Türk askeri Osmanlı’dan bu yana ilk kez 1999’da Kosova’ya gitmişti. O dönemde davul zurnalarla Türk askerini karşılayan Kosovalılar, Sırp katliamlarına karşı NATO askerleri ile yan yana durdu. 24 yıl boyunca Türk askerinin NATO kapsamında konuşlu bulunduğu Kosova, Sırp azınlıkla yaşanan gerginlik sonrası krizle karşı karşıya kaldı. Krizin temeli, Nisan ayındaki yerel seçimleri boykot eden Sırpların, kuzeyde çoğunluğu Sırpların oluşturduğu bölgelerde seçimleri kazanan Arnavutlar’ın göreve başlamasıyla patlak verdi. Kamu binalarına girmeye çalışan Arnavut’lara karşı Rus yanlısı “Z” amblemli Sırpların müdahalesi, bölgedeki NATO birliklerinin olaya dahil olmasına neden oldu. 30 NATO askerinin yaralandığı olaylar dinse de 500 Türk komandosu daha Kosova’ya gönderildi. Böylece KFOR kapsamında 4 bine yakın NATO askerinin bulunduğu ülkedeki Türk askerinin sayısı 850’ye çıktı. Yani Kosova’da Türk askerinin sayısı, İtalya (715) ve ABD’yi (561) de geçti.
Kosova’daki ABD Gerginliği
En büyük asker payına sahip olan Türkiye, 2008’de bağımsızlığını ilan eden ve nüfusunun yüzde 95’inden fazlasının Arnavut, Türk ve Bosnalı Müslümanlardan oluşan Kosova’yı ilk tanıyan ülkelerden biri olmuştu. Sırbistan, Rusya ve Çin gibi “Doğu bloku” ülkeler tarafından tanınmayan Kosova’nın sadece yüzde 5’i Sırplardan oluşuyor. Son dönemde ABD ve Rusya’nın güç mücadelesi içerisine girdiği ülkede hükümet ABD tarafından desteklenirken, “karar alma sürecinde ABD’ye danışmadığı için” “aforoz” edilmişti. Başbakan Albin Kurti Amerikan desteğini kaybetti ancak dik duruu sayesinde halktan büyük destek aldı ve Mart 2021’de yapılan seçimlerde oyların yüzde 50’sinden fazlasını alarak rekor kırdı. ABD’nin “nazlı ve öngörülemez” kararı sonrası İngiltere, Washington’ı “stratejik tutarsızlık” şeklinde eleştirmişti. Bölgedeki krizi ABD’nin çözmesi daha da zor hale gelirken, İtalya ve Türkiye gibi bölgesel güçlerin rolü daha da önem kazanıyor.
Balkanlar gergin, Balkanlar sinirli, Balkanlar asabidir… Sanırım hem Kosova’nın hem de Sırbistan’ın iyi ve samimi ilişkilere sahip olduğu tek ülke Türkiye olabilir. En fazla asker payı da masadaki ara bulucu rolümüzü güçlendirecektir.
Kısa not: Balkanlar gergin, Balkanlar sinirli, Balkanlar asabidir. Balkanlar Ukrayna savaşına kadar Avrupa’daki son savaşlara sahip olan, İkinci Dünya Savaşı sonrası da kıtadaki ilk savaşların boy gösterdiği topraklardır. Birliğin kötü sınavlar verdiği topraklardır. ABD ve Rusya’nın karşılıklı mücadele içerisine girdiği topraklardır. Aynı zamanda Osmanlı’dan kalma, etnik kimliği ne olursa olsun Müslümanlara “Türk” denilen topraklardır. Balkanlardaki milyonlarca kişinin akrabasının bulunduğu ülke de; hem Kosova’nın hem de Sırbistan’ın iyi ve samimi ilişkilere sahip olduğu tek ülke de Türkiye denebilir. Ata yurdu topraklardaki meseleleri takip etmek, sadece Osmanlı’nın mirası değil; yüz binlerce vatandaşımızın akrabasının ve soydaşlarımızın akıbeti için önem arz etmektedir. Türkiye’nin Balkanlarla ilgili politikasını da yazmıştım, hikayede tekrar atacağım. Yazılarımı düzenli takip ederseniz, olayların öncesi ve sonrasının bütünlüğü daha iyi sağlanabilir.
(8 Haziran 2023)
E-BÜLTENE ABONE OLUN
Stratejik Ortak yazarlarının makalesi ve haritalar ücretsiz e-postanıza gelsin.
Abone oldunuz, teşekkürler.
Bir şeyler yanlış oldu. Lütfen daha sonra tekrar deneyin.
