Yeni dönemde Suriye lideri ile görüşmelerin adının konmasını bekliyorum. Esad’ın ön şartı Türk askerinin çekilmesi ama bunun olması zor. En azından periyodik bir süreç ve mültecilerin geri dönmesiyle bağlantılı olabilir. Türkiye’nin benim tabirimle ‘ön cephe taktiği’ ile terörle sınırın ötesinde mücadele stratejisi, Esad’ı da YPG konusunda hizaya çekebilir. Tek taraflı adımlar atılamaz. İki taraflı ‘taviz’ verilmelidir.
Kuzey Irak’ta onlarca karakola sahip olan Türkiye, PKK ile mücadelesini sürdürecek, IKBY ile ilişkilerini özellikle PKK’ya karşı kullanacak. Seçimden bir hafta önce Türkiye ve IKBY arasında Derecik-Zet sınır kapısı açılmıştı. Bağdat yönetimi ile de planlanan sınır kapısının açılması elzem. Ancak Bağdat ile adı konmamış gerginlik devam ediyor ve İran olduğu sürece bu devam edecek gibi duruyor.
İran… Söylenecek çok sözün olduğu ancak artık konuşmaktan bıktığım komşu ülke. Arap ülkeleri ile ilişkileri düzeltme arayışındaki İran, Suriye ve Irak’ta karşımızda olmayı sürdürecek. İlişkilerin stabil seyirden öteye geçmeyeceğini düşünüyorum.
KKTC yani Doğu Akdeniz. KKTC’de her şey yolunda ancak 2019’da Libya ile yaptığımız anlaşmanın sınırlarına daha bir kez gemi göndermedik, 2021’den bu yana Doğu Akdeniz’de Yunanistan’ın iddia ettiği Sevilla Haritası’nda hiç faaliyet yürütmedik. Yani Avrupa ile arka plandaki anlaşmalar çıkarımıza değil. Tıpkı Geri Kabul Anlaşması gibi. Avrupa ile anlaşma bahanesiyle Yunanistan’a boyun eğmek en büyük vakit kaybı. Mavi Vatan doktrin olmalı.
Erdoğan’ın zaferinin en sevinenlerinden biri de Azerbaycan lideri Aliyev oldu. Çünkü önümüzdeki süreçte Türkiye’nin ‘garantörlüğü’ ve Paşinyan’ın gerçekçi yeni adımlarıyla Zengezur Koridoru açılacak, Karabağ’daki Türk varlığı daha güçlü hale gelecek. Maalesef Türkiye olmazsa Fransa da Rusya da, en çok da İran, Azerbaycan’a çok pres yaparlar. Aliyev de bunu biliyor.
Seçim sonrası Erdoğan’ı arayan ilk ülke liderlerinden biri de Gürcistan’dı. Rusya tarafından toprakları işgal edilen Gürcistan, Batı’ya yakınlaşmasını Türkiye’nin desteğiyle sürdürüyor ama Ermenistan ile iyi ilişkiler ve kapıların açılması, en çok Gürcüleri zor durumda bırakacak.
(31 Mayıs 2023)
