Dünyanın 150’den fazla ülkesinde tespit edilen koronavirüs salgını, Çin’de ortaya çıkmasından 3 ay sonra Türkiye’de de görüldü. Koronavirüs ile ilgili bilmeniz gerekenler, koronavirüs aşısı bulduğunu açıklayan ülkeler, virüslerin nesneler üzerindeki yaşam süresi, 14 gün kuralı ve birçok başlık ile birlikte Türkiye ağırlıklı tüm koronavirüs gelişmelerini bu başlık altında güncelleyeceğiz.
Koronavirüs Son Durum [TIMELINE]
Tarihlere göre Türkiye’deki koronavirüs vaka sayıları:
Toplam Test Sayısı: 1.234.724 Vaka: 131.744 – Ölüm: 3.584
Türkiye | Test Sayısı | Vaka Sayısı | Vaka Artış | Ölüm |
---|---|---|---|---|
6 Mayıs | 30.303 | 131.744 | +2.253 | 64 |
5 Mayıs | 33.283 | 129.491 | +1.832 | 59 |
4 Mayıs | 35.771 | 127.659 | +1.614 | 64 |
3 Mayıs | 24.001 | 126.045 | +1.670 | 61 |
2 Mayıs | 36.318 | 124.375 | +1.983 | 78 |
1 Mayıs | 41.431 | 122.392 | +2.188 | 84 |
30 Nisan | 42.004 | 120.204 | +2.615 | 93 |
29 Nisan | 43.498 | 117.589 | +2.936 | 89 |
28 Nisan | 29.230 | 114.653 | +2.392 | 92 |
27 Nisan | 20.143 | 112.261 | +2.131 | 95 |
26 Nisan | 30.177 | 110.130 | +2.357 | 99 |
25 Nisan | 38.308 | 107.773 | +2.861 | 106 |
24 Nisan | 38.351 | 104.912 | +3.122 | 109 |
23 Nisan | 40.962 | 101.790 | +3.116 | 115 |
22 Nisan | 37.535 | 98.674 | +3.083 | 117 |
21 Nisan | 39.429 | 95.591 | +4.611 | 119 |
20 Nisan | 39.703 | 90.980 | +4.674 | 123 |
19 Nisan | 35.344 | 86.306 | +3.977 | 127 |
18 Nisan | 40.520 | 82.329 | +3.783 | 121 |
17 Nisan | 40.270 | 78.546 | +4.353 | 126 |
16 Nisan | 40.427 | 74.193 | +4.801 | 125 |
15 Nisan | 34.090 | 69.392 | +4.281 | 115 |
14 Nisan | 33.070 | 65.111 | +4.062 | 107 |
13 Nisan | 34.456 | 61.049 | +4.093 | 98 |
12 Nisan | 35.720 | 56.956 | +4.789 | 97 |
11 Nisan | 33.170 | 52.167 | +5.138 | 95 |
10 Nisan | 30.864 | 47.029 | +4.747 | 98 |
9 Nisan | 28.578 | 42.282 | +4.056 | 96 |
8 Nisan | 24.900 | 38.226 | +4.117 | 87 |
7 Nisan | 20.023 | 34.109 | +3.892 | 76 |
6 Nisan | 21.400 | 30.217 | +3.148 | 75 |
5 Nisan | 20.065 | 27.069 | +3.135 | 73 |
4 Nisan | 19.664 | 23.934 | +3.013 | 76 |
3 Nisan | 16.160 | 20.921 | +2.786 | 69 |
2 Nisan | 18.757 | 18.135 | +2.456 | 79 |
1 Nisan | 14.396 | 15.679 | +2.148 | 63 |
31 Mart | 15.422 | 13.531 | +2.704 | 46 |
30 Mart | 11.535 | 10.827 | +1.610 | 37 |
29 Mart | 9.982 | 9.217 | +1.815 | 23 |
28 Mart | 7.641 | 7.402 | +1.704 | 16 |
27 Mart | 5.698 | 3.629 | +2.069 | 17 |
26 Mart | 7.286 | 3.629 | +1.196 | 16 |
25 Mart | 5.035 | 2.433 | +561 | 15 |
24 Mart | 3.952 | 1.872 | +343 | 7 |
23 Mart | 3.672 | 1.529 | +293 | 7 |
22 Mart | 20.345 (Bugüne kadarki test sayısı) | 1.236 | +289 | 9 |
21 Mart | 2.953 | 947 | +277 | 12 |
20 Mart | 3.656 | 670 | +311 | 5 |
19 Mart | 1.981 | 359 | +168 | 2 |
18 Mart | Bilinmiyor | 191 | +93 | 1 |
17 Mart | Bilinmiyor | 98 | +51 | 1 |
16 Mart | Bilinmiyor | 47 | +29 | – |
15 Mart | Bilinmiyor | 18 | +12 | – |
14 Mart | Bilinmiyor | 6 | +1 | – |
13 Mart | Bilinmiyor | 5 | +4 | – |
12 Mart | Bilinmiyor | Yeni Vaka Yok | – | – |
11 Mart | Bilinmiyor | 1 | – | – |
Koronavirüs ile İlgili Aşı Geliştirdiğini İddia Eden 9 Ülke ve Aşı Süreçleri
1.) Almanya: Trump’ın para teklif ettiği, AB’nin fonladığı Alman biyoteknoloji şirketi CureVac’ın sonbahara kadar aşı geliştirebileceği Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen tarafından duyurulmuştu. Trump’ın aşıyı geliştirmeyi başarabilecek en yakın şirket olarak gördüğü CureVac’a para teklif ederek, muhtemel aşının münhasır haklarının ABD’nin tekelinde kalmasını istediği iddia edildi.
2.) Çin: Onay alınmasının ardından nisan sonunda klinik denemelere başlanacağını duyuran Çinli heyetin başında ebola salgınına karşı aşı geliştiren ekibe liderlik eden Çin Askeri Tıp Bilimleri Akademisi’nden Chen Wei bulunuyor.
3.) Fransa: Sıtma ilacı ile koronavirüsün ortadan kaldırılabileceğini söyleyen Marsilya Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde görevli Profesör Didier Raoult, tedavi ettiği koronavirüsü taşıyan 24 hastanın Plaquenil ilacı almaya başladıktan 6 gün sonra dörtte üçünde virüsün kaybolduğunu belirtti.
4.) Avusturya: Sıtma ve HIV tedavisinde kullanılan iki ilaçtaki etken maddelerin bazı koronavirüs hastalarında yapılan denemelerde işe yaradığını söyleyen Avustralyalı bilim insanları ilacı bulduklarını ve testler için başvuru yaptıklarını duyurdu.
5.) İsrail: Ülkedeki Biyolojik Araştırma Enstitüsü’nün yakın zamanda koronavirüs aşısını geliştirdiklerini duyuracağını yazan İsrail basınını İsrail Savunma Bakanlığı yalanladı.
6.) Belçika: Gent Üniversitesi Biyoteknoloji Merkezi, Covid-19 virüsünün laboratuar ortamında etkisiz hale getirmeyi başardıklarını açıkladı ancak bunun ilaç için bir temel oluşturduğunu, çalışmaların devam ettiğini vurguladı.
7.) Hindistan: Ülkede koronavirüs teşhisi konan İtalyan turiste, kronik akciğer hastası olmasına rağmen domuz gribi, sıtma ve HIV anti-viral ilaçlarla yapılan tedavide başarıya ulaşıldığı açıklandı.
8.) Hollanda: Koronavirüse karşı özel antikor geliştirmeyi başaran ilk kişiler Hollandalı bilim insanları oldu. Buluş ile virüse karş özel ilaç üretilebilir ve insanların kendi kendilerini test etmeleri sağlanabilir.
9.) ABD: ABD Savunma Bakanlığının desteklediği Kanadalı Medicago şirketi, aşıyı geliştirdiklerini onay alınması halinde ayda 10 milyon aşı üretilebileceğini açıkladı. Ancak şirket, bürokratik engeller kaldırılırsa aşının en erken Kasım ayında hazır olacağını belirtti.
- Singapur ile ortak çalışma yürüten ABD’li şirket, virüsü daha az zararlı hale getirebilen mutasyonu gerçekleştiren proteini bulduklarını, böylece aşı sürecinin hızlanabileceğini açıkladı.
18 Mart: Dünya genelinde;
- Toplam vaka: 216.448
- Ölüm: 8.894
- İyileşen: 84.402
- En fazla ölümün yaşandığı 5 ülke: Çin (3.237), İtalya (2.978), İran (1.135), İspanya (638) ve Fransa (264)
- Veri tarihi: 18.03.2020 – 23.21
Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Azap, “Türkiye kritik olgu eşiği olan 100’e ulaştı. Hong Kong, Singapur olma şansımızı kaybettik. Bundan sonra tüm enerjimizi İtalya olmamaya harcamalıyız” dedi. Azap, “Türkiye’nin bu salgını kontrol edebilecek sağlık alt yapısı, özveriyle çalışan bilgili ve deneyimli sağlık çalışanları olduğunu biliyoruz. Vatandaşlarımızın da desteği ile en az sayıda vaka ile bu salgını atlatacağımızı umuyorum.” ifadelerini kullandı.
17 Mart: Dünya genelinde;
- Toplam vaka: 196.639
- Ölüm: 7.893
- İyileşen: 80.840
- En fazla ölümün yaşandığı 5 ülke: Çin (3.230), İtalya (2.503), İran (988), İspanya (533) ve Fransa (148)
- Veri tarihi: 18.03.2020 – 00.20
Türkiye’nin uçuş yasağı koyduğu 20 ülkede koronavirüs vakaları ve ölüm oranları.
Ülke | Vaka Sayısı | Ölen Sayısı | |
---|---|---|---|
1 | Çin | 81.058 | 3.230 |
2 | İtalya | 27.980 | 2.158 |
3 | İran | 14.991 | 853 |
4 | İspanya | 11.279 | 499 |
5 | Güney Kore | 8.320 | 81 |
6 | Almanya | 7.689 | 20 |
7 | Fransa | 6.664 | 148 |
8 | İsviçre | 2.330 | 21 |
9 | İngiltere | 1.553 | 56 |
10 | Norveç | 1.419 | 3 |
11 | Hollanda | 1.416 | 24 |
12 | İsveç | 1.140 | 7 |
13 | Avusturya | 1.132 | 3 |
14 | Belçika | 1.058 | 10 |
15 | Danimarka | 1.007 | 4 |
16 | Birleşik Arap Emirlikleri | 98 | – |
17 | Suudi Arabistan | 133 | – |
18 | Mısır | 166 | 4 |
19 | İrlanda | 223 | 2 |
20 | Irak | 133 | 10 |
- İngiltere, İsviçre, Suudi Arabistan, Mısır, İrlanda ve Birleşik Arap Emirlikleri ile uçuşların yasaklanmasıyla uçuş yasağı uygulanan ülke sayısı 20 oldu.
- Camilerde cemaat ile namaz kılınması ve Cuma namazı askıya alındı.
- Laboratuvar sayısı 6’dan 16’ya çıkarıldı.
- Virüs tespit kitinin ülkenin bütün dağıtılması kararı alındı.
Uçuş yasağı olan ülkeler:
Çin, İran, Irak, İtalya, Güney Kore, Almanya, Fransa, İspanya, Norveç, Danimarka, Belçika, Avusturya, İsveç, Hollanda, Mısır, İngiltere, İsviçre, Suudi Arabistan, İrlanda, Birleşik Arap Emirlikleri
Dünya genelinde;
- Toplam vaka: 181.355
- Ölüm: 7.118
- İyileşen: 78.085
- En fazla ölümün yaşandığı 5 ülke: Çin (3.217), İtalya (2.158), İran (853), İspanya (342) ve Güney Kore (75)
15 Mart: Yeni 12 vakanın eklendiğini açıklayan Sağlık Bakanı Koca, toplam 18 vaka olduğu belirtti.
- Almanya, İspanya, Fransa, Avusturya, Norveç, Danimarka, İsveç, Belçika ve Hollanda’dan Türkiye’ye yapılan uçuşlar 16 Mart itibarıyla durduruldu.
- Pavyon, diskotek, bar ve gece kulüplerinin faaliyetleri geçici olarak durduruldu.
14 Mart: 6. vaka görüldü. Hastanın Umre’den Türkiye’ye gelen bir yurttaşımız olduğu belirtildi.
- Korona danışma hattı (184) oluşturuldu.
- İran ile demir ve karayolu ulaşımı kapatıldı. Gürcistan arasındaki Sarp sınır kapısının yolcu trafiğine karşılıklı kapatılmasına karar verildi.
13 Mart: 5 vaka olduğu duyuruldu.
- Azerbaycan, Gürcistan, Almanya, Fransa, İspanya, Norveç, Danimarka, Belçika, Avusturya, İsveç ve Hollanda ile uçuşlar askıya alındı.
- Özel kreş ve çocuk kulüpleri ileri bir tarihe kadar kapatıldı.
12 Mart: ilkokul, ortaokul ve liselerde bir hafta üniversitelerde ise 3 hafta eğitime ara verildi.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yurt dışı ziyaretleri ertelendi.
- Kamu görevlilerinin yurt dışına çıkışı izne tabi oldu.
- Nisan ayının sonuna kadar tüm spor müsabalarının seyircisiz oynanması kararlaştırıldı.
11 Mart: İlk koronavirüs vakası Türkiye’de görüldü. Kişinin Avrupa temaslı olduğu vurgulandı.
Koronavirüs Hakkında Mutlaka Bilmeniz Gereken 9 Bilgi
1.) Aralık 2019’da ilk vaka Çin’in Hubei eyaletine bağlı Wuhan kentinde görüldü. Virüsün çıkış noktası Wuhan’daki “Huanan Balık Pazarı” olarak gösterilse de bu hala teyide muhtaç bir bilgi.
13 Ocak 2020’de yeni tip koronavirüsün adı “COVID-19” olarak tanımlandı.
COVID-19 ne demek
‘CO’ Corona + ‘VI’ Virüs + ‘D’ Disease (hastalık) + ’19’ 2019
2.) Dünya genelinde ilk importe vaka 13 Ocak’ta Tayland’da 61 yaşındaki bir kadından, ikinci vaka ise bir gün sonra Japonya’da 30 yaşındaki bir erkekte görüldü.
3.) Virüs size bulaştıktan sonra 2-14 gün arasında kuluçka dönemi yaşıyor ve belirtilerini gösteriyor. Herkesin artık bildiği koronavirüsün en yaygın belirtileri yüksek ateş, kuru öksürük ve halsizlik. İleri safhalarda ise solunum yetmezliği görülüyor. Diğer belirtiler ise boğaz ağrısı, burun akıntısı ve ishal olarak biliniyor.
4.) Virüs hayvandan insana ve insandan insana buluşan, insanı etkileyen 7. corona çeşidi.
5.) Koronavirüsün ölüm oranı yüzde 2. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre virüsün bulaştığı hastaların yaklaşık yüzde 85’i özel bir tedaviye ihtiyaç duymadan kendi kendine iyileşiyor. Korkutan ve ölüm ile ilgili en dikkat çeken verilerden biri ise virüsün bulaştığı her 6 insandan birinde ciddi solunum güçlüklerinin görülmesi.
6.) 2003’te ortaya çıkan ve şu anki koronavirüs (COVID-19) ile benzerlik taşıyan SARS salgınında hastalığa yakalanan 10 kişiden 1’i hayatını kaybetmişti. COVID-19’da bu durum SARS’ın 5’e biri kadar ancak COVID-19 SARS’tan 6-7 kat daha hızlı yayılıyor. SARS 28 ülkede görünürken, COVID-19 vakaları şu an (16 Mart) 153 ülkede tespit edildi.
7.) Normal gribin ölüm oranı yüzde 0,1 ancak dünya genelinde görüldüğü için ölüm rakamları her yıl 500 bine yaklaşıyor. Koronavirüsün gripten daha az tehlikeli olduğunu söyleyenler için kaba bir hesap yapılırsa;COVID-19 tüm dünyada görülürse ve dünya nüfusu 7 milyar olarak hesaplanırsa (ölüm oranı yüzde 2) her yıl 140 milyon insanın ölümüne neden olabilir.8.) En çok merak edilen konuların başında koronavirüsün aşısı veya tedavisi geliyor. 11 Şubat’ta Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Ghebreyesus, virüse karşı geliştirilecek ilk aşının 18 ayda tamamlanabileceğini söyledi.
9.) Virüsün ortaya çıktığının duyurulmasından 90 gün sonra Türkiye’de ilk koronavirüs vakası görüldü. Bu kişinin ismi açıklanmasa da Avrupa’dan gelen bir Türk olduğu 11 Mart’ta Sağlık Bakanı Fahrettin Koca tarafından kamuoyu ile paylaşıldı.
İlk Vakanın Duyurulmasında Önce Türkiye’nin Koronavirüs Mücadelesi
29 Şubat: Çin, İran, Irak, Güney Kore ve İtalya’dan Türkiye’ye uçuşlar durduruldu.
27 Şubat: Doğu ve güneydoğu sınır kapılarında sahra hastaneleri kuruldu.
23 Şubat: İlk koronavirüs vakasının 19 Şubat’ta İran’ta tespit edilmesinden 4 gün sonra Türkiye-İran geçişleri tamamen durduruldu.
21 Şubat: Virüs tespit edilen İran eyaletlerinden gelen yolcularından Türkiye’ye girişi yasaklandı.
11 Şubat: Geliştirilen Türk yapımı ‘tanı kitiyle’ 90-120 dakikada yeni koronavirüs test sonuçlarına ulaşılabildiği açıklandı.
6 Şubat: Yurt dışından gelen tüm yolcular termal kamera kontrolünden geçirilmeye başlandı.
3 Şubat: Çin ile yapılan uçuşlar durduruldu.
1 Şubat: Çin’in Vuhan kentinde yaşayan 32’si Türk, 6’sı Azerbaycan, 3’ü Gürcistan ve biri Arnavutluk vatandaşı olmak üzere 42 kişi Koca Yusuf askeri uçağıyla Türkiye’ye getirildi.
24 Ocak: Liman ve havalimanlarında 24 saat boyunca sağlık personeli bulundurulmaya başlanırken, Çin’den gelen tüm uçuşlar için termal kamera taraması uygulaması hayata geçti.
22 Ocak: İlk koronavirüs vakasının resmen Çin’de adının konmasından 10 gün sonra termal kameralar havalimanlarında devreye sokuldu. Wuhan’dan İstanbul’a yapılan uçuşlar durduruldu.
Koronavirüs Aşısını Bulduğunu Açıklayan Ülkeler
Aralık 2019’dan bu yana herkesin beklediği koronavirüs aşısı ile ilgili birçok ülke ilerleme kaydettiğini açıkladı. İlk önce aşının virüse karşı vücutta nasıl bir savunma mekanizması oluşturduğuna değinelim. Aşılar, virüsleri insan vücudunun bağışıklık sistemine tanıtıyor. Bağışıklık sistemi virüsle mücadele etmeyi öğrendikten sonra şayet virüse bulaşırsa ya da daha önce bulaşmışsa enfeksiyonla nasıl mücadele etmesi gerektiği konusunda tecrübe kazanmış oluyor ve virüsü öldürüyor ya da zararsız hale getiriyor.
Codvid-19 olarak nitelendirilen virüsün hızlı bir şekilde genetik yapısını çıkaran Çinli bilim adamları, bu bilgileri Dünya Sağlık Örgütü ile paylaştı. Bu nedenle aşı çalışmaları hız kazanırken, her geçen gün neticeye ulaşılacağı konusunda umutlar artmaya başladı.
Şu ana kadar koronavirüse karşı 9 ülke Covid-19 virüsünün tedavisini ve ilacını bulduklarını duyurdular. Fakat henüz virüse karşı doğrudan etki eden bir tedavi yöntemi ortaya çıkmadı.
Bu ülkeler Küba, İran, İsrail, Belçika, Rusya, İngiltere, Avustralya, ABD ve Çin.
İngiltere’de koronavirüs aşısının fareler üzerinde başarılı olduğu belirtilirken, Avustralya iki ilacın corona virüs tedavisinde kullanılabileceğini açıkladı.
Virüsler Nesneler Üzerinde Ne Kadar Süre Yaşar?
Koronavirüs en uzun süre plastiklerin üzerinde yaşayabiliyor. Kaliforniya ve Princeton Üniversitelerinin araştırmalarına göre koronavirüsün nesnelerin üzerinde yaşam buldukları zaman;
- Bakır: 3 saat
- Karton: 24 saat
- Çelik: 48 saat
- Plastik: Yaklaşık 70 saat
14 Gün Kuralı Nedir?
Sağlık Bakanlığı’nın sık sık vurguladığı ’14 gün kuralı’ yurt dışından gelenlerin uygulaması gerektiği, Türkiye’ye ayak basar basmaz evde geçirmeleri gerektiği süreyi tanımlıyor. Virüsün kuluçka süresinin 14 gün olması nedeniyle böyle bir vaktin belirlendiği kuralda, kişiler evde kimse ile yakın temasta bulunmadan, hatta tek başına, kendini izole etmesi gerekiyor.
- Kapalı ortam sık sık havalandırılmalı,
- Asgari kişi ile temas kurulmalı ki bu temas maske ve eldiven ile gerçekleşmeli,
- Yaşlı ve kronik hastalarla hiçbir şekilde iletişime geçilmemeli,
- Eller bol bol sabun ile yıklanmalı,
- Evden çıkılmamalı ancak çıkılacaksa mutlaka maske ve eldiven takılmalı,
- Hiçbir şekilde misafir kabul edilmemeli,
- Şayet bu zaman zarfında soğuk algınlığı belirtileri ile karşılaşılırsa acile doktora başvurulmalı.
Koronavirüse Karşı Bağışıklığı Güçlendirmenin Püf Noktaları
Düzenli bir uyku düzeni ile günde en az 7-8 saat uyumak gerekiyor. Bununla birlikte yeme-içme ve günlük öğünlerde sağlıklı ürünler tercih edilmeli.
- Sigara ve alkol kullanıyorsanız en aza indirilmeli, hatta tamamen bırakılmalı. Bağışıklık sisteminin en büyük düşmanı bu ikisi.
- Bol sebze ve meyve tüketilmeli, egzersiz yapılmalı.
- Virüsün özellikle sosyal medyada yazılanlar ile birlikte kaosa sebebiyet vermesi herkeste bir gerginlik yarattı. Bu nedenle strese girilebiliyor. Buna dikkat edilmeli. Şu anda salgından korkanlar için ‘koronafobi’ teşhisi koyulmaya başlandı.
*Virüsü doğrudan öldüren şey elleri bol bol sabunla yıkamak.
Kolonya Koronavirüsü Öldürür mü?
İçerisinde yüzde 80 alkol barındıran kolonyaların sabun ile el yıkamak kadar etkili olmadığı belirtilse de virüsleri öldürdüğü ve koronavirüse karşı kullanılması gerektiği uzmanlar tarafından tavsiye ediliyor.
Kaynak: StratejikOrtak.com
E-BÜLTENE ABONE OLUN
Stratejik Ortak yazarlarının makalesi ve haritalar ücretsiz e-postanıza gelsin.
Abone oldunuz, teşekkürler.
Bir şeyler yanlış oldu. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.