NATO’nun 70. Yıl Dönümü: Ortak Deklarasyon ve Öne Çıkanlar

NATO üyesi ülkelerin Devlet ve Hükümet Başkanları, İttifakın kuruluşunun 70. yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen NATO Liderler Toplantısı’na katılmak üzere Londra’ya geldi. Birçok ülke lideri ikili görüşmelerde bulunurken, liderlerin katıldığı zirve sonrası bir deklarasyon yayınlandı.

Zirvede 70. yıl kutlamalarına istinaden, konuşulacak konuların başında NATO’nun Baltık Planı ve Türkiye’nin güney sınırı konusunda NATO “müttefiklerinden” destek talebi yer aldı. Kuşkusuz dün gecenin baş aktörlerinden birisi Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’du. Kendisinin zirve öncesi dile getirdiği “NATO’nun beyin ölümü gerçekleşti.” sözleri NATO’ya üye Ülkelerin liderleri tarafından büyük tepkiyle karşılandı. Bu söze bir büyük tepki de Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan geldi. Kendisi Macron’un sözlerine karşılık olarak, “NATO’nun beyin ölümü gerçekleşti diyor. Sen önce kendi beyin ölümünü kontrol ettir. Senin beyin ölümün gerçekleşmiş.” şeklinde çok sert cevap verdi.

Öte yandan dün akşam saatlerinde ABD Başkanı Donald Trump basın toplantısı gerçekleştirdi. Trump, “Macron’un NATO’nun beyin ölümü gerçekleşti sözlerine ne diyorsunuz ?” sorusuna, “Evet Türkiye’de Macron’un kendi beyin ölümü gerçekleşti dedi.” şeklinde bir cevap verdi. Ardından sorulan başka bir soruya ise “Fransa NATO’dan çıkmayı çoktan aklına koymuş” ifadesini kullandı.

Donald Trump’a sorulan bir başka soru ise, S-400 ve F-35 meselesiydi. Bu soruya ise ABD Başkanı Trump, “Türkiye Obama döneminde Patriot almak istedi fakat Obama onlara Patriot satmadı ve onlar da S-400 aldılar. Hikayenin iki tarafı var. Şimdi biz onlara F-35 satmazsak, onlar başkasına yönelecekler buna bir dur demek lazım. Çalışmalarımız devam ediyor.” dedi.

Liderlerin bire bir görüşmesinden sonra Almanya Başbakanı Angela Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Boris Johanson ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye konusunda dörtlü zirve gerçekleştirdi ve zirve yaklaşık 1 saat sürdü. Zirveyle ilgili bir basın açıklaması yapılmadı fakat bütün liderler olumlu geçtiğini açıkladı.

Emmanuel Macron zirveden ayrıldığında gazetecilere verdiği röportajda, Türkiye ile sıkı ilişkilerinin olduğunu dile getirdi. Kendisinin zirve başlamadan önce Türkiye ile ilgili sert ifadelerde bulunmasının ardından bu şekilde bir açıklamada bulunması, kamuoyu tarafından çekimser karşılandı. Ayrıca kendisine sorulan F-35 ve S-400 sorusuna, “Türkiye hem NATO’da olup hem de S-400 kullanamaz.” demişti. Fakat zirveden sonra “O mesele ABD ve Türkiye arasında.” şeklinde açıklama yaparak bir kez daha önceki duruşunu değiştirmiş oldu.

Liderler günün sonunda 70. yıl kutlamaları çerçevesinde Kraliçe Elizabeth’in bulunduğu Buckingham Sarayı’ndaki resepsiyona katılıp sonrasında aile fotoğrafı çektirdiler.

Günün sonunda NATO Genel Sekreteri Jen Stoltenberg, “Suriye konusu hakkında Türkiye’nin ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli adımları attık ve gelişme katediyoruz. Çalışmalarımız devam ediyor.” dedi.

Trump ile Erdoğan Görüşmesi Gerçekleşti

Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Liderler Zirvesi kapsamında ABD Başkanı Trump ile yaklaşık yarım saatlik bir görüşme gerçekleştirdi. Trump, Türkiye için “NATO üyesi olarak oldukça iyi bir iş çıkarıyor” açıklamasında bulurken, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, “Cumhurbaşkanımız, ABD Başkanı ile NATO Zirvesi marjında son derece verimli bir görüşme gerçekleştirdi.” ifadesini kullandı.

Görüşme ile ilgili Beyaz Saray, “İki lider, Türkiye’nin ittifak taahhütlerini yerine getirmesi, ticaret hacminin 100 milyar dolara çıkarılarak güçlendirilmesi, bölgesel güvenlik sınamaları ve enerji güvenliği konularını ele aldı.” ifadelerini kullandı.

Liderler Zirvesi Sonrası Yayınlanan Ortak Deklarasyon

Nato ülkeleri liderler zirvesi sonrası ortak deklarasyon yayınlandı. Birçok farklı görüş ayrılığının olduğunu ancak 29 ülkenin bunun üstesinden geldiğini belirten NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Güvenlik ve savunmamızı borçlu olduğumuz NATO konuşup, karar alıp uygulayabildiğimiz tek platform olarak Avrupa ve Amerika kıtalarını birleştirmeye devam ediyor” dedi.

Deklarasyondan öne çıkan başlıklar şöyle:

• Washington Antlaşması’nda “bir müttefike yöneltilecek saldırı hepimize yönelmiş bir saldırıdır” taahhüdünde bulunulan 5’inci maddeye olan bağlılık yinelendi.
• NATO üşlkelerinin savunma harcamalarının arttığı belirtilirken, ABD dışındaki müttefiklerin savunmaya 130 milyar dolardan fazla yatırım yaptığını ve son 5 yıldır bu rakamın daha da arttığı vurgulandı. 
• “Terörizm hepimiz için tehdit olmaya devam ediyor”
• Rusya’nın saldırgan faaliyetlerinin Avro-Atlantik‘in güvenliğini tehdit ettiği belirtildi.
• NATO’nun sadece savunma örgütü olduğu, hiçbir ülkeye yönelik saldırı amacı olmadığının altı çizildi.
• Hava, kara ve denizde NATO ülkelerinin bağımsızlıklarının korunması için çalışmaların arttırıldığı ve nükleer silahlar var olmaya devam ettikçe, NATO’nun nükleer ittifak olmayı sürdüreceği kaydedildi.
• Örgütün “açık kapı politikası” ile her ülkeye kapılarını açtığı, bunun örneği olarak da Kuzey Makedonya’nın yakında ittifakın 30’uncu üyesi olacağı anımsatıldı. 
• 5G kapsamında müttefik ülkelerin güvenliklerine önem verdiği, siber ve hibrit tehditlere cevap verme yeteneklerinin geliştirildiği duyuruldu.
• NATO’nun uzayı yeni harekat alanı ilan ettiği, bu çerçevede uluslararası hukuka saygı duyulacağı ifade edildi.
• NATO deklarasyonlarında bir ilk gerçekleşerek, Çin’in yükselen gücüne değinildi. Pekin’in artan nüfuzu ve yükselişine yönelik gelişmeleri birlik olarak ele alınması gerektiğine dikkat çekildi.
• “Çin’in artan nüfuzu ve uluslararası politikalarının ortaya çıkardığı fırsat ve sınamaları ittifak olarak birlikte ele almalıyız.” vurgusuna yer verildi. 
• Son olarak da deklarasyonda, NATO liderlerinin 2021’de tekrar bir araya geleceği duyuruldu.

Kaynak: StratejikOrtak.com

[irp posts=”23180″ name=”NATO’nun 70. Yıl Dönümü: Ortak Deklarasyon ve Öne Çıkanlar”]