri de dahil olmak üzere tarih boyunca eylemler ve devrimlerde kilit rol oynamıştır. Sanayileşme, modernizm, kitlesel göç ve kapitalizme verilen tepki anarşizmin yayılmasına sebep olmuştur.

Anarşizm, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra her ne kadar düşüşe geçse de 1960’larda yeniden ortaya çıkmıştır.

Pierre-Joseph Proudhon, kendini “anarşist” olarak adlandıran ilk kişidir ve ilk anarşist düşünür olarak tarihe geçmiştir. Proudhon, toplumun ekonomik temelleri üzerine bir çalışma yayınlamıştır ve toplum yasalarının otorite ile hiçbir ilgisinin olmadığını, bu yasaların toplumun doğasından kaynaklandığını savunmuştur. Otoritenin mutlaka bir gün gücünü kaybedeceğine ve doğal sosyal bir düzenin ortaya çıkacağına inanmıştır.

Şu anda anarşist bir ülke bulunmamaktadır. Somali, 1991’den 2006’ya kadar hükümeti olmayan en son anarşist ülkedir. Bu süre zarfında Somali toprakları birbiriyle rekabet eden isyancılar tarafından bölünmüş ve ülkenin geniş bölgeleri özerk bölgeler olarak yönetilmiştir. Bugün Somali’de Cumhurbaşkanı ve Başbakan’ın bulunduğu federal bir parlamenter hükümet sistemi vardır.

Dünya üzerinde anarşist ülke olmasa da birkaç aktif anarşist toplum vardır. Bu anarşist toplumlar, kuruldukları sıraya göre şunlardır:

1.) Sarvodaya Shramadana Hareketi (1958)

Sarvodaya Shramadana Hareketi, 1958’de başlayan ve bugün hala Sri Lanka’daki 15.000 köyde mevcut olan en eski anarşist harekettir. Sri Lanka’da köylere kapsamlı kalkınma programları sağlayan bir harekettir.

2) Exarchia (1973)

Eksarhia Atina’nın merkezinde bulunan bir mahalledir. Yunanistan’da anarşizmin merkezi olan mahalle adını burada dükkan açan Eksarhos adlı bir tüccardan almıştır.

3) El Alto Mahalli Birliği (FEJUVE) (1979)

El Alto Mahalli Birliği, Bolivya’nın El Alto vatandaşlarına kamu hizmetleri, inşaat ve iş olanakları sağlayan 600’den fazla mahalle konseyinin federalist bir siyasi örgütlenme biçimidir.

4) Marinaleda (1979)

Marinaleda, Sevilla’ya bağlı bir belediyedir. Sosyalist bir ütopya olarak nitelendirilmektedir.

5) Popüler Yerli Oaxaca Konseyi (1980)

Popüler Yerli Oaxaca Konseyi, Meksika’nın Oaxaca eyaletindeki kırsal yerli halklardan ve topluluklardan oluşan bir organizasyondur.

6) Puerto Real (1987)

Puerto Real, İspanya’nın 17 özerk bölgesinden, ülkenin güneybatı köşesinde en fazla nüfusa sahip Endülüs özerk bölgesinin 8 eyaletinden biri olan Cádiz’a bağlı 44 belediyeden biridir.

7) Spezzano Albanese (1992)

Spezzano Albanese, İtalya’nın güneyinde, Cosenza eyaletinde bir belediyedir.

8) Zapatista Özerk Belediyeleri (1994)

Zapatista Özerk Belediyeleri, Aralık 1994’te kurulan Meksika Chiapas eyaletindeki Neo-zapatista destek üsleri tarafından kontrol edilen bölgelerdir.

9) Barcelona Gecekondu Hareketi (2000)

Barcelona’da 200’e yakın gecekondu yapısının ve 40 sosyal merkezin bulunması en büyük gecekondu hareketlerinden biri olarak görülüyor.

10) Barbacha (2001)

Barbacha, Cezayir’in kuzeyinde Kabylie bölgesinde içerisinde 34 ayrı köy barındıran küçük bir bölgedir.

11) Aabahlali baseMjonodolo (2005)

Güney Afrika’da hem tahliyelere hem de kamu konutlarına karşı kampanya yürüten bir kulübe hareketidir.

12) Zaachila (2006)

Zaachila, Meksika’nın Oaxaca kentindeki bir kasaba ve belediyedir.

13) Zone to Defend (2009)

Zone to Defend, bir kalkınma projesini fiziksel olarak engellemek amacıyla tasarlanan militan bir işgali ifade etmek için kullanılan bir Fransız neologizmidir.

14) Cherán (2011)

Cherán belediyesi Meksika’nın Michoacán eyaletinde bulunmaktadır.