Yeni Ekonomik Düzen: Dijital, Kripto Para Birimleri ve Ülkelerin Politikaları

Blockchain

Son yıllarda epey popüler hale gelen ‘Kripto para’, ‘Dijital para’ ve ‘Blockchain’ gibi sanal ekonomik kavramlar bugün namını yaymaya son hızda devam ediyor. Özellikle gerçekleşen olağanüstü fiyat esnekliğine bağlı oynamalar, insanların bu yöndeki ilgisini çok daha hızlı çekmeyi başardı. Bu kavram yeni olmamakla birlikte geçici bir akım olarak bilineceği de söylenemez. Bütün dünya insanlarının rahatlıkla ulaşabildiği bu merkeziyetsiz para birimlerinin ve borsaların gelecekte finansal anlamda en büyük alışveriş seçeneği olacağı birçok farklı kitle tarafından öngörülüyor. Son 200 yılda Dolar’ın hâkimiyetini düşünürsek, bugün bunun çok daha organize bir biçimde gerçekleşme ihtimali de uzak değil.
Tabii ki bu büyük gelişmelerin sürekli devletlerden izole bir biçimde gerçekleşmesi mümkün değil. Çağın teknolojisini yakalamak, bilgi gücüne erişmek her zaman bireyi veya kurumları diğerlerinden bir adım önde kılar. Bundan dolayı hükumetler bu duruma el atmak adına belirli politikalar oluşturmuş ya da oluşturmayı hedeflemektedir. İşte devlet destekli oluşturulan veya oluşturulması planlanan dijital para birimleri:

Venezuela

Kendisine uygulanan küresel ambargodan dolayı son yıllarda büyük ekonomik buhranlar yaşayan Venezuela, Amerikan Doları’nın esaretinden sıyrılmak adına ilk adım atan ülkelerden biri oldu. 2017 yılında Petro adlı dijital para birimini piyasaya süren Venezuela Hükumeti, gelecekte ülke içerisinde %100 kullanım sağlamayı hedefliyor.

Birleşik Arap Emirlikleri

Modern yatırımlarla adını duyduğumuz körfezdeki en nüfuzlu ülkelerden birisi olan Birleşik Arap Emirlikleri, 2017 yılında Em Cash adlı kripto para birimini oluşturdu. Şimdilik pek yaygın olmasa da uzun vadede bu hamlenin de önemli etkilerinin olması bekleniyor.

Ukrayna

Ekonomik anlamda henüz sorunlarını tamamen çözüme kavuşturamamış olan Ukrayna gelecekte önemli bir konuma ulaşmak istiyor. Diğerlerinden farklı olarak bir dijital para birimi üretmek yerine geçtiğimiz 2020 Aralık ayında Stellar ile anlaşma imzalayarak XLM adlı kripto para birimini tercih etmiş oldu. Bugün en büyük hacme sahip olan birimlerden birini tercih etmenin de epey mantıklı olduğu söylenebilir.

Estonya

Estonya hükumetinin oluşturmuş olduğu Estcoin adlı dijital para birimi 2017’de ülkede daha özgür bir ekonomiyi hâkim kılmak yani Euro hâkimiyetinden biraz daha bağımsız biçimde varlığına devam ettirmek amacıyla piyasaya sürüldü. İlk oluşturulduğunda finansal otoritelerden büyük tepkiler alan ve sadece ülke içinde kullanılması mümkün olan bu birim bugün ise ilk oluşturulduğu dönemin popülerliğinden uzak.

Japonya

Japonya hükumeti tarafından 2017’de piyasaya sürülen J-Coin adlı dijital para birimi ülke içerisinde popüler bir konumda. Ancak henüz kripto para piyasalarında yer almıyor. Ülkenin şimdilik bu konuda en büyük hedefi ise Tokyo Olimpiyatları’ndan önce bu birimi ülkenin çoğunluğunda hakim kılmak.

Çin

İlk girişimleri 2014’te başlatılan ve 2019 yılında resmen duyurulan Çin Halk Bankasına ait olan DCEP (Dijital Para Elektronik Ödeme Sistemi) adlı dijital para birimi, Yuan’ın dijital bir türü olarak kabul edilmektedir. Hatta öyle ki bugün Çin’in modern kentlerinde yapılan alışverişlerde bu dijital paralar kullanılmaya başlandı. Bu konuda hamleler gerçekleştiren çoğu ülkenin aksine hem küresel hem yerel olarak bu birimi kullanmayı hedefleyen Çin Halk Cumhuriyeti en büyük adımları atan ülke olarak yorumlanabilir.

Tunus

Sahip olduğu büyük potansiyeli neredeyse herkes tarafından kabul edilmiş Afrika kıtasından bu konuda da atılan adımlar kendini belli edecek gibi görünüyor. Tunus’ta henüz aktif anlamda kullanılan dijital bir para birimi olmasa da gelecekte e-Dinar adlı bir dijital para birimi oluşturmayı ve Kuzey Afrika’da bunu yaygınlaştırmayı hedefliyor.

Senegal

Senegal de bu konuda hamleler gerçekleştirmeyi planlayan bir diğer Afrika ülkesi. e-CFA adlı dijital para biriminin yakın gelecekte piyasaya sürülmesi ve Batı Afrika ülkeleriyle ortaklaşa bir kullanım gerçekleştirmesi öngörülüyor. Bununla birlikte ünlü şarkıcı Akon’un Senegal’de Akon City adlı bir kripto kent kurma planı da dikkat çekiyor. İnşa edilmesi planlanan bu şehrin resmi para birimi ise ünlü şarkıcının piyasaya sürdüğü Akoin olacak. Bu plan için Senegal hükumetinden de onay alınmış durumda.

Türkiye Ne Durumda?

Verilen örneklerde görüldüğü gibi büyük bir yayılma gösteren ve göstermeye devam edecek olan bu kripto para akımına dair henüz sadece bireysel girişimler sürdürülmektedir. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan 27 Eylül 2020 tarihinde Teknofest’te yaptığı konuşmada bu konuya dikkat çekmiş ve çağrılarda bulunmuştur. Türkiye’nin de bu kervanda yer alması kuşkusuz ülkemiz adına çok büyük bir fayda sağlayacaktır.

[irp posts=”27223″ name=”Yeni Yüzyılın Yeni Parası: Bitcoin”]

Taha Emir Pekdemir

Stratejik Ortak Misafir Yazar