Afrika’nın boynuzu Somali, 29 yıldır iç savaş ve istikrarsızlıklarla boğuşuyor. Binlerce kişinin öldüğü, her yıl onlarca terör saldırısının gerçekleştiği, yüz binlerce kişinin göçmen durumuna düştüğü ülkede Türkiye’nin askeri üssü bulunuyor.
Son zamanlarda Türklere yönelik artan terör saldırıları karşısında bir kez daha gündeme gelen Somali’de merak edilen son durum haritası, asker sayısı, ekonomisi ve ülkedeki terörist sayına ilişkin başlıkları 18 maddeye sığdırdık.
1.) Kenya ve Etiyopya ile kara sınırı olan Somali, Aden Körfezi ve Kızıldeniz’in girişindeki konumu ve kıtanın en uzun kıyı şeridine sahip ülkesi olmasıyla stratejik öneme sahip.
2.) 1960 yılında bağımsızlığını ilan eden Somali’de yaklaşık 15 milyon kişi yaşıyor. Başkenti Mogadişu olan ülke nüfusun yüzde 85’ini Somalililer oluştururken, geriye kalan kısım Bantu ve diğer etnik kimliklerden oluşuyor.
3.) Bağımsızlığını kazandıktan 1991’deki iç savaşa kadar Mogadişu, Kismayo, Bosaso ve Berbera limanlarıyla Afrika’nın en önemli ticari merkezlerini topraklarında barındırıyordu.
4.) Yıllık 7,052 milyar dolar GSYİH sahip ve kişi başına düşen milli gelir 478 dolar.
5.) Ortalama yaşam süresi 52. Ülke nüfusunun yüzde 90’ı 40 yaş altında ve ezici çoğunluğu işsiz.
6.) Puntland, Galmudug ve Somaliland ülkenin kuzey topraklarındaki özerk bölgeler. 1991 yılında kuzeyde yer alan Somaliland, tek taraflı bağımsızlığını ilan etti ancak hiçbir ülke tarafından tanınmıyor.
7.) İç savaş öncesi Afrika’nın en büyük ordularından birine sahip olan Somali’nin asker sayısı şu an tam olarak belli değil. Tahmini rakam olarak 25 bin verilse de Türkiye’nin Somali Silahlı Kuvvetleri’nin tekrar yapılandırma çalışmaları sürdürdüğü söylenebilir.
8.) 2007 yılından bu yana Somali’de Afrika Birliği Somali Misyonu (AMISOM) kapsamında Kenya, Uganda, Burundi, Cibuti ve Etiyopya askeri görev yapıyor. AMISOM dışında Amerikan ve Birleşik Arap Emirlikleri askerlerinin ülke topraklarında faaliyet yürüttüğü biliniyor.
9.) Türkiye, 2017’de yurt dışındaki ilk askeri üssünü Somali’de açtı. Ülkenin en büyük yabancı askeri eğitim merkezi olarak faaliyete geçen üs, 400 dönümlük arazi üzerine kurulu 32 bin m2’lik kapalı alana sahip.
[irp posts=”12351″ name=”Somali’deki Türk Askeri Üssünden Görüntüler”]
10.) Resmi olarak 22 Ağustos 2017‘de faaliyete geçen üs içerisinde Somali Ulusal Ordusu askerlerinin eğitimi sağlanıyor.
2013 yılında IMF ile ilişkiler yeniden tesis edilirken, 2015 yılında IMF tarafından 25 yıl aradan sonra ilk kez İzleme Programı başlatılması kararlaştırıldı.
11.) 2017’de Londra’da Türkiye’nin de katıldığı toplantıda 2017-2020 dönemine yönelik taahhüt ve beklentileri içeren Yeni Ortaklık Antlaşması imzalandı. Öte yandan Türkiye, insani yardım ile birlikte birçok sektöre yaptığı yaptırımlarla faaliyet gösteriyor. Mesela Mogadişu limanı ve havaalanını Türk şirketleri işletiyor.
12.) 2020 yılında parlamento seçimleri, 2021’de ise cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılması planlanıyor. Ancak Somali deyince akla gelen terör saldırıları durmaksızın devam ederek, hem ülkede hem de komşu ülkelerde istikrarsızlık sebebi olarak öne çıkıyor. Özellikle son aylarda yaşanan saldırıların hedefinde Türkler var.
13.) 2019 Aralık ayının sonlarından 18 Ocak’a kadar Türklere yönelik 4 bombalı saldırı düzenleyen Eş Şebab terör örgütü, 2’si Türk 81’in kişinin katledildiği bombalı saldırıyla tekrar gündeme gelmişti. Saldırı sonrası siviller öldüğü için üzgün olduğu açıklayan terör örgütü, hedeflerinde Türk işçiler olduğunu duyurmuştu.
14.) El Kaide’ye bağlı Eş Şebab Hareketi, “Türkler bizim düşmanımızdır. Daha önce de belirttiğimiz gibi, onlar ülkemizden çekilinceye kadar savaşmayı bırakmayacağız” açıklamasında bulunmuştu.
2004 yılında uluslararası açıdan desteklenen hükümete karşı İslami Mahkemeler Birliği (İMB) örgütünün gençlik kanadı olarak ortaya çıkan örgütün Arapça ismi olan Eş Şebab, ülke topraklarının büyük bir çoğunluğunu kontrol ediyor.
15.) Independent’a göre Eş-Şebab’ın üye sayısı 5 bin ila 10 bin arasında ve örgüt Somali’nin yaklaşık yüzde 20’sini kontrol ediyor. Farklı kaynaklar ise bu sayının 20 bine yaklaştığını ve teröristlerin ülke topraklarının yüzde 40’ında hakimet sağladığını iddia ediyor.
Mepa News”in özerk bölgeleri de konumlandırdığı Somali son durum haritası:
Political Geography Now’a göre ise Somali’deki son durum haritası daha da karmaşık.
16.) Somali Ulusal Ordusu’nun eğitimini üstlenen Türkiye’nin ülkeye desteğinin süreceği ifade edilirken, 2021 yılında Barışı Koruma Misyonu’na mensup yaklaşık 20 bin askerin ülkeden ayrılmasının tehdit oluşturabileceği belirtiliyor.
17.) Son 15 yılda Kenya, Gana, Nijer, Uganda ve Etiyopya gibi ülkelerde yeni petrol rezervleri keşfedilmesiyle dikkatler tekrar Afrika’nın üzerinde. Etiyopya’nın Somali eyaletinde petrol rezervi keşfetmesinin ardından kıyı şeritlerinde de büyük bir petrol rezervi olduğu düşünülüyor.
18.) Cumhurbaşkanı Erdoğan da geçtiğimiz günlerde “Somali’den ‘Bizim denizlerimizde petrol var. Libya’da bu çalışmayı yapıyorsunuz ama bizim buralarda da bu çalışmayı yapabilirsiniz’ diyorlar. Bunlar bizim için çok önemli” açıklamasında bulunarak Türkiye Petrolleri’nin Somali sahillerinde petrol arayabileceğinin sinyalini verdi. Ülkenin kuzeyindeki Puntland’da petrol aranmıştı ancak Mogadişu hükümeti doğrudan hiçbir şirkete yetki vermedi.
Analistler ve enerji şirketleri bağlı yetkililer, iç savaş sonrası istikrarın gelmediği Somali topraklarında ve denizlerde petrol rezervinin olabileceğini ancak herhangi bir faaliyete başlamanın büyük risk oluşturduğunu söylüyor.
Kaynak: StratejikOrtak.com
[irp posts=”16889″ name=”Somali Dosyası: Somali’ye Dair Her Şey”]
E-BÜLTENE ABONE OLUN
Stratejik Ortak yazarlarının makalesi ve haritalar ücretsiz e-postanıza gelsin.
Abone oldunuz, teşekkürler.
Bir şeyler yanlış oldu. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.
