Arap Baharı’nın Başladığı Olay: Yasemin Devrimi

Arap coğrafyasındaki birçok ülkede 2010 yılından itibaren etkisini gösteren, kitleleri demokratikleşme fikriyle peşinde sürükleyen bir süreçti Arap Baharı. Bölgede uzun süren iktidarların sonunu getiren bu halk hareketi her ülkede farklı sonuçlar ve yeni aktörler ortaya çıkartmıştır.

Tunus ise bu hareketlerin olgunlaşması açısından büyük bir öneme sahip olan ve devrim ateşinin yakıldığı ülke olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkenin küçük şehirlerinden olan Sid-Buzid kentinde yaşayan, hayatını seyyar satıcılık yaparak idame ettiren 26 yaşındaki Muhammed Buazizi, kolluk güçlerinin tezgahına el koyması ve kendisine kötü davranışlar sergilemesinin ardından protesto amacıyla 2010 yılının 11 Aralık gününde kendisini ateşe vermiştir.

4 Ocak 2011 günü hayatını kaybeden Buazizi, ülkede büyük yankı uyandırmış olup; işsizlik, enflasyon, ifade özgürlüğü kısıtlamaları gibi nedenlerle hükümete baş kaldıran toplumun her kesiminden insanın simgesi haline gelmiştir. Buazizi’nin eyleminden iki hafta önce Wikileaks tarafından Tunus Devlet Başkanı Zeynel Bin Ali ve ailesinin yolsuzluk ve usulsüzlükleri hakkında ortaya çıkan diplomatik kayıtlar,  Bin Ali ve ailesinin elde ettiği servetin ulaştığı devasa boyutu ifşa etmiş ve halkın tepkisini çekmiştir.[1]

Buazizi’nin başlattığı bu eylem bireysel protestodan kitlelere yayılmış ve daha sonra bölge ülkelerine de sıçramıştır.

Zeynel Bin Ali seçildiği dönemde ülkesine ekonomik ve politik birçok yenilik getirmesine rağmen , 2000’li yıllardan itibaren halka inememiş ve politikalarını tersi yönde seyre sokup halktan cevap alamamıştır. İsyanların şiddetini artırmasının ardından askeri görevlendirmiş, 12 Ocak’ta sokağa çıkma yasağı ilan eden Bin Ali, bu hareketi ile protestoların şiddetlenmesini körüklemiştir. Üstünde oluşan baskıya daha fazla dayanamayarak 14 Ocak tarihinde hükümetini fesih edip, ailesi ile birlikte Suudi Arabistan’a yerleşmiştir.

Bununla birlikte, halk isyanı sırasında 74 kişi cezaevinde olmak üzere toplam 219 kişi yaşamını yitirmiştir.[2]

1 ay süren bu isyan süreci 23 yıllık bir iktidarı yıkmıştır. İnternet üzerinden halkı isyana teşvik eden paylaşımlarda “Polis’e yasemin verelim!” sloganı kullanıldığı için bu devrimin adı Yasemin Devrimi olmuş ve Arap Baharı’nın ilk adımını oluşturmuştur.

Buğra Nalcı

Stratejik Ortak Misafir Yazar