Filipinler’de Moro Müslümanları, kapsamlı özerkliğe kavuşmak için bugün referanduma gitti. Filipinler’deki özerklik referandumunda halk, Devlet Başkanı Rodrigo Duterte’nin göreve gelmesinin ardından meclis ve senatodan geçen ve Ağustos 2018’de Duterte’nin imzaladığı Bangsamoro Organik Yasası’nı oyladı.
Maguindanao, Lanao Del Sur, bölgedeki adalar Basilan, Tawi-tawi ve Sulu ile mevcut özerk bünyede yer almayan Cotabato ve Isabela şehirlerinde yapılan referandumda; seçmenlere mevcut “Yeni kurulacak Müslüman Mindanao Bangsamoro Özerk Bölgesi’ne (BARMM) dahil olmak ister misiniz?” sorusu yöneltildi.
Resmi olmayan sonuçlara göre mevcut Müslüman Mindanao Özerk Bölgesi (ARMM) bünyesinde yer almayan ve kampanya boyunca kritik noktalar arasında gösterilen Cotabato ve Isabela şehirleri “Evet” yönünde oy kullandı. Seçimleri takip eden İHH Mütevelli Başkan Vekili Hüseyin Oruç, Twitter hesabından “Bangsamoro Referandumunda sonuç EVET. Müslümanlar sandıkta da zafer kazandı” notunu düştü.
Düzenlenen referandum sonrası kendi başbakanlarını da seçecek olan Moro Müslümanları ile ilgili merak edilen 5 sorunun cevabı kısaca şöyle:
Moro Sorunu Nedir?
Morolar, 1946’da ABD sömürge yönetimi tarafından Hristiyan Filipinler idaresine bırakılınca bağımsızlıklarını kaybetti. Moro halkı sonrasında bağımsızlıklarını yeniden elde etmek için siyasi müzakere yollarını kullanmaya başladı.
Silahlı Mücadele Nasıl Başladı?
Bölgede Müslüman halkı hedef alan saldırıların etnik temizliğe dönüşmesi, Moroların kendilerini savunmak ve düzenli ordulara karşı mücadele etmek amacıyla 1970’lerde Moro Ulusal Kurtuluş Cephesi’ni (MUKC), daha sonra ise Moro İslami Kurtuluş Cephesi’ni (MİKC) kurarak silahlı mücadele kararı almasına neden oldu.
Ateşkes ve Sonrasında Barış Müzakereleri Süreci Nasıl Gelişti?
Taraflar arasında 1997’de ateşkes görüşmeleri başladı. 2012’de hükümet ile MİKC arasında ateşkes ilan edildi. MİKC ile Mindanao’da Bangsamoro adlı mutabakata varıldı.
Barış görüşmeleri, 2012’da yapılan devlet başkanlığı seçimini Rodrigo Duterte’nin kazanmasıyla ivme kazandı.
MİKC, 2017’de hükümet ile vardıkları barış anlaşması kapsamında yeni Bangsamoro Temel Tasarısı hazırladı ve bunu Devlet Başkanı Duterte’ye sundu.
Kongre, Mayıs 2018’de Müslüman nüfusunun yoğun yaşadığı Mindanao eyaleti ve çevresindeki adalara özerklik tanınmasını öngören yasayı onayladı.
Yasanın İçeriğinde Ne Var?
Müslüman nüfusun yoğun olarak yaşadığı Mindanao eyaleti çevresindeki adalara kapsamlı özerklik tanınacak.
Çoğunluğu Moro İslami Kurtuluş Cephesi’nden oluşacak 80 kişilik bir meclis, başbakanını da kendi içinde seçecek.
Peki Silahlı Cephe Ne Olacak?
Morolar yerel idareyi aldıkları zaman MİKC’in yüzde 30’un silahlarını bırakacak ve sivil hayata döndürülecek.
Seçilen yönetim 2022’ye kadar bölge idaresini yürütecek ve silahlı grup da silahlarını tamamen bırakmış olacak.
Bölge Müslümanlarının hukuki ve ekonomik kazanımları artacak. Bölgedeki idari yetkiler Manila hükümetinde kalmayarak Bangsamoro hükümetine devredilecek.
Kaynak: AA – StratejikOrtak.com
E-BÜLTENE ABONE OLUN
Stratejik Ortak yazarlarının makalesi ve haritalar ücretsiz e-postanıza gelsin.
Abone oldunuz, teşekkürler.
Bir şeyler yanlış oldu. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.
