Muhaliflerin 2015 yılında kontrolü sağladığı, 17 Eylül 2018’de Rusya ile Türkiye arasında imzalanan Soçi Mutabakatı ile Türk gözlem üslerinin kurulduğu İdlib’de, Esad rejiminin ilerleyişi Şubat 2020’de Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Bahar Kalkanı Harekatı ile durdu.

“İdlib son dakika haberleri, İdlib son durum haritası ve bölgeye ilişkin güncel gelişmeler bu başlık altında olacak.

1 Kasım 2021

11 Eylül 2021: İdlib’de Ensar Ebu Bekir es-Sıddık Seriyyesi adlı örgütün, devriye görevini icra eden Türk askerine yönelik saldırısında 2 askerimiz şehit oldu, 3 asker yaralandı.

Ensar Ebu Bekir es-Sıddık Seriyyesi’nin TSK’ya Yönelik Saldırıları

Ensar Ebu Bekir es-Sıddık Seriyyesi, ilk kez 28 Ağustos 2020’de Hama kırsalındaki Sellet ez-Zuhur köyü yakınlarındaki TSK üssüne yönelik bombalı araç saldırısı gerçekleştirmişti.

• 10 Eylül 2021: İdlib’in kuzeyindeki İdlib-Keferya yolu üzerinde ilerleyen TSK konvoyuna yönelik EYP saldırısı gerçekleştirildi.
• 28 Nisan 2021: İdlib’in güney kırsalındaki Mestume köyü ekseninde TSK’ya ait zırhlı araçlara EYP saldırısı düzenledi.
• 15 Nisan 2021: İdlib’in doğusundaki Korniş bölgesinde TSK’ya ait konvoy, EYP ile hedef alındı.
• 8 Nisan 2021: İdlib’in güneyindeki Cebel Zaviye bölgesinde TSK’ya ait bir askeri konvoy el yapımı patlayıcı ile hedef alındı.
• 23 Mart 2021: İdlib’in güney kırsalındaki TSK)üs noktası önünde daha önceden yola yerleştirilen bir EYP’nin, TSK zırhlısının geçişi esnasında infilak ettirildi.
• 15 Mart 2021: İdlib kent merkezi, Sanayi Bölgesi girişinde TSK’ya ait bir araca (Yakıt tankeri olduğu da ifade ediliyor) daha önceden yola yerleştirilmiş bir EYP düzeneğiyle saldırı gerçekleştirildi.
• 13 Mart 2021: İdlib kent merkezi yakınlarında TSK’ya ait bir askeri konvoyun daha önceden yola yerleştirilmiş EYP düzeneğiyle hedef alındı.
• 24 Şubat 2021: İdlib’in kuzey kırsalındaki Maret Mısrin bölgesi yakınlarında TSK’ya ait bir konvoy EYP ile hedef alındı.
• 25 Ocak 2021: İdlib’in doğu kırsalındaki Binniş kasabasında TSK’nın merkez olarak kullandığı asker üsse yönelik keskin nişancı saldırısı gerçekleştirildi.
• 16 Ocak 2021: İdlib’in kuzeyinde TSK unsurlarına yönelik keskin nişancı saldırısı gerçekleştirildi.
• 4 Ocak 2021: İdlib’in kuzeyindeki Kafraya köyü yakınlarında Türk askerlerine ait bir konvoy, ağır silahlarla hedef alındı.
• 7 Aralık 2020: İdlib’in kuzey kırsalındaki Ram Hamdan köyünde bulunan TSK üssüne yönelik ağır silahlı bir saldırı gerçekleştirildi.

Bahar Kalkanı Harekatı Son Durum [TIMELINE]

6 Mart 2020: İdlib’in şu anki ve gelecekte olabileceği düşünülen haritası:

5 Mart 2020: Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya lideri Putin İdlib’de ateşkes kararı aldı.

• Gece 00.01 itibariyle ateşkes sağlanacak.
• M-4 karayolunun kuzeyinde ve güneyinde 6 KM güvenli koridor tesis edilecek.
• Bu koridorda Türk-Rus ortak devriyesi 15 Mart günü başlayacak.
• Esad rejimi, Soçi sınırlarını aşarak ele geçirdiği bölgelerden geri çekilmeyecek.

Yeni anlaşmaya göre M4 otoyolunun 6 KM kuzeyi ve güneyinde oluşturulacak koridor ve son durum haritası:

Yeni gelişmelere göre gelecekteki İdlib haritasının aşağıdaki gibi olacağı iddia ediliyor:

Mavi alan: Soçi Mutabakatı sonrası Esad rejiminin ele geçirdiği bölgeler.

Sarı alan: Yeni anlaşmayla birlikte muhtemelen rejim ve Rusya’nın (zamanla) kontrolü ele geçireceği bölge.

Yeşil Alan: Muhaliflerin kontrolünde kalacağı düşünülen bölge

4 Mart 2020: Son 24 saatte 3, 31 günde 57 askerimiz şehadete ulaştı. Bahar Kalkanı Harekatı kapsamındada bugüne kadar 3 uçak, 8 helikopter, 3 İHA, 151 tank, 47 top/obüs, 52 ÇNRA, 8 hava savunma füze sistemi, 12 tanksavar silahı, 4 havan, 24 zırhlı araç, 27 zırhlı muharebe aracı, 34 silahlı pikap, 60 askeri araç ve 10 mühimmat deposu imha edildi, 3138 rejim askeri de etkisiz hale getirildi.

İdlib’de ilk şehidi verdiğimiz 3 Şubat tarihinden 1 Mart’a kadar rejimin ele geçirdiği yaklaşık bölge.

08.47: Bahar Kalkanı Harekatı kapsamında Türkiye’nin SİHA operasyonları sürerken, rejim güçleri Serakib ilçe merkezi ile birlikte Turunbah, Cubas, Dadik ve Kafr Battik köylerinde kontrolü tekrar sağladı. İdlib’in güneyindeki Zaviye çevresinde de saldırılarını devam ettiren rejim unsurları, 3 köyü muhaliflerden ele geçirdi.

2 Mart 2020: 2 savaş uçağı, 2 İHA, 8 helikopter, 135 tank, 5 hava savunma sistemi ve 2557 rejim unsuru etkisiz hale getirildi.

• Barış Pınarı Harekatı bölgesinde farklı noktalardan sızma girişiminde bulunan 56 YPG’li terörist öldürüldü.

1 Mart 2020:  Bahar Kalkanı Harekatı kapsamında 2 rejime ait SU-24 savaş uçağı düşürülürken, bir Türk SİHA’sı rejim tarafından düşürüldü. Muhalifler, İdlib’deki çatışmalarda 9 köyü Esad rejimi güçlerinden geri aldı. Bahar Kalkanı son durum haritası ise şu şekilde:

• 24 Şubat-1 Mart tarihleri arasında muhaliflerin ele geçirdiği bölge (mavi bölge)
• 33 Türk askerinin şehit olduğu bölge (Siyah Türk bayraklı nokta)

Halep’teki Neyrab askeri havaalanı, TSK tarafından hedef alınmasının ardından kullanılamaz hale geldi.

Milli Savunma Bakanlığı, bir SİHA’mızı düşüren Hava Savunma Sistemi ile diğer iki Hava Savunma Sistemi imha edilmiş, uçaklarımıza taarruz eden Rejime ait iki adet SU-24 tipi uçak düşürülmüştür.” açıklamasında bulundu.

(12:00) Bugüne kadar 1 İHA, 8 helikopter, 103 tank, 72 top/obüs/ÇNRA, 6 hava savunma sistemi ve 2 bin 212 Rejim askeri etkisiz hale getirilmiştir.

29 Şubat 2020: Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarına göre İdlib’de 2100 rejim unsuru etkisiz hale getirilirken, 94 tank, 37 obüs, 28 ÇNRA, 17 zırhlı araç, silah mühimmat depoları, uçak hangarları, hava savunma sistemleri ve bir kimyasal silah üretim tesisi imha edildi.

33 Türk askerinin şehit olduğu El Barah bölgesi, Serakib çevresi, M4 ve M5 oto yollarındaki durum kapsamında güncel İdlib haritası:

28 Şubat 2020: NATO, İdlib saldırısı sonrası Türkiye’nin talebi üzerine olağanüstü toplandı.

• NATO’nun 4. maddesi: Bir müttefik toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlığı ya da güvenliğinin tehdit edildiğini düşündüğünde, tüm müttefiklerle danışma talebinde bulunabiliyor.

Rusya Savunma Bakanlığı: “27 Şubat’ta Suriye birliklerinin ateşi altında kalan Türk ordusu militanlarla birlikte ilerliyordu. Ankara’nın bize verdiği bilgiye göre Behun yerleşimi alanında Türk birimi yoktu ve olmamalıydı.”

Rusya’nın daha sonraki açıklaması Türk askerine yönelik hava saldırısının yapılmadığı yönünde. 33 askerin şehit olduğu, 32 askerin de yaralandığı olayda hava saldırısı ile birlikte onlarca topçu saldırısı gerçekleştiği bildirilmişti.

Rusya/Esad rejiminin Türk askerine düzenlediği hava saldırısı sonrası 33 Mehmetçik şehit oldu. Hastanede tedavi altında bulunan 32 askerimizin hayati tehlikesi olmadığı bildirildi.

• Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında İdlib konulu acil bir toplantı düzenlendi.
• Rusya lideri Putin, İdlib’de yaşanan çatışmaları önlemek için Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan “Suriye toplantısı” yapılmasını önerdi.
• ABD’li Senatör Graham, ABD Başkanı Trump’tan İdlib bölgesinde şehit olan Türk askerleriyle ve yapılan hava saldırılarıyla ilgili uçuşa yasak bölge ilan etmesini istedi.
• Mevlüt Çavuşoğlu, NATO Genel Sekreteri ile İdlib’i görüştü.
• Üst düzey bir Türk yetkiliye göre Türkiye bu saatten sonra Avrupa’ya ulaşmaya çalışan mültecileri ne karada ne de denizde durdurmayacak. Türk polisi, sahil güvenlik ekipleri ve sınırdaki birlikler, Suriyeli mültecilerin hareketlerine müdahale etmeyecek.
• Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Büyükelçi Robert O’Brien ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

27 Şubat 2020:

Gündüz Ne Olmuştu?

Muhalifler Serakib’in ardından ilçenin çevresindeki 6 yerleşim yerinde kontrolü sağladı. Çatışmaların diğer cephesi güneyde ise rejim güçleri güney cebini kapatarak kısa sürede büyük bir ilerleme kaydetti.

(11.45) Muhalifler, gece devam eden operasyon sonucu Serakib’de kontrolü sağladıklarını duyurdu.

[irp posts=”20697″ name=”Suriye Son Durum Haritası (Şubat 2020)”]

(07.30) Bölgeden gelen ilk görüntülerde ÖSO bayrağının göndere çekildiği görüldü. Serakib’in alınmasıyla M5 otoyolu tamamen kesildi.

(00.03) Safes ve Duweir köylerini alan muhalifler, M-5 otoyolunu kesti. Böylece Serakib kuzeyden tamamen kuşatılmış oldu.

İdlib’in güneyinde ise rejim güçleri 13 yerleşim noktasında kontrolü sağlayarak güneyin tepe noktası Zaviye’deki dağlık alana ulaştı.

26 Şubat 2020: ABD Dışişleri Bakanı Pompeo, “Suriye rejimi İdlib’te saldırılarını artırarak Zafer kazanamaz. Başkan Trump Türkiye ile işbirliği yapacağımızı belirtti.” ifadesini kullanırken, muhalifler Neyrab’ın güneyindeki Saan bölgesini rejimden geri aldı.

Rejim güçleri güneyde sürdürdüğü operasyon kapsamında bir kasaba ve 6 köyü muhaliflerden ele geçirdi. Harita üzerinde hem rejimin hem de muhaliflerin ilerlediği alanlar gösterilmiş.

25 Şubat 2020: Muhalifler, Serakib’in batısındaki stratejik öneme sahip Neyrab’da konrolü sağladıktan sonra Neyrab’ın doğusundaki Salhiye ve Marat Al Awliya beldelerini de rejimden ele geçirdi.

Öte yandan rejim güçlerinin İdlib’in güneyinde 23 Şubat’ta başlattığı “M-4 otoyolunda kontrolü sağlamak amacıyla Zaviye Dağı’na yönelik operasyonunda” toplam 19 muhaliflerinköy ve kasabayı muhaliflerin elinden alındı.

[irp posts=”20697″ name=”Suriye Son Durum Haritası (Şubat 2020)”]

20 Şubat 2020: Muhaliflerin, rejim güçlerinin İdlib’in güneyinde ele geçirdiği yerleşimleri geri almak için başlattıkları, Serakib ilçesinin kuzeybatısında yer alan ve 3 Şubat’ta rejimin ele geçirdiği Neyrab köyüne girdiği bildirildi.

• Türkiye, ABD’den Patriot talep etti.
• Rusya, “Türkiye teröristlere destek vermeyi durdurmalı” açıklaması yaparken, Rus İHA’sı Türk obüslerinin görüntülerini yayınladı.
• 2 Türk askerinin Rus uçaklarının saldırısıyla şehit olduğu ‘doğruluğu yüksek’ teyitsiz bilgiler arasında.

• Sultan Murat Tümeni Komutanı Fehim İsa, “İdlib’de Suriye Milli Ordusu olarak Türk Silahlı Kuvvetleri ile birlikte operasyona “Bismillah” dedik.” ifadesini kullandı.
• Reuters’a konuşan bir Türk yetkili, Neyrab’a yönelik toplu atışlarının tam kapsamlı bir operasyon başlatıldığı manasına gelmediğini söyledi.

00:52 – TSK’ya bağlı topçu birliklerinin Serakib’in kuzeyi, Lazkiye’nin kuzeydoğusu ve İdlib’in güneyi ve Halep’in kuzeybatısında yer alan rejim hedeflerini vurduğu bildirildi.

19 Şubat 2020: Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İdlib Harekatı, bir an meselesidir. Rejimin saldırganlığını sona erdirip, Soçi Muhtırası sınırlarına çekilmesi için son günlere giriyoruz. Artık son ikazlarımızı yapıyoruz.” dedi.

Independent Turkish’e göre Türkiye, NATO’ya İdlib’e yönelik bir harekat gerçekleştireceğini bildirirken, NATO’dan şehir üzerinde (muhtemel Rus uçaklarına karşı) önleme uçuşu yapmasını istedi.

Sert tartışmaların yaşandığı İdlib konulu BM toplantısında;

• Türkiye: Gözlem noktalarından çekilme olmayacak, Soçi Mutabakatı’nı gerekirse zor kullanarak uygulayacağız.
• Rusya: Suriye’nin toprak bütünlüğü için İdlib terörden arındırılacak.
• ABD: NATO müttefiki Türkiye’nin yanındayız ve desteğimiz devam edecek.

Moskova’da yapılan görüşmelerde Rus heyetin Türkiye’ye teklif ettiği iddia edilen harita (yeşil).

18 Şubat 2020: 31 Türk gözlem ve kontrol noktasının 13’ü rejim güçlerinin kuşatması altında.

16 Şubat 2020: Muhalifler, Batı Halep’ten çekildi. Böylece rejim güçleri 9 yıl sonra Halep şehrinin tamamında kontrolü sağladı.

Rejim güçleri, Türk askeri gözlem noktasının da içerisinde yer aldığı toplam 180 km2’lik alanı ele geçirdi.

Halep’in batısında, Tel Rıfat’ın güneyinde muhaliflerin savunma hattının çöktüğü, Esad rejiminin Halep’in batısında yer alan Kafra Naha beldesini ele geçirdiği bildirildi.

15 Şubat 2020: İdlib’de Soçi Mutabakatı kapsamında kurulan askeri üsler ve rejim saldırıları sonrası konuşlanılan askeri noktalar.

3 yerleşim birimi rejim tarafından kontrol altına alınırken, YPG ile rejim unsurları ortak hareket etme kararı aldıktan sonra ilk kez Şeyh Akil köyünde muhaliflere saldırdı.

Rejim güçlerinin Halep’in güneybatısında 14-15 Şubat aralığında ele geçirdiği bölgeler.

14 Şubat 2020: Batı Halep’te Esad rejimine ait bir helikopter düşürüldü. Rus kaynaklarına göre helikopteri düşüren füze Türk askeri tarafından ateşlendi. Böylece son 3 günde iki rejim helikopteri düşürüldü.

İdlib son durum haritası üzerinde helikopterlerin düşürüldüğü noktalar:

Batı Halep’te rejime ait bir helikopter daha düşürüldü. Böylece son 3 günde düşen ikinci helikopter oldu. pic.twitter.com/SmK09wvzT8

— Stratejik Ortak (@stratejik_ortak) February 14, 2020

13 Şubat 2020: Türkiye’nin ÇNRA ve obüslerle destek verdiği muhalifler, Halep’in batısında rejimin savunma hattını aşamadı. Atarib yönünde ilerleyen rejim güçleri 5 yerleşim biriminde kontrolü sağladı.

12 Şubat 2020: Türk Silahlı Kuvvetleri, çok namlulu roketatar (ÇNRA) ve obüslerle Halep’in batısında ilerlemeye çalışan rejim unsurlarını vurdu. Türk ordusunun topçu desteği verdiği bölgede muhaliflerin karadan ilerlediği belirtildi.

TSK, ÇNRA ile Halep’in batısındaki Esad rejimine ait mevzileri vurdu. pic.twitter.com/x5i04fAN23

— Stratejik Ortak (@stratejik_ortak) February 12, 2020

Cumhurbaşkanı Erdoğan, İdlib’de yaşananlara ilişkin yaptığı açıklamada öne çıkanlar:

• Soçi mutabakatı sınırları dışında da rejimi her yerde vuracağız.
• Artık herkes sadece saldırı alanında değil, her yerde bedel ödeyeceğini bilmeli.
• Şubat ayına kadar rejimi gözlem noktalarımızın dışına çıkarmakta kararlıyız, bunun için havada karada ne gerekiyorsa bunu yapacağız.
• İdlib’deki askeri gücümüzü ciddi oranda tahkim ettik. Geldiğimiz noktada artık kimsenin taşkınlığına göz yummayız.

11 Şubat 2020: Rejim güçleri, Serakib’in kuzeyinde 10’dan fazla yerleşim yerini ele geçirerek M5 otoyolunda kontrol sağlamayı amaçladığı saldırılarını sürdürüyor.

10 Şubat 2020 (15:34): Geçtiğimiz hafta İdlib’in kuzeydoğusunda yer alan Taftanaz’da yeni üs kuran Türk askerlerine yönelik Esad rejiminin topçu saldırısında 5 askerimiz şehit oldu. Bölgeye helikopterlerin sevk edildiği bildirildi.

• Son bir haftada 13 askerimiz İdlib’de şehadete ulaştı.

(12:34) Muhalifler, TSK’nın desteğiyle İdlib’in doğusunda yer alan Serakib’e yönelik operasyon başlattı.

(00.15) Rejim güçleri M5 otoyolunda tam kontrol sağlamak amacıyla saldırılarını sürdürürken, gün içerisinde birçok yerleşim yerinde kontrolü sağladı. An itibariyle 6 Türk gözlem noktası rejim güçlerinin kuşatması altında.

8 Şubat 2020: Türk ordusu, Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı ve Barış Pınarı harekatlarında yapmadığı kadar uzun askeri konvoylar ile birlikte İdlib’e yönelik askeri sevkiyat gerçekleştiriyor.

Türk ordusu, üç ayrı harekâtta yapmadığı kadar uzun konvoylarla İdlib’e askeri sevkiyatını sürdürüyor.

Türkiye’nin mülteci akınını engellemek ve rejimin saldırılarını durdurmak için şehirde bir hat oluşturup “tampon bölgeyi” hayata geçireceği düşünülüyor. pic.twitter.com/9zYF3w94hP

— Stratejik Ortak (@stratejik_ortak) February 7, 2020

Bölgeyi takip eden uzmanlar “TSK, terör örgütü HTŞ’ye mi yoksa rejime mi yönelik operasyon düzenleyecek?” sorusunun cevabını merak ederken, Türkiye’nin mülteci akınını engellemek ve rejimin saldırılarını durdurmak için şehirde bir hat oluşturup “tampon bölgeyi” hayata geçireceği düşünülüyor.

7 Şubat 2020: Soçi Mutabakatı’nın ardından rejimin ilerlediği bölgelerin haritası.

Serakib ilçesi rejim güçlerinin kontrolüne geçti. İdlib’in doğusundaki Sarmin-İdlib yolunda yeni bir Türk üssü kuruldu.

[irp posts=”20697″ name=”Suriye Son Durum Haritası (Ocak 2020)”]

6 Şubat 2020: An itibariyle Türk askerinin konuşlandığı İdlib’in doğusunda yer alan Serakib ilçesi rejim güçlerinin kuşatması altında kaldı. 2015’te muhalifler tarafından ele geçirilen İdlib kent merkezi, ilk kez (7 KM) rejim güçlerinin topçu menziline girdi.

• Toplamda 5 Türk askeri üs rejim kuşatması altında kaldı.

Türk askerinin İdlib’in kuzeydoğusunda yer alan Taftanaz hava üssüne konuşlanarak yeni bir üs kurmaya başladığı bildirildi.

5 Şubat 2020: Serakib ilçesinin batısının ardından şimdide de doğusunu kontrol altına alan rejim güçleri 19 Aralık’tan bu yana 1160 km2’lik alanı muhaliflerden ele geçirdi.

Serakib hedefli saldırılarda birçok yerleşim birimi rejim tarafından ele geçirildi.

4 Şubat 2020: İdlib’in doğusunda yer alan Serakib ilçesini kuşatmaya yönelik ilerleme kaydeden rejim güçleri, bir günde 110 km2’lik alanı muhaliflerden ele geçirdi.

Halep ve Hama’daki rejim mevzilerinin Türk topçuları tarafından vurulduğu, Serakib çevresindeki Türk askerlerine yönelik rejim saldırılarının olduğu belirtildi.

Öte yandan TSK, Esad rejiminin İdlib’i bombalamak için kullandığı Jubb Ramlah hava üssünü hedef aldı.

3 Şubat 2020: Rejim güçleri, Serakib’in doğusu ve kuzeyinden saldırılarını sürdürürken m4 otoyolunu kesti. Güncel İdlib son durum haritası ise şu şekilde:

• Rejim güçlerinin Türk askerlerine yönelik topçu ateşinde 8 askerimiz şehit oldu.
• Gece rejim güçlerinin ilerleyişinin yaşandığı Serakib‘in güneyinden Serakib ve çevresindeki Türk askerlerine yönelik topçu atışı yapılmıştı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ukrayna yolculuğu öncesi yaptığı açıklamadan öne çıkanlar:

• Burada muhatabımız siz (Rusya) değilsiniz, tamamen rejiimdir. Önümüzü kesme gibi bir durum olmasın. Bir taraftan şehit verirken sessiz kalmamız mümkün değil.
• İlk belirlemelere göre 30 ila 35 civarında Suriye askeri etkisiz hale getirilmiş vaziyette.
• Saldırının cevabını misliyle verdik, vermeyi sürdüreceğiz.
• Şu an F-16’lar bölgeyi vuruyor.
• 46 rejim hedefine 122 fırtına, 100 havan mühimmatı ile atış yapılmıştır. Operasyon kararlılıkla devam ediyor.

Esad rejiminin İdlip‘deki Türk askerlerine yönelik saldırısına ilişkin;

Rusya: TSK, İdlib’deki eylemleri konusunda bizi bilgilendirmedi.

İran: Terör ve işgale maruz kalan herhangi Suriye toprağında operasyon gerçekleştirmek Suriye ordusunun hakkıdır.

[irp posts=”20697″ name=”Suriye Son Durum Haritası (Ocak 2020)”]

2 Şubat 2020: Türk ordusu, İdlib’in doğusunda Maaret el Numan’ın kuzeyinde yer alan Serakip ilçesinde yolları kapatarak yeni bir askeri üs (kontrol noktası) oluşturdu.

Rejim güçlerinin 24 saat içerisinde ele geçirdiği bölge ve Türk askerinin Serakib’e çevresindeki 3 yola kurduğu kontrol noktaları:

Öte yandan TSK’nın Halep’in batısı özelinde İdlib’e büyük askeri sevkiyatı devam ediyor.

• Cumartesi günü Suriye Milli Ordusu, El Bab’ın güneybatısında bazı noktaları rejimden ele geçirdi ve ardından çekildi.
• Muhalifler, İdlib’in doğusundan Halep’in batısına yönelik operasyon başlattı.
• Rus uçakları, kontrol altına alınmasıyla Fırat Kalkanı Hareketı’nın sona erdiği El Bab’ı, 2017’den bu yana ilk kez vurdu.

31 Ocak 2020: Rejim güçlerinin Maaret el Numan ve M5 otoyolu üzerinde ilerleme kaydetmesinin ardından İdlib son durum haritası.

28 Ocak 2020: Rejim güçleri, İdlib’in en büyük ikinci yerleşim yeri olan, stratejik önemdeki uluslararası M-5 otoyolunun içerisinden geçtiği Maaret el Numan’ı ele geçirdi.

• Rejim,  Cuma gününden bu yana 21 yerleşim yerinde kontrol sağladı.
• Maaret el Numan’ın rejim kontrolüne geçmesiyle birlikte şehrin güneyinde yer alan Türk gözlem noktasının da rejim kuşatması altına girmesinin yakın olduğu belirtiliyor.

Maaret el Numan’ın kontrol edilmesinden önce İdlib son durum haritası ve rejim güçlerinin saldırıları şu şekildeydi:

26 Ocak 2020: Rusya’nın hava desteğiyle İdlib’e tekrar kara saldırısı başlatan rejim güçleri, Maarat el Numan şehrine ilerleyişini sürdürüyor. 

• Son 3 günde 31 bin 600 sivil daha yerinden edilerek Türkiye sınırına ve Zeytin Dalı bölgesindeki kamplara göç etti.

Bölgeyi yakından takip eden Navvar Şaban, rejim güçlerinin M4 ve M5 karayollarında tamamen kontrol sağlayana kadar saldırılarını sürdüreceği yorumunda bulundu. Şaban’ın öne sürdüğü üç senaryo şu şekilde:

SENARYO 1: Maarat el Numan kasabası ve güneyindeki bölgelerde kontrol sağlanacak

SENARYO 2: M4 ve M5 otoyollarında tamamen kontrol sağlanacak. Böylece Halep’ten Lazkiye’ye tek otoyol üzerinden ulaşılabilecek.

SENARYO 3: M5 otoyolunun kontrolü tamamen rejim güçlerine geçecek.

17 Ocak 2020: Esad rejimi, Halep’in İdlib içerisinde kalan batı ve güney kırsalına kara saldırısı başlattı.

14 Ocak 2020: Esad rejimine bağlı milislerin, Halep’in batısına konuşlandığı belirtildi. 18 Eylül 2018’de imzalanan Soçi Mutabakatı sonrası İdlib’de silahtan arındırılan bölgede rejim güçleri birçok noktayı ele geçirdi. Bu noktalar içerisinde Türkiye’nin Morek ve Suman’daki gözlem noktalarının çevreleri de var.

26 Aralık 2019: Cumhurbaşkanı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın Rusya’dan ateşkes yapılmasını istedik açıklamasını yaparken, Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Yeni bir sığınmacı dalgasına tahammülümüz olmadığını Avrupa’ya söyledik, İdlib’de sükunet sağlanmalıdır.” ifadesini kullandı. Çatışmalardan kaçarak Türkiye sınırına doğru yol alan Suriyeliler havadan böyle görüntülendi:

25 Aralık 2019: Son yaşanan çatışmaların yoğunlaştığı bölgeler ve savaş uçaklarının bombaladığı yerleşim yerlerin gösterildiği harita üzerinden İdlib’de son durum haritası.

NOT: Halep’te rejim güçlerinin kontrolü sağlamasından sonra 23 Ocak 2018’de Rusya ve Türkiye arasında başlayan ve daha sonra İran’ın da katılımıyla üçlü zirveye dönen Astana Görüşmeleri İdlib özelinde gerçekleşiyordu. Bu kapsamda ateşkesi ve çatışmaları gözlemlenmek adına Türkiye, İdlib’de 13 gözlem noktası kurdu.

22 Eylül 2017’den bu yana 2019’a İdlib’de harita değişimi:

24 Aralık 2019: Rusya’nın hava desteğiyle 19 Aralık’ta İdlib’in güneydoğusuna yönelik operasyon başlatan rejim güçleri, kısa bir sürede büyük ilerleme sağladı. Sputnik’te yer alan habere göre 4 günde 25 köy rejim güçlerinin eline geçti. Muhaliflerin son saldırılarıyla 3 köy rejim güçlerinden geri alındı.

Alternatif harita: AA’ya göre 20 Aralık’tan bu yana rejim güçlerinin ele geçirdiği yerleşimlerin sayısı 40’a çıktı.

23 Aralık 2019: Stratejik konumdaki Maarret el-Numan’ın yakınında yer alan Carcanaz’ın 23 Aralık’ta kontrol edilmesiyle de Surman’daki Türk askeri üssü, tıpkı Morek’te olduğu gibi kuşatma altında kaldı.

[irp posts=”20697″ name=”Suriye Son Durum Haritası (Aralık 2019)”]

23 Ağustos 2019: Türk gözlem noktası çevresi tamamen rejim güçlerinin kontrolünde. Rejim güçlerinin doğrudan Türk gözlem noktasına müdahalesinin olmaması nedeniyle Türk gözlem noktasının durumu ‘kuşatma’ olarak kabul edilmese de tüm ikmal yollarının kapalı olduğu biliniyor.

Rejim güçlerine bağlı bir asker ve arkada 9 nolu Türk gözlem noktası.

Esad’a bağlı güçler, Kafr Zita, Tel Fas, Latmin ve Latamne’ye girdi. Morek kasabası ve Türk üssüne metrelerce uzakta olan rejim güçlerinin, bölgeden çekilen ve Türk üssüne destek olmak amacıyla üs çevresine ‘destek güç bırakan’ muhalifler ile çatışma içerisine girebileceği belirtiliyor.

• Rejim bu alanı da kontrol altına alırsa, 7 yılın ardından muhalifler ilk kez Hama’da (kuzeyi) kontrol sağlamamış olacak.

22 Ağustos 2019: Rejim güçlerinin Han Şeyhun ilçesini kontrol altına almasının ardından kuşatma altında kalan Türk gözlem noktasının harita üzerindeki konumu.

• Türk ordusunun bölgeye yeni bir gözlem noktası inşa ettiği haberleri basına yansıdı.

20 Ağustos 2019: Han Şeyhun ilçesi tamamen rejim kontrolüne girdi. Morek’teki Türk gözlem noktası rejim güçlerinin kuşatması altında kaldı. 100 bine yakın sivilin bölgeden İdlib merkezine yönelerek göç ettiği bildirildi.

• Rusya’nın, kendi korumasında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Morek’teki üssü boşaltmasını teklif ettiği iddia edildi. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Türk ordusunun İdlib’teki gözlem noktalarından çekilmeyeceğini söyledi.

19 Ağustos 2019: Son gelen bilgilere göre Han Şeyhun ilçesinin kuzeyi ve Türk gözlem noktasının ikmal yolu M5 otoyolu rejim güçlerinin ateş hattı altında. Putin, Esad rejiminin İdlib’e yönelik düzenlediği operasyonları desteklediklerini duyurdu.

Han Şeyhun ve İdlib’in güneyindeki rejim ilerlemesinin yaşandığı bölgenin Suriye haritası üzerindeki konumu:

Rejim kaynaklarına göre 7 kilometrekarelik bir alanı muhaliflerden geri alan rejim güçleri, Han Şeyhun’u kuşatırsa Morek’teki Türk gözlem üssünü de kuşatmış olacak. İdlib son durum haritası şöyle:

İdlib’in güneyinde Han Şeyhun’u kuşatma altına almaya çalışan rejim güçleri, bölgenin en güneyinde yer alan Türk gözlem noktasına TSK’nın yaptığı takviye konvoyunun yakınını vurdu. Aradan iki saatin geçmesinin ardından TSK konvoyunun devam ettiğini gören rejim güçleri bir kez daha bölgeye hava saldırısı düzenledi.

Milli Savunma Bakanlığı, İdlib’deki rejimin saldırısına ilişkin, “Mevcut anlaşmalara ve Rusya ile aramızdaki işbirliği ve diyaloga aykırı bu saldırıyı şiddetle kınıyoruz.” ifadesini kullanarak 3 sivilin öldüğü, 12 kişinin de yaralandığını açıkladı.

Suriyeli kaynaklara göre rejime ait SU-22’ler tarafından vurulan Feylak el Şam’a ait pick up’ın konvoyumuz içindeki konumu.

11 Ağustos: Rejim güçleri Hama’nın kuzeyinde bulunan stratejik Han Şeyhun’u kuşatmaya altına almak için ilçenin batı ve doğusundan ilerlerken, Türk gözlem noktasının olduğu Morek de kuşatma altında kalabilir.

[irp posts=”20090″ name=”Suriye Son Durum Haritası (Mayıs 2019)”]

28 Haziran 2019: Rusya’nın Ankara Büyükelçiliği yetkilileri, İdlib’de Türk gözlem noktasına yapılan saldırının ardından Rus Ateşe’nin Genelkurmay Başkanlığına çağırıldığına ilişkin açıklamanın sorulması üzerine “Yorumumuz yok” açıklamasında bulundu.

[irp posts=”18426″ name=”İdlib Anlaşması: Merak Edilen Soruların Cevapları ve Detaylar”]

27 Haziran 2019: İdlib’de Türk Silahlı Kuvvetlerine ait 10 numaralı gözlem noktasına yeni bir saldırı daha gerçekleşti. Saldırıda 1 Türk askeri şehit oldu, 3 Türk askeri ise yaralandı. Saldırıya ilişkin olarak Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Rusya’nın Ankara Ateşesi’nin Genelkurmay Başkanlı’na çağırıldığı ve saldırıların en ağır şekilde cezalandırılacağının Rus Ateşe’ye iletildiği bildirildi. Saldırının ardından bölgedeki rejim mevzileri Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yoğun ateş altına alındı. 

Rejim güçleri ilk kez Türk noktalarını vurmadı. Şubat 2018’den bu yana kayıt altın alınan saldırı sayısı 10’a ulaştı.

Esad Rejiminin İdlib’deki Türk Gözlem Noktalarına Saldırıları

– 6 Şubat 2018: Esed rejimi güçlerinin 6 nolu gözlem noktasına yönelik havanlı ve roketli saldırısında 1 asker yaşamını yitirdi, 5 asker ve bir sivil görevli yaralandı.

– 16 Nisan 2018: İran destekli Şii milisler ve Esed rejimi, El İys’te bulunan TSK gözlem noktası yakınına ağır silahla saldırı düzenledi. Gözlem noktasına yakın bölgeler isabet aldı.

– 5 Eylül 2018: Esed rejimine bağlı tanklar 9 nolu gözlem noktası yakınına atışlar gerçekleştirdi.

– 29 Nisan 2019: Esed rejimi 10 nolu gözlem noktasının yakınını vurdu. Bölgede iki sivil hayatını kaybetti.

– 4 Mayıs 2019: Esed rejimi 10 nolu gözlem noktasının yakınını vurdu. Saldırıda gözlem noktasının koruma duvarı isabet aldı.

– 12 Mayıs 2019: Esed rejimi 10 nolu gözlem noktasının yakınını tekrar vurdu. Saldırıda hasar oluşmadı.

– 31 Mayıs 2019: Esed rejimi 10 nolu gözlem noktasının yakınını hedef aldı. Saldırı sonucunda hasar meydana gelmedi.

– 8 Haziran 2019: Esed rejimi 9 nolu gözlem noktasının yakınını hedef aldı.

– 13 Haziran 2019: Hama’nın batı kırsalındaki gözlem noktasının hedef alındığı ve nokta içerisinde yangın çıktığı ifade edildi. Bu saldırıdan sonra Türkiye, gözlem noktasının bulunduğu bölgeye çok namlulu roketatar sistemi sevk etti. (Yerel kaynaklar)

– 27 Haziran 2019: Esed rejimi 10 nolu gözlem noktasını gün içinde sabah saatlerinden geceye dek en az 3 kez hedef aldı. Saldırı neticesinde 1 asker yaşamını yitirirken 3 asker de yaralandı.

19 Haziran 2019: Suriye Dışişleri Bakanı Velid el Muallim, İdlib bölgesinde silahsızlandırılmış tampon bölgenin oluşturulmasını öngören Soçi Mutabakatı’nın Türkiye tarafından uygulanmadığını ama halen yürürlükte olduğunu iddia etti.

16 Haziran 2019: Milli Savunma Bakanlığı, İdlib’de gözlem noktalarını taciz eden rejim güçlerinin ilk kez vurulduğunu duyurdu.

13 Haziran 2019: İdlib’de Türk Silahlı Kuvvetlerine ait 10 numaralı gözlem noktasına havan saldırısı gerçekleşti. Saldırıda 3 Türk askeri hafif şekilde yaralandı. Milli Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada “As Shariah bölgesinden 3 kilometre mesafedeki Zawiyah Dağı bölgesinde yer alan 10 numaralı Gözlem Noktamıza kasıtlı olduğu değerlendirilen 35 havan atışı ile bir saldırı gerçekleştirilmiştir.” ifadelerine yer verildi. 

31 Mayıs 2019: Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov, Soçi Mutabakatı’na istinaden İdlib’de ateşkes ortamının kurulmasının Türkiye’nin sorumluluk alanında olduğunu söyledi.

29 Mayıs 2019: Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin, Moskova’nın Suriye’nin İdlib bölgesini istikrara kavuşturmak için çaba gösterdiğini iddia ederek İdlib’in ikinci bir Rakka olmayacağının garantisini verebileceğini öne sürdü.

20 Mayıs 2019: Muhaliflerin denetimi altında bulunan İdlib’e ve Hama şehrinin kuzeyine yönelik operasyon yürüten Şam yönetimi, bu bölgelerde “tek taraflı ateşkes” ilan etti.

15 Mayıs 2019: Mayıs ayının başından bu yana Rusya ve rejim uçakları tarafından burulan İdlib’e kara harekatında bulunan rejim güçleri, 9 günde İdlib’in güneybatısındaki 114 kilometrekarelik alanda bulunan 18 köyü muhaliflerden geri aldı.

10 Mayıs 2019: Birleşmiş Milletler’e (BM) göre, hava saldırıları ve topçu ateşleri son 10 günde 80 sivilin hayatını kaybetmesine ve 300’ü aşkın sivilin yaralanmasına yol açtı. Saldırılarda en az 12 sağlık tesisi vuruldu.

11 Ocak 2019: Türkiye ile Rusya’nın silahsızlaştırmaya çalıştığı bölge HTŞ ve HTŞ’ye yakın örgütlerin kontrolüne girdi. 10 günde TSK destekli ılımlı muhalifler çok büyük kayıplar yaşadı.

9 Ocak 2019: Ahrar-uş Şam, HTŞ ile yaptığı anlaşma kapsamında (Türkiye ile Rusya arasındaki bir kısım ‘silahsızlaştırılacak bölge’) Hama kuzeybatısındaki Gab düzlüklerinden çekilerek bölgeyi HTŞ’ye bıraktı. Anlaşma sonucu ağır silahların HTŞ’ye bırakıldığı, militanların ise diğer bölgelere geçişlerine HTŞ tarafından izin verildiği iddia edildi. Suriye Gündemi’nin yayınladığı haritada Ahrar’ın çekildiği bölge (çizgili alan).

7 Ocak 2019:

6 Ocak 2019: HTŞ, Afrin’in güneyi başta olmak üzere birçok bölgeyi Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin elinden aldı. Harita incelendiğinde Zeytin Dalı Harekatı bölgesinden İdlib’e geçişlerin tamamen HTŞ kontrolüne geçtiği gözlemleniyor. HTŞ’nin ele geçirdiği bölgeler (siyah taralı alanlar).

Bir başka haritada HTŞ’nin Batı Halep’te tamamen kontrolü sağladığı belirtiliyor. HTŞ’nin Batı Halep’te Zenki Hareketi’nden ele geçirdiği bölgelerin 7 günlük değişimi (GIF):

05 Ocak 2019: İdlib’de HTŞ ile Nurettin Zenki arasında yaşanan çatışmaların sonucu;

– HTŞ, çatışmaların dördüncü gününde Zenki hareketinin elindeki tüm bölgeleri ele geçirdi.

– Dağıldığı belirtilen Nurettin Zenki hareketinin kalan mensupları Afrin’in güneyine çekildi.

03 Ocak 2019: Astana kapsamındaki ülkeler tarafından terör örgütü ilan edilen Heyet Tahrir Şam (HTŞ) ile Türkiye destekli Nureddin Zengi Hareketi arasında başlayan çatışmalarda onlarca kişi ölürken, çatışmalar Batı Halep, Sahl Gab, Güney İdlib ve Batı Hama kırsalına yayıldı. İdlib’de HTŞ’nin saldırıları karşısından en az 10 yerleşim yerini kayden Zenhi Hareketi’ne destek Ahraruş Şam önderliğindeki Ulusal Kurtuluş Cephesi’nden geldi. Bu desteğin üzerine Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu’nun da Ahrar ve Zengi hareketiyle aynı safta HTŞ’ye karşı savaş ilan ettiği bildirildi.

Yaşanan gelişmelerin ardından HTŞ, ‘Bizim sorunumuz Zengi hareketi ile ilgili. Ahraruş Şam daha önce olduğu gibi yine aynı hataya düşüyor. Tüm gruplara çağrımızdır; Bize saldırı olmadıkça kimseye saldırmayacağız’ minvalinde bir açıklama yayınlandı. HTŞ ve Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin (NLF) birbirlerinin elinden alarak kontrol sağladığı noktalar mor ve lacivert renklerinde gösterilmiş. İdlib’de son durum haritası ise şöyle;

8 Ekim 2018: İdlib’deki HTŞ ve muhalifler, Türkiye-Rusya mutabakatı çerçevesinde ağır silahları cephe hattından çekme işlemini tamamladı. Anlaşma kapsamında 10 Ekim’e kadar tamamen ağır silahların çekilmesi gerekiyordu. Suriye Gündemi’nin yayınladığı haritaya göre ağır silahların çekildiği silahsızlaştırılan bölgenin büyük çoğunluğu rejim karşıtı güçlerin kontrolündeki topraklarda gerçekleşti.

– Tank, hava, topçu ve roketler anlaşma bölgesinden çekilecek ancak olası bir çatışma durumunda geri getirilebilecek.

– Kısa ve orta menzilli silahlar cephe hattında kalacak. Ayrıca 21-mm, 57mm ve ATGM’ler bölgede kalmaya devam edecek.

– TSK, silahsızlaştırılmış bölgedeki gözetim noktalarına ağır silahlar dahil sevkiyatlar gerçekleştirecek ve cephe hattında devriye gezecek. Cephe hattındaki tüm siperler ve savunma hatlarındaki askeri varlık devam ettirilecek.

17 Eylül 2018: Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin, Soçi’de İdlib konusunda anlaşma sağlandı, ortak bir mutabakat imzalandı. İdlib’e operasyon düzenlenmeyecek.

– İdlib’de rejim güçleri ile muhaliflerin kontrolündeki bölgede karşılıklı olarak 7.5 KM olmak üzere 15 KM’lik silahsızlaştırılmış bir alan oluşturulacak.

– 10 Ekim’e kadar oluşturulması planlanan bölge 15 Ekim’den sonra faaliyete geçecek. Oluşturulan bölgede Rus askeri polisi ve Türk askeri devriye görevini üstlenecek.

– Silahsızlaştırılan alanın iki tarafında da Türk ve Rus gözlem noktaları güçlendirilerek kalmaya devam edecek.

– Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, İdlib’deki durumun normale döndürülmesi konusunda mutabakat zaptı imzaladı.

– Muhalifler İdlib’de kalmaya devam edecek, HTŞ ve diğer terör örgütleri oluşturulan alandan çıkarılacak/silah bırakması sağlanacak.

– Türkiye’nin teklifiyle Halep-Lazkiye ve Halep-Hama otoyollarını 2018 sonuna kadar yeniden ulaşıma açma kararı alındı.

4 Eylül 2018: 22 gün sonra ilk kez İdlib’e hava saldırısı düzenlendi. Vurulan bölgeler Türkiye sınırına yakın bölgede olan HTŞ’ye bağlı Türkistan İslami Partisi militanlarının kontrolündeki Cisr eş Şuğur ilçesi oldu. Toplamda 20 saldırının gerçekleştiği belirtildi.

Operasyonun harekat yönü konusunda 3 bölge tahmininde bulunuluyor. Birinci bölge Halep’in batısı, ikinci bölge Hama’nın kuzeyi, üçüncü bölge ise Lazkiye’nin kuzeydoğusu (Türkmen Dağı bölgesi) Cisr eş Şuğur ilçesi.

Operasyon öncesi merak edilenleri ise sizler için cevapladık.

• İdlib’in konumu
• İdlib’in savaş öncesi ve şu anki nüfusu (idlib’in tarihi)
• İdlib’i iç savaş boyunca kimler kontrol etti?
• Şu an İdlib’de bulunan silahlı gruplar
• İdlib’deki militan sayısı ve muhalif silahçıların akıbeti
• İdlib’in önemi (Rusya ve Türkiye)
• İdlib’deki Türk gözlem noktalarının harita üzerindeki konumları

İdlib neresi (harita)

Suriye’nin kuzey batısında yer alan Halep’e 60 KM uzaklıktaki İdlib bölgesinin merkezi de İdlib olarak adlandırılmaktadır. Türkiye’nin Hatay şehrine komşu olan ve güney illerimizle benzerlik gösteren İdlib, Suriye’nin önemli tarım merkezlerinden birisidir. Tıpkı Afrin gibi şehirde zeytin üretimi yapılmaktadır. Şu anda HTŞ ve diğer muhalif gruplarının kontrolünde bulunan bölge, batısında rejim hakimiyetindeki Lazkiye’ye, doğusunda Halep’e güneyinde Hama’ya ve kuzeyinde Türk sınırına komşudur.

İdlib’in savaş öncesi ve şu an nüfusu (idlib’in tarihi)

1916 yılında Osmanlı kontrolünde olan Halep’e bağlı şehir, bölgeyi kontrol eden kumandaların düşman tarafına geçmesi nedeniyle Osmanlı’nın elinden çıkma aşamasına gelmiştir. Şam’a ilerleyen İngiliz ve Fransız birlikleri bölgeyi tehdit etmiş, iki yıl sonra İdlib Osmanlı kontrolünden çıkmıştır.

Yüzölçümü 6.097 km2 şehrin Suriye İç Savaşı’ndan önce (2010) yılında nüfusu 2 milyon 100 bindi. Cisr eş Şuğur, Eriha, Harim ve Maaret el-Numan isimli 4 ilçeden oluşan şehrin sınırlarında, Türkiye ile Suriye arasındaki en büyük sınır kapısı olan Cilvegözü (Bab al-Hava) bulunmaktadır.

İdlib’in nüfusu, son iki yıldır rejim güçlerine geçen bölgelerden kaçanların sığınmasıyla iki katına çıkmış, İdlib’in 2018 yılı itibariyle tahmini nüfusunun 4 milyona yaklaştığı tahmin edilmektedir.

İdlib’i iç savaş boyunca kimler kontrol etti?

2011’de başlayan iç savaşın dördüncü yılında (2015) Ahraru’ş Şam, Nusra Cephesi, Cundu’l-Aksa, Ceyşu’s-Sunne), Feyleku’ş-Şam ve Livau’l- Hak gibi büyük grupların birleşmesiyle oluşan ‘Fetih Ordusu’ İdlib’in kontrolünü ele geçirdi. Bu tarihe kadar İdlib kırsalı muhaliflerin hakimiyetinde, merkez rejim kontrolünde bulunuyordu.

Böylece Rakka’nın ardından ilk kez bir şehir merkezi muhalif grupların kontrolüne girdi. [Ekim 2017-Ocak 2018 İdlib harita arşivi]

Şu an İdlib’de bulunan silahlı gruplar

İdlib’de yer alan silahlı gruplar hakkında geniş çalışmaları bulunan Suriye Gündemi’nde yer alan bilgilerde bölgede 3 başat güç yer alıyor. Bunlar 11 ÖSO grubunun birleştiği ‘Ulusal Özgürleştirme Cephesi’, Heyet Tahriru’ş Şam ve Cephe Tahrir Suriye.

2016 yılından sonra fikir ayrılıkları yaşayan grupların başında gelen HTŞ ve Ahrar-uş Şam arasında Temmuz 2017’de çatışmalar yaşanmış ve HTŞ Türkiye sınırı başta olmak üzere çok önemli bölgelerde kontrolü sağlamıştır.

İdlib’deki militan sayısı ve muhalif silahçıların akıbeti

Yüzde 60’ını Nusra bağlantılı Heyet Tahrir’uş Şam’ın kontrol ettiği kentte 70 bini aşkın silahlı militanın bulunduğu düşünülüyor. HTŞ dışında yer alan militanların Türkiye’nin desteğiyle kurulan ve 40 bin kişilik bir güce ulaşan (Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı Harekatı bölgelerinde yer alan) Ulusal Kurtuluş Ordusu bünyesine gireceği belirtiliyor.

Konuyla ilgili 17 Mayıs 2017 tarihli Astana anlaşmasının beşinci paragrafında şunlar kaydedilmişti:

“Garantör ülkeler, ateşkes rejiminin çatışan taraflar tarafından uygulanmasını sağlamak için gerekli tüm tedbirleri alacağını; güvenli bölgelerin içerisi ve dışarısında IŞİD, El Nusra ve El Kaide veya IŞİD ile ve BM Güvenlik Konseyi tarafından terör örgütü olarak kabul edilen tüm örgütlerle bağlantılı her türlü kişi, grup, oluşum, kuruluşlarla mücadeleyi sürdürmeye yönelik tüm tedbirleri alacağını; şimdiye kadar katılmamış olan silahlı grupların ateşkes rejimine katılmalarını sağlamaya yönelik çabalarına devam edeceğini taahhüt eder.”

İdlib’in önemi

İdlib, Suriye ile Türkiye arasındaki en büyük sınır kapısı olan Cilvegözü’nün bulunduğu (Bab al-Hava) bir şehir. Halep, Afrin ve Lazkiye bölgelerinin kesişiminde yer alan; Hama, Şam, Halep ve diğer bölgelerden gelen ve hükümet karşıtı silahlı güçlerin kalesi konumunda bulunan şehir, Astana görüşmeleri sonucu ilan edilen çatışmasızlık bölgelerinden sadece biri. Fakat şehri önemli kılan en önemli nokta şu anda ülkedeki muhaliflerin bulunduğu tek nokta olması.

Bölgede 70 bin silahlı militan ve 4 milyona yakın sivilin olduğu belirtiliyor.

Türkiye için İdlib’in önemi: 3.5 milyona yakın Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapan Türkiye, İdlib’de rejim güçleri ile muhalifler arasında çıkabilecek çatışmalar sonucu buradaki sivillerin Türkiye’ye göç etmesi sonucu yeni bir mülteci akınını beraberinde getireceği gerekçesiyle burada büyük çatışmaların yaşanmasına karşı çıkıyor.

Rusya için İdlib’in önemi: Lazkiye ve Tarsus’ta yer alan Rus askeri üslerinin güvenliğini öncelikli konu edinen Moskova yönetimi, yeni bir göç dalgasının oluşmasına da sıcak bakmıyor. Bu konuda hem Avrupalı yetkililerle hem de Cumhurbaşkanı Erdoğan ile temas halinde olduğu bilinen Rusya Devlet Başkanı Putin, İdlib operasyonunun sınırlı olması taraftarı.

İdlib’deki Türk gözlem noktaları

Türkiye, İran ve Rusya’nın garantörlüğündeki Astana Görüşmeleri sonrası Türk ordusunun muhalifler ile Esad rejimine bağlı güçler arasındaki çatışmaları izlemek için 12 gözlem noktası oluşturdu. Bu noktalar Afrin’in güneyi, Halep’in batısı, Hama’nın kuzeyi ve Lazkiye’nin güneyinde kuruldu. Muhaliflerin kontrolündeki İdlib’i çevreleyen gözlem noktaları şöyle:

• İdlib’deki Türk gözlem noktalarının kurulma tarihleri:– 1 nolu gözlem noktası: Dana ilçesindeki Salva köyü 13 Ekim 2017- 2 nolu gözlem noktası: Daret İzze ilçesindeki Samaan Kalesi (Takle) köyü 23 Ekim 2017- 3 nolu gözlem noktası: Daret İzze ilçesindeki Akil Dağı 19 Kasım 2017- 4 nolu gözlem noktası: Halep batı kırsalındaki Anadan (Tel Tamura) 17 Mart 2018- 5 nolu gözlem noktası: Halep’in batı kırsalındaki Raşidin bölgesi 9 Mayıs 2018- 6 nolu gözlem noktası: El Hader ilçesine bağlı Tel İys köyü 5 Şubat 2018- 7 nolu gözlem noktası: Serakib ilçesine bağlı Tel Tukan köyü 9 Şubat 2018- 8 nolu gözlem noktası: Maaret el Numan ilçesine bağlı Sırman köyü 15 Şubat 2018- 9 nolu gözlem noktası: Hama kırsalındaki Morik (Tel es Savvan) 7 Nisan 2018- 10 nolu gözlem noktası: İdlib’in güney kırsalındaki Zaviye bölgesi 14 Mayıs 2018- 11 nolu gözlem noktası: İdlib’in güneybatı kırsalında Cisr eş Şuğur ilçesine bağlı İştebrak köyü 16 Mayıs 2018- 12 nolu gözlem noktası: İdlib’in güneybatısında Zeytinlik bölgesi 3 Nisan 2018

Kaynak: StratejikOrtak.com

Yararlanılan kaynaklar:

http://www.aljazeera.com.tr/gorus/suriyenin-dugumu-idlib
https://www.birgun.net/haber-detay/kapidaki-tehlike-idlib-227968.html
https://www.yenisafak.com/bilgi/8-soruda-tsknin-idlib-harekati-2800706/harekat-kime-karsi-olacak-catisma-olacak-mi-313740
https://www.aydinlik.com.tr/5-soru-5-yanitta-idlib-krizi-dunya-agustos-2018-1
https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-45191811