Terörün Kuşattığı Şehir: Deyrizor

Suriye’deki iç savaştan nasibini alan ve hayat standartlarının çok kötü etkilendiği şehirlerden biri olan Deyrizor, yakın tarihin en zorlu kuşatmalardan birine tanıklık etti. Savaşın başında muhalif grupların ele geçirdiği şehir, Esad’a bağlı güçlerin şehir merkezini kontrol altına almasıyla yeniden taraf değiştirse de 3 yılı aşkın sürecek DAEŞ kuşatmasına maruz kalmaktan kurtulamadı.

Esad yönetimine yönelik isyanların başlamasıyla Deyrizor kenti, 2013’e kadar bir dizi operasyon ve çatışmaya tanıklık etti. Şehir merkezini kontrol altına almak isteyen muhalif gruplarla Esad’a bağlı birliklerin yaklaşık iki yıl süren “rekabetinde” kazanan muhalif gruplar oldu ve kentin neredeyse tamamı ele geçirildi. Bu süreçte Esad’ın birlikleri muhaliflere nazaran oldukça küçük bir bölgeyi kontrol altında tutabildi. DAEŞ bu süre içerisinde şehre yönelik yıpratıcı saldırılar gerçekleştirdi.

Nisan 2014’de muhaliflerin kontrol ettiği bölgelere topyekûn saldırı düzenleyerek önemli ölçüde başarı elde etti ve şehrin yönetiminde söz sahibi oldu. Muhalif grupların DAEŞ’e yenilmesiyle birlikte terör örgütü hakimiyet alanını genişletti ve Esad’a bağlı birliklerin kontrol ettiği bölgeleri kuşattı. Böylelikle üç yıl sürecek olan Deyrizor kuşatması başlamış oldu.

2014’ün sonlarından itibaren terör örgütü, şehrin önemli kollarını birbirine bağlayan köprüleri yıkarak Esad birliklerini sıkıştırmayı amaçladı. Ardından Esad güçleri, Deyrizor kuşatmasının önde gelen isimlerinden biri olan Tümgeneral İsam Zahreddin liderliğinde DAEŞ kuvvetlerine karşı geniş çaplı taarruz başlattı. Bu taarruzun ardından hakimiyet alanını genişleten Esad güçleri, terör örgütünü kentin kuzey kırsalına itmeyi başardı. Oldukça stratejik bir öneme sahip olan Deyrizor Hava Üssü’nü ele geçirmeyi amaçlayan DAEŞ, kısa bir süreliğine üste kontrol sağlasa da kalıcı olamadı.

2015’in başlarından itibaren terör örgütü DAEŞ, tutumunu sertleştirerek şehre giden elektrik kablolarını kesti ve Deyrizor’un elektriksiz kalmasına sebep oldu. Kent merkezine hava yoluyla erzak temini yapılmaması için birçok kez Deyrizor Hava Üssü bombalandı. 16 Ocak 2016’da Esad güçlerine yönelik çok sert bir taarruz başlatıldı ve önemli mahalleler terör örgütünün kontrolüne geçti. Esad’ın safında savaşan askerlerin bir kısmı DAEŞ tarafından esir alındı ve başının kesilmesi suretiyle infaz edildi. Bu süreçte kent yakınlarındaki petrol yatakları da örgütün kontrolü altına girdi. DAEŞ’in kent çevresinde gelişmesini engellemek isteyen Esad güçleri, 2016 yılının başlarında petrol yataklarını ele geçirmek için operasyon başlattı ve operasyon büyük ölçüde başarıya ulaştı. İlerleyen günlerde kent, çok sert çatışmalara sahne oldu ve her iki taraftan da çok sayıda kişi öldü. 17 Eylül 2016’da ABD önderliğindeki koalisyon güçlerinin hava üssünü bombalamasıyla birlikte Esad kuvvetlerinde büyük zayiat oluştu. Bu bombalamayı fırsat bilen DAEŞ, Tharda Dağı’nı ele geçirerek stratejik bir nokta kazandı.

Ocak 2017’ye gelindiğinde, hava üssünün Esad kuvvetlerine sağladığı yararı bilen DAEŞ, şehre giden yolu kesti ve Esad’a bağlı birliklerin ikiye bölünmesine yol açtı. Terör örgütü geniş ölçekli saldırılarla kent merkezine daha da yaklaştı. Deyrizor halkı, hava üssüne giden yolların kesilmesi nedeniyle bir süre kısıtlı erzakla idare etmek zorunda kaldı. Örgütün sık sık saldırması nedeniyle birçok yer tahribata uğradı ve kent sakinlerinin hayat standartları zorlaştı.

2017’nin ortalarından itibaren, Rakka vilayetinin güneyini kontrol altına alan Esad güçleri, kuşatma altındaki kuvvetlere yardımcı olmak için terör örgütü mevzilerine operasyon başlattı. Rus hava saldırılarının yardımıyla büyük yol katedildi. Tuğgeneral Süheyl Hasan’ın komuta ettiği Kaplan Kuvvetleri’nin Sukhnah üzerinden ilerleyişi DAEŞ’i zor durumda bıraktı. 9 Eylül’de batıdan gelen Esad kuvvetleriyle kuşatma altında bulunan ordunun buluşması sonucu kuşatma kırıldı ve DAEŞ’in kent etrafındaki gücü büyük ölçüde zayıfladı. Kuşatmanın kırılmasının ardından kent sakinlerinin temel ihtiyaçlarının giderilmesi için yoğun çaba sarf edildi. Yardım kuruluşları bölgeye giderek gıda, sağlık malzemesi ve diğer temel ihtiyaçları içeren erzaklar verdi.

DAEŞ’in nüfuzuna tamamen son vermek isteyen Esad güçleri, kentin doğusuna ve kuzeyine operasyonlar düzenleyerek Deyrizor’un tamamını kontrol altına aldı. Böylece 3 yıl süren “terör kuşatması” kesin olarak son buldu. Kuşatma boyunca bölgedeki Esad güçlerine komuta eden Tümgeneral İsam Zahreddin, 18 Ekim 2017’de DAEŞ’e yönelik yapılan bir operasyon sırasında kara mayınına basarak hayatını kaybetti. Kuşatma, halkı çok kötü etkilemiş ve temel ihtiyaçlardan dahi mahrum bırakacak hale getirmiştir. Kente uzun süre elektrik gitmemiş ve tüm bağlantı yolları kesilmiştir. Birçok sivilin bu durumlardan ötürü hayatını kaybettiği açıklanmıştır.

[irp posts=”6503″ name=”Deyrizor’da Son Durum Haritası: Çatışmalar ve Petrol Kuyuları”]