İdlib ve Afrin Operasyonunda Türk Tankları: M-60T Sabra

Afrin Operasyonu için M-60T Sabra tankları mevzi almış durumda.

Geçtiğimiz aylarda Türkiye, İran ve Rusya arasında Suriye’de çatışmasızlık bölgesi hakkında Astana’da anlaşmaya varılmıştı ve bu anlaşma kapsamında Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) bir süredir güney sınırına asker ve mühimmat sevkiyatına devam etmekteydi. Eylül ayının ortalarında operasyonun sinyalleri TSK tarafından verilmişti ve Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) birliklerine “İdlib için hazır olun” açıklaması yapılmıştı.

İdlib operasyonu 7 Ekim 2017 günü başlamıştı. Afrin operasyonu içinse son hazırlıklar yapılmış durumda. Meselenin diplomatik boyutu çok önemli olmakla birlikte askeri yönünü de gözden kaçırmamak gerekir. Zira bizler burada konunun diplomatik yönlerini konuşurken sahada Mehmetçik kan ve ter dökmektedir ve onlar için en önemli konulardan biri ellerindeki mühimmattır. Uzun zamandır Suriye sınırına tank ve askeri teçhizat sevkiyatı yapıldığı yönünde haberler okuyoruz. Peki, Türk askeri bölgede askeri anlamda neyle karşılaşacak? Elinde hangi tanklar var? Bu tankların artı ve eksi yönleri nelerdir? Sizler için askerimizin sahada aktif olarak kullandığı M-60T SABRA tanklarının özelliklerini ve sahadaki deneyimlerini bir araya getirdik.

Yukarıdaki resimde TSK envanterindeki tank mevcudu gösterilmiştir. Bu envanter içindeki en önemli tanklardan biri Irak ve Suriye’de aktif olarak kullandığımız M-60T SABRA tipi tankımızdır. Elimizde 170 adet bulunan bu model, 1960 yılı teknolojisi üretilmiş eski bir model olmasına rağmen yapılan modernizasyonlar ile sahada başarılı bir grafik çizmektedir. Saha tecrübelerine geçmeden önce tankımızın teknik özelliklerini aktaralım;

• 120 mm’lik yizsiz top
• 7,62 mm çapında makineli tüfek
• 60 mm’lik havan topu sistemi
• Tehdit uyarı sistemi
• Gece görüş sistemi
• Uzaklık ölçüm cihazı
• 908 beygir motor gücü
• 450 km hareket menzili
• %60 meyil tırmanma

Bir İsrail firması tarafından modernize edilen M-60 A1 tankları M-60T tanklarına dönüştürülmüş ve sonuncusu 2010 yılında TSK’ya dönemin Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül’ün de katıldığı bir törenle Kayseri’de teslim edilmişti. Bu modernizasyon projesi, M-60T tanklarının yeni geliştirilen anti-tank sistemlerine karşı beka kabiliyetinin arttırılması açısından çok önemliydi. Günümüzde Javelin gibi sistemlere PYD terör örgütünün bile sahip olduğunu düşünürsek konunun önemi daha iyi anlaşılmaktadır.

[Türk askeri Afrin’in güneyine konuşlandı – İdlib son durum haritası]

Bu modernizasyon kapsamında aşağıdaki özellikler Türk tanklarına eklenmiş oldu;

• Mevcut 105 mm M68 model yivli top 120 mm MG253 model yivsiz top ile değiştirildi
• Knight 3 yeni nesil bilgisayarlı atış kontrol sistemi eklendi
• 750bg Continental AVDS-1790-2 dizel motor 1000bg MTU MT881 KA501 motor ile değiştirildi
• Yeni nesil süspansiyon sistemi eklendi
• Taret ve gövdeye reaktif zırh koruma sistemi blokları eklendi
• Taretin hidrolik tahrik sistemi elektrik motorlu tahrik sistemi ile değiştirildi
• Otomatik yangın tespit ve söndürme sistemi eklendi

Peki, bu modernizasyon TSK’ya sahada ne gibi avantajlar kazandırdı?

Yukarıdaki resimde görünen kutu şeklinde açılı olarak yerleştirilen sistem reaktif zırh koruma sistemi bloklarıdır. Modernizasyonun en önemli ayağını bu reaktif zırh teknolojisi oluşturmaktadır. Bu sistemin ana mantığı tankı patlayıcılarla donatmaktır. Kutu gibi görülen bu mühimmat patlayıcılardan oluşmaktadır. Tanka ateşlenen zırh delici mühimmat, reaktif zırh sistemiyle karşılaşınca tank dışında bir patlama meydana gelir ve zırh delici mühimmatın enerjisini geri püskürtür. Yani zırh delici mühimmatın tankın ana zırhına ulaşmasını engeller.

Yukarıdaki resmin sol en altında görülen Rus yapımı 9M133 KORNET (AT-14 SPRIGGAN NATO kodudur) füzesi sahada M-60T tanklarımızın en çok karşılaştığı anti-tank füzelerindendir. Modernizasyon sonucu getirilen reaktif zırh teknoloji sayesinde sahada kullanılan bu füzelere karşı tanklarımızın beka kabiliyeti eskisine oranla çok yüksektir. 9M133 KORNET füzesi ile bugüne kadar 3 büyük saldırı yapıldı;

• 25 Eylül 2015- Şırnak Beytüşşebap – Jandarma Uzman Çavuş Ali ÇAKAR ve Uzman Çavuş Mehmet Ali BOZKURT şehit düştü
• 19 Nisan 2016- Başika – Şehidimiz yok
• 27 Ağustos 2016- Cerablus – Tank Şoförü Uzman Çavuş Ercan ÇELİK şehit düştü

Bu saldırılar arasında en dikkat çekeni ise 19 Nisan 2016’da gerçekleştirilen saldırıdır. Saldırının görüntüleri IŞİD terör örgütüne bağlı AMAQ haber ajansı tarafından “Musul’un kuzeydoğusundaki Başika Dağında Türk ordusuna ait bir tankın güdümlü füze ile imhası” başlığıyla yayınlandı. Ancak daha önce tank imha videosu izlemiş olanların hemen anlayacağı üzere tankımız imha edilmemişti. 9M133 KORNET zırh delici mühimmat, reaktif zırh sistemi sayesinde tankın ana gövdesini delememişti. Bu sayede ayakta kalan tank hemen karşı saldırıya geçti ve saldırı püskürtülmüş oldu. Aşağıdaki görsel Başika’da saldırıya uğrayan M-60T tankımıza aittir.

Rusya’nın sahada aktif olarak kullandığı T-90 tankları ile M-60T tankımızı bu yönüyle karşılaştıracak olursak; T-90 tankları bir başka zırh delici mühimmat olan BGM-71 TOW ile vurulduğunda imha olmuştu. Bizim modernize edilmiş M-60T tankımız uğradığı saldırı sonucunda hala ayaktaydı ve karşılık verebilecek durumdaydı. Her ne kadar BGM-71 TOW mühimmatı 9M133 KORNET mühimmatından daha etkili olsa da bu farkı yaratan bir diğer unsur, Türk M-60T tanklarının reaktif zırh korumasının Rus tanklarına nazaran daha iyi olmasıydı. Ayrıca M-60T tanklarının BGM-71 TOW mühimmatına karşı da dayanıklı olduğu söylenmektedir.

[Sınıra askeri sevkiyat sürüyor – Afrin son durum haritası]

İsrail tarafından modernize edilen M-60 A1 tankları sonrası ortaya çıkan M-60T tanklarının tek zayıf noktası olarak görülen kısmı ise alt gövdesidir. Alt gövde zırh yapısı eski modellerle aynı yapıdadır ve bu bölgeye reaktif zırh teknolojisi monte edilmemiştir. Bu da tarete veya gövdeye gelebilecek bir 9M133 KORNET veya BGM-71 TOW mühimmatına karşı dayanıklı olan tanklarımız, alt gövdeye gelebilecek basit bir RPG-7 mühimmatına karşı korumasız olduğu anlamına geliyor. Modernizasyon projesinde reaktif zırh teknolojisi eklenmemiş kısım aşağıdaki resimde gösterilmiştir.

Aslında envanterimizde bulunan Alman yapımı LEOPARD 2A4 ve LEOPARD 2T tankları M-60T tanklarından zırh ve kullanılan top gibi alanlarda çok daha etkili tanklardır ancak bu tankların bölgedeki operasyonlarda kullanılmamasının sebebi olarak Almanya ile 2005 yılında imzaladığımız anlaşma gösterilmektedir.

LEOPARD tanklarını Almanya’dan satın alırken “Güneydoğu’daki operasyonlarda kullanmamak” kaydıyla satın almıştık. Ancak 2009 yılında Resmi Gazete ’de 2009/15179 karar sayısı ile yayınlanan anlaşmada silahların kullanımının kısıtlanmasına yönelik bir madde yer almadı ve bu durum da LEOPARD tanklarının artık bölgede kullanılabileceği şeklinde yorumlanmıştı.

Suriye ve Irak’ta aktif olarak kullanılan M-60T tanklarımız her ne kadar kendisinden en başında beklenen performansın altında olsa da hâlihazırda TSK’nın en etkili gücü konumundadır.

Kaynak: StratejikOrtak.com

Afrin’de Son Durum: Harita ve Operasyonel Gelişmeler

İdlib Operasyonunda Türk Tankları: Leopard ve Fırtına Obüsleri

Kaynaklar:

Savaşlarda Tank Kullanımı ve Anti Tank Füzeler (1)

http://www.bilgiufku.com/ tanklar.html
http://www.haberturk.com/ekonomi/teknoloji/haber/962857-kayseride-m60-t-icin-tarihi-gun
http://www.tarafsizhaber.com/tsk-o-tanklarla-suriye-ye-girebilir-mi-27995
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/07/20090728-1.htm
http://www.siyahgribeyaz.com/2016/04/m60tnin-atesle-imtihan-ve-basika.html
http://etexport.net/en/catalog/anti-tank-missile-complex/112-9k135.html